Chilliewillie88
Active member
geen idee van een kostprijs. Ik zou dat bij mij thuis met het nodige kunst en vliegwerk nog wel zelf kunnen doen (als ik eens veel goesting heb).
Zonnepanelen Topic
- Onderwerp starter Sqarzz
- Startdatum
geen idee van een kostprijs. Ik zou dat bij mij thuis met het nodige kunst en vliegwerk nog wel zelf kunnen doen (als ik eens veel goesting heb).
Caracalla
Active member
Kijk si
Net een heel plan uitgewerkt voor mezelf.
Heel de boel te herschikken.
18 Sunpower Maxeons erbij.
9 kVa en iets meer dan 14kWp in totaal dan.
Daarmee ligt het dan ook vol.
SMA SBSE 5kW hybride erbij te hangen. (sinds vandaag synergrid gekeurd mannen!!)
Batterijen dan in het najaar.
Sowieso 4 blokken van 3,2 kWh SMA batterij óf toch even kijken als de Pylontech H3 tegen dan beschikbaar én compatibel is.
In mijn specifieke situatie in de berging zou die laatste wel handiger staan, vandaar.
Net een heel plan uitgewerkt voor mezelf.
Heel de boel te herschikken.
18 Sunpower Maxeons erbij.
9 kVa en iets meer dan 14kWp in totaal dan.
Daarmee ligt het dan ook vol.
SMA SBSE 5kW hybride erbij te hangen. (sinds vandaag synergrid gekeurd mannen!!)
Batterijen dan in het najaar.
Sowieso 4 blokken van 3,2 kWh SMA batterij óf toch even kijken als de Pylontech H3 tegen dan beschikbaar én compatibel is.
In mijn specifieke situatie in de berging zou die laatste wel handiger staan, vandaar.
Caracalla
Active member
Monofasig mag je omvormer maximaal 5kW zijn. Echter kun je daar veel meer dan dat aan panelen op leggen.
Toevallig vandaag nog een studie gemaakt voor mezelf, 14.000Wp op een 5kVA SMA hybride kan perfect als ze op 3 oriëntaties liggen, bijvoorbeeld.
Is natuurlijk wat afhankelijk van het dak etc.
De omvormer zal nooit meer dan 5000W van de panelen om zetten, maar panelen geven zelden hun maximum.
In de winter en het tussenseizoen ga je met 3 panelen extra wel ook extra vermogen halen natuurlijk.
Hoeveel je op een omvormer kan en mag aansluiten is ook afhankelijk van het type.
Verzwaringen en verplaatsen van de meter staat los van de installatie van de digitale meter.
Daar dien je aparte offertes voor aan te vragen bij Fluvius.
Let wel, dat dit dan ook enkel over de kost gaat voor de meter. Aanpassingen aan je kast, nieuwe keuringen, ... zijn ook nog allemaal ten laste van jij zelf.
lookoutordie
Member
Volgende week komt er hier ook iemand kijken voor het plaatsen van zonnepanelen. Heb totaal geen idee of dit rendabel zou zijn hier. Zonder EV hebben we een verbruik van 1600 kWh 's nachts en 1450 kWh overdag (gemiddeld). Hier is nu een zeeaquarium bijgekomen alsook een EV. Met nu bijna een maand verder zit er al 314 kWh aan stroom in de wagen. Voorbije weekend met het mooie weer zou de wagen goed hebben kunnen laden door de stroom lijkt me maar dit is dus niet altijd mogelijk overdag.
Wat is een realistische schatting om de terugverdientijd te berekenen?
Wat is een realistische schatting om de terugverdientijd te berekenen?
Noctilucus
Well-known member
Als er niemand op basis van zijn/haar werkelijke cijfers iets post, ben je hopelijk iets met deze inschattingen, op basis van mijn ervaringen na 1 jaar zonnepanelen en 5 maanden EV:
In de veronderstelling dat je voldoende zonnepanelen legt volgens je totaalverbruik en dat je nu al een digitale meter hebt (al is dat sowieso maar een kwestie van tijd voor die er komt):
1) Grove inschatting dat je 45-50% van je verbruik zonder EV uit zonnepanelen kan halen (ik ga er vanuit dat je nachtverbruik ook weekends overdag omvat) = 1350 à 1500 kWh / jaar = ~€400 - 450 / jaar bespaard
2) Verbruik zee-aquarium: hangt enorm van de grootte af maar daar zou ik denken, reken op ~1500 zonne-uren = 16% van dat verbruik dat je uit zonne-panelen kan halen (simpele aanname dat je aquarium elk uur van het jaar even veel verbruikt en dat je tijdens die zonne-uren genoeg capaciteit hebt om het volledige verbruik af te dekken) = ? kWh per jaar
3) EV: ik reken vrij conservatief dat ik 25% van mijn thuisladen uit zonnestroom kan halen op jaarbasis, heb mijn EV nog maar 5 maanden dus het blijft een inschatting. Als je vaker kan thuisladen tijdens zonne-uren dan mij en meer capaciteit aan zonnepanelen hebt liggen, kan dat zeker hoger uitvallen. Dus misschien een optimistisch scenario met 50% ook eens berekenen, al heb je dan best veel piekcapaciteit nodig?
Conservatief: 800 kWh/jaar ~ €200 / jaar (gerekend aan €0,25 verschil tussen elektriciteitsprijs en injectietarief)
Optimistisch: 1600 kWh/jaar ~€400 / jaar
Als je terugverdientijd langer uitvalt dan 10 jaar, best nog 1 - 1,5 jaar bijtellen voor mogelijke vervanging van je omvormer na 10 jaar (typische garantieperiode), al zou ik er vanuit gaan dat je terugverdientijd een stuk korter zal zijn met een EV, een aquarium en de gedaalde prijzen voor zonnepanelen.
lookoutordie
Member
Digitale teller is al aanwezig. Ik zit zelf nu ook te denken om er te leggen aangezien vanaf volgend jaar de distributietarieven stijgen ? De terugverdientijd zal misschien nog korter worden.
Het gemiddelde dagverbruik inclusief zeeaquarium (zonder verlichting en die brandt 10u per dag aan max 80W) zit rond 5-6 kWh. Nu met EV is dat niet te vergelijken aangezien er dagen zijn dat we 51 kWh bijladen en dagen niet moeten laden.
Dus met verlichting is een dagverbruik van om en beide 8 kWh gemiddeld al ruim gerekend lijkt me, ook omdat de verwarming vanaf nu veel minder zal aanspringen (= 300W).
Nachttarief omvat inderdaad ook de weekends. Nachtverbruik zit gemiddeld op 2 kWh buiten de weekends (voor EV).
Het gemiddelde dagverbruik inclusief zeeaquarium (zonder verlichting en die brandt 10u per dag aan max 80W) zit rond 5-6 kWh. Nu met EV is dat niet te vergelijken aangezien er dagen zijn dat we 51 kWh bijladen en dagen niet moeten laden.
Dus met verlichting is een dagverbruik van om en beide 8 kWh gemiddeld al ruim gerekend lijkt me, ook omdat de verwarming vanaf nu veel minder zal aanspringen (= 300W).
Nachttarief omvat inderdaad ook de weekends. Nachtverbruik zit gemiddeld op 2 kWh buiten de weekends (voor EV).
Das echt lastig te zeggen zonder je verbruikersprofiel te kennen.
Als die auto tussen 9 en 19h nooit thuis staat, heb je niks aan zonnepanelen. Werk je 3 dagen in week van thuis uit zoals mij, dan gaat dat gusting uitvallen.
Ik heb 11.4kW op het dak liggen. We verbruiken zo'n 3700kWh voor huishoudelijk gebruik, 1500kWh voor de warmtepomp op een winter, 600kWh op een zomer voor de warmtepomp (koelen + SSW) en 3400kWh voor de EV.
Een dikke 9000kWh per jaar dus.
Ik dacht de zonnepanelen ruim te dimensioneren zodat de warmtepomp daar in de winter ook van profiteert. Maar oost-west is niet zo schitterend in het putje van de winter en in het tussen seizoen warm het direct op in huis bij het minste straaltje zon. De warmtepomp draait dus enkel op donkere dagen en 's nachts. Enkel in november - januari draait die wat overdag, maar dan is er amper opbrengst, dus eigenlijk doen die zonnepanelen niet veel voor de warmtepomp icm verwarmen. Voor het koelen in de zomer en om de boiler op te warmen, werkt dat wel bijna 100% op de zon vanaf februari tot en met oktober. Eigenlijk had ik de warmtepomp niet echt moeten meenemen in m'n energie noden voor de PV.
Voor de auto kon ik vanaf 10 maart zo goed als 100% op de zon rijden. En pas half oktober ben ik elektriciteit beginnen afnemen. De enige keren dat ik tussen maart en oktober elektrciteit moet afnemen van het net, is wanneer ik woensdag en donderdag ben gaan werken, de vrijdag het slecht weer is en we de zaterdag een verre uitstap doen.
Vandaag hebben we 50kWh opgewekt. Ik ben tot 15h30 thuis geweest en de batterij is ongeveer voor 30kWh bijgeladen puur op de zon. Had ik niet weggemoeten om 15h30, dan was er wel zeker 40kWh in de wagen gegaan, want stond deze ochtend maar op 27%.
De dagen dat de auto niet thuis staat, dan injecteren we het grootste deel daarvan in het net en dat is niet echt winstgevend aan 7.5cent/kWh. Je moet volgens mij ongeveer 30% van de opgewekte energie kunnen verbruiken wil je het rendabel maken.
In mijn geval ben ik er zeker dat we voor 45-50% zelf voorzienend gaan zijn op jaarbasis en dat ik ongeveer 40-45% van de opgewekte energie ga verbruiken. In mijn geval besparen mijn zonnepanelen me zo'n 1600euro aan stroomkosten op jaarbasis met de de huidige tarieven. Toen ik de simulatie 1 jaar geleden deed, was dat meer dan 2000euro. Hoe duurder de elektriciteit is, hoe sneller je ze terug verdient.
Dusja, reken even uit hoeveel uw aquarium per dag verbruikt (zet er een slimme stekker tussen voor een paar dagen) en hoeveel zonne uren dat zijn, bekijk hoeveel je kan thuisladen. Ben je veel thuis in de weekends? Werk je thuis uit? Hou er ook rekening mee dat eens uw batterij vol is, je niks meer hebt om te laden. Zo is de woensdag thuiswerken wellicht gunstiger dan de maandag thuis werken. Want tijdens het weekend zit uw auto misschien vol en dan kan je de maandag niks meer bijladen. En om de vrijdag naar kantoor te gaan moet je misschien nog eens bijladen van het net. Als je maandag en dinsdag naar kantoor gaat en uw batterij voor 50% leeg rijdt, kan je de woensdag wat bijladen tot 70-80% zodat je donderdag en vrijdag kunt gaan werken zonder van het net af te nemen. In het weekend kan hij dan op 2 dagen tijd terug volladen als je een thuisblijver bent. Ben je iemand die elk weekend weg is, dan marcheert die strategie ook niet.
Het is dus erg lastig te bepalen hoeveel profijt je u gaat doen met een zonne installatie icm een wagen. Voor uw huishoudelijk verbruik en aquarium is het wellicht een stuk makkelijker uit te rekenen.
w00tw00t
Well-known member
Bijna 2 weken dat we panelen hebben en een batterij.
Gemiddeld zaten we in deze periode op 110kWh per week aan elektriciteit en 270kWh aan gas (bijverwarmen s avonds omdat het toch nog fris is)
Nu zitten we aan 10kWh per week aan elektriciteit en 46kWh aan gas (warm water) en 55kWh injectie. Bijverwarmen doen we nu via de airco's en die pakken het van de batterij. In de ochtend is er nog net juice om te ochtend op te starten en tegen dan is het al licht en krijgen we al iets binnen via de zonnepanelen.
Heel veel verschil op vlak van buitentemperatuur is er niet dus verbruik is min or meer vergelijkbaar met de weken ervoor. Sinds dat we de app hebben proberen we ook meer aan load shifting te doen om pieken te vermijden om zoveel mogelijk te profiteren van de panelen en de batterij. Sowieso moeten hier nog paar energievreters vervangen worden en worden er nog extra werken uitgevoerd op vlak van isolatie dus het zal nog beter kunnen worden. Misschien op termijn nog een batterijