Waarschuwing!!! belachelijk lange post!
Ik ben een aantal keren opnieuw begonnen en heb regelmatig zaken achteraf toegevoegd dus de post kan mogelijks wat raar lezen. Excuses hiervoor.
Tjah, eigenlijk heb ik daar geen probleem mee, als je zelf klappen wilt uitdelen moet je ook klappen kunnen incasseren. En vroeg of laat zie ik dat toch in ons eigen voordeel uitdraaien dat we versneld van het gas afstappen en daardoor meer inzetten op zelfvoorziening en energiezuinigheid. Enkel jammer dat we daarvoor Poetin de credits moeten geven en dat we het niet van ons eigen uit kunnen laten komen.
Vroeg of laat zal dit inderdaad in ons voordeel uitdraaien. Binnen een jaar of 20 ofzo... in de tussentijd keren we dan wel terug naar het stenen tijdperk. Veel succes met de raffinaderijen en de (petro)chemie te laten draaien zonder gas. Een tijdje geleden heb ik al eens een hoop berekeningen gemaakt maar heb deze uiteindelijk niet gepost dus bij deze.
Nettoproductie van afgewerkte producten in belgië | | | |
| | | |
2019 | cijfers in kt | cijfers in % | "huishoudelijk gebruik" |
autobenzine | 4.261 | 12% | ja |
vliegtuigbrandstoffen | 2.198 | 6% | ja |
diesel+gasolie (2)(3) | 14.696 | 42% | ja/nee |
residuele stookolie | 4.585 | 13% | nee |
vloeibare gassen (3) | 940 | 3% | ja/nee |
bitumen | - | 0% | - |
nafta | 2.767 | 8% | nee |
andere producten (1) | 5.595 | 16% | nee |
| | | |
totaal | 35.042 | 100% | 18% strikt "huishoudelijk" |
| | | 45% gemengd gebruik |
| | | 37% "niet huishoudelijk" gebruik |
| | | |
(1) oa solventen EXXON (solvesso, exxsol, etc), chemische producten | | | |
ex raffinaderij (xyleen, benzeen, etc) | | | |
(2) autodiesel, marine gasoil, bepaalde fuelcomponenten | | | |
(3) gebruik voor industrie en huishoudelijke toepassingen | | | |
(butaan, propaan, propyleen, etc) | | | |
| | | |
cijfers ex ENERGIAFED "kerncijfers 2019" | | | |
Eerst en vooral een waarschuwing, aangezien verschillende raffinaderijen/bedrijven andere benamingen gebruiken voor hun producten is het soms heel moeilijk in te schatten wat er nu exact wordt verstaan onder de individuele producten. Overigens vind ik de tabellen van Energia zelf soms heel onduidelijk waardoor het mij niet helemaal duidelijk is wat deze tonnages inhouden. Zoals ik het lees zijn deze tonnages de totale productie van de belgische raffinaderijen en houden deze geen rekening met eventuele import. Echter is de belgische petroleumindustrie een netto uitvoerder en geen invoerder.
In de tabel hierboven zie je dat 18% van de producten (6.3 MT) uitsluitend dient voor "huishoedelijk gebruik". Hier verstaat men de klassieke transportbrandstoffen onder, verwarmingsbrandstoffen (mazout), LPG maar ook JET A1 brandstof voor vliegtuigen. Momenteel produceert er geen enkele Belgische raffinaderij een andere straalmotorbrandstof voor militair gebruik (JP-1, JP-8, ea) dus vandaar dat ik de volledige jetproductie heb ingedeeld als "huishoudelijk".
De 45% voor gemengd gebruik is moeilijk op te delen daar ik daar geen tabellen van kan vinden die de exacte onderverdeling weergeven maar vooral voor diesel en stookolie voor huishoudelijk gebruik zal een groot deel voorbehouden zijn als transport en/of verwarmingsbrandstof.
Een ander deel hiervan zal gebruikt worden in elektriciteitscentrales die op "olie" draaien of voor het gebruik in pakweg dieselmotoren voor de binnenvaart.
Een zeer interessant deel is echter de 37% voor niet huishoudelijk gebruik dit zijn voornamelijk producten die verder in de chemische sector worden verwerkt (hierover later meer) of als grondstof voor stoomkrakers (nafta + eventueel LPG/ethaan). Verder mag ook hiervan de 13% residuele stookolie, lees brandstof voor de zeevaart, niet verwaarloosd worden aangezien de ganse wereldeconomie draait op die schepen.
Gezien de economische hub die Rotterdam en Antwerpen zijn kan het verlies van "bunker fuel" of de betere "ultra low sulphur fuel" en "marine diesel/gasoil leiden tot het stilvallen of alleszins het sterk ontregelen van die hub. Ook de productie van bitumen blijft belangrijk. Bitumen kent men vooral van de productie van asfalt en roofing. Tot voor kort had België tevens de grootste bitumenraffinaderij van Europa (of van de wereld?) (ATPC).
Nu ik hoor jullie al denken, "wat heeft olie in godsnaam te maken met aardgas?"
Aardgas gebruikt men volop in de raffinage en de petrochemie als stookgas voor de ovens (verwarmen van producten), als stookgas voor de kraakovens van stoomkrakers en wat velen niet weten, aardgas is een grondstof voor de industriële productie van waterstof via het "methaan stoom reforming"-proces. Waarvoor gebruikt men deze waterstof? op de raffinaderijen voornamelijk voor het ontzwavelen van brandstofcomponenten zodat de uiteindelijke brandstof een lagere SOX uitstoot heeft. Echter gebruikt men waterstof ook in de petrochemie, de staalindustrie, electronica, etc.
Het zou ondertussen wel duidelijk moeten zijn dat de impact van een verlies aan een (grote) hoeveelheid gas, significant is en niet een kwestie van eens "een koude douche nemen" of "de thermostaat een graadje lager zetten". We doen toch nog even verder en komen terug op die 8% nafta die als grondstof gebruikt wordt voor de stoomkrakers. Bovenop deze nafta gebruiken krakers mogelijks ook LPG (butaan/propaan) en ethaan (zie INEOS). Het feitelijke percentage aan koolwaterstoffen die men gebruikt ex de raffinaderij ligt dus in feite nog hoger, echter gaan we hier niet mee rekenen aangezien:
1) ethaan voornamelijk import is of voorkomt uit de restgassen van de raffinaderijen;
2) omdat ik nergens tabellen vindt die het LPG verbruik weergeven van de krakers. Als ik naar de kraker bij ons op het bedrijf kijk was dit al een zeer hoog percentage (10-tallen procenten) en doordat het momenteel economisch voordeliger is om LPG te kraken is dit alleen nog maar gestegen.
Terug naar de kern, die "luttele" 8% zal praktisch integraal in de belgische krakers gebruikt worden. Mijn bedrijf importeert bovendien nog ettelijke 100-duizenden tonnen nafta (en 10-duizenden tonnen ethaan/lpg) als voeding waardoor je op een gigantische hoeveelheid feedstock nodig hebt om de Belgische petrochemie te laten draaien.
Het doel van deze stoomkrakers? Maximale productie van etheen (ethyleen) en propeen (propyleen). Hier bovenop ontstaat er nog een deel vloeibare KWS'en die gebruikt worden als component in benzine, maar voornamelijk een bron zijn van BTX (benzeen, tolueen en xyleen) en ruwe C4. Ook deze componenten worden gebruikt in de petrochemie.
Dus ondanks dat onze groene medestanders graag naar stoomkrakers verwijzen als plastiekfabrieken is dit verre van het enige product dat deze produceren.
Hieronder een beperkt lijstje van de producten die men, rechtstreeks of onrechtstreeks, verkrijgt uit etheen, propeen, BTX en RC4;
-polyethyleen en polypropyleen (zowel high density als low density)------------------------ vervaardiging van allerhande plastiek producten
-ethyleenoxide en propyleenoxide------------------------------------------------------------- vervaardiging van ethaandiolen, polyester, PET, etc
-ethyleendichloride (EDC)---------------------------------------------------------------------- vervaardiging van VCM, gebruik als ontvetter, etc
-vinylchloridemomomeer (VCM)--------------------------------------------------------------- vervaardiging PVC
-polyvinylchloride (PVC)------------------------------------------------------------------------ vervaardiging van allerhande plastiek producten
-mono-ethyleenglycol (MEG), di-ethyleenglycol (DEG), tri-ethyleenglycol (TEG)------------ antivries, remvloeistof
-propyleenglycol (PG)-------------------------------------------------------------------------- hygroschopisch middel in de voedingsindustrie
-acrylzuur---------------------------------------------------------------------------------------
vervaardiging van acrylaten, platiek, harsen, superabsorbers, ...
-butadiëen-------------------------------------------------------------------------------------- synthetisch rubber, ABS, chloropreen->neopreen
-isobuteen-------------------------------------------------------------------------------------- vervaardiging van MTBE (benzinecomponent)
-raffinate-1,2,3 en 4 (en bijgvolg alle verwijderde componenten)
-styreen, polystyreen, acrylonitrile-butadieen-styreen---------------------------------------- vervaardiging van allerhande plastiek producten
-vinylacetaatmonomeer (VAM)----------------------------------------------------------------- vervaardiging van oplosmiddelen
-acrylonitril-------------------------------------------------------------------------------------- vervaardiging van ABS, synthetisch rubber
-methylmethacrylaat (MMA)------------------------------------------------------------------- vervaardiging PMMA = plexiglas, plastics
-acrylzuur--------------------------------------------------------------------------------------- plastics, superabsorbers, verven, inkt, lijm
-aceton----------------------------------------------------------------------------------------- oplosmiddel (nagellakverwijderaar)
-isopropylalcohol------------------------------------------------------------------------------ ontsmettingsalcohol in farmabedrijven
-octanol---------------------------------------------------------------------------------------- geur- en smaakstoffen
-styreenbutadieenrubber (SBR)--------------------------------------------------------------- autobanden
-methylethylketon (MEK)---------------------------------------------------------------------- oplosmiddel, lijm,
-isopreen--------------------------------------------------------------------------------------- rubber, vervaardiging limoneen (oplosmiddel,...)
-caprolactam----------------------------------------------------------------------------------- vervaardiging van Nylon
-nitrobenzeen---------------------------------------------------------------------------------- explosieven voor de mijnbouw/militair gebruik
-tolueendiisocyanaat (TDI)--------------------------------------------------------------------- PUR-schuim
-Fenol------------------------------------------------------------------------------------------- vervaardiging caprolactam, salicylzuur (grondstof voor aspirine), adipinezuur (conserveermiddel),...
-...
Al een indrukwekkend lijstje niet? Nu zoals gewoonlijk kan de gemiddelde persoon zich als "leek" moeilijk een beeld vormen waar dit uiteindelijk in terecht komt. Dus verwijs ik graag verder naar de volgende link voor een iets klassiekere opsomming:
A life without oil
Conclusie:
Rusland is verantwoordelijk voor de levering van 40% van het Europees aardgas (
Reuters). Het wegvallen van zo'n hoeveelheid gas zal ongetwijfeld leiden tot een economisch bloedbad maar eveneens tot een serieuze daling van de levensstandaard in Europa door het verlies of duurder worden van een aantal luxeproducten zoals cosmetica en electronische toestellen, maar ook een prijsstijging betekenen van medicatie, brandstoffen, bouwmaterialen en andere.
Los daarvan zal het verlies aan raffinagecapaciteit potentieel leiden tot een serieus militair probleem. Indien men niet meer in staat is om de benodigde brandstoffen te leveren aan de strijdkrachten zullen er vroeg of laat niet veel voertuigen meer kunnen ingezet worden.
Tenzij men op zeer korte termijn van plan is om tanks te laten rondrijden op AAA-batterijen (althans als we landen vinden die de metalen willen leveren voor de productie van batterijen).
Persoonlijke mening:
De geopolitieke situatie van Europa is weinig benijdenswaardig. We hebben zeer weinig strategische grondstoffen en door de shift naar groene energie gaat dit nog verder afnemen omdat we hier praktisch volledig afhankelijk zijn van de andere continenten. Op lange termijn kan het slechts 2 richtingen uitgaan ofwel een blijvende wereldvrede waarin alle landen samenwerken naar een betere toekomst of een grote confrontatie tussen landen en/of machtsblokken om de benodigde grondstoffen om te overleven te bemachtigen. De 2de optie lijkt mij helaas de meest waarschijnlijke.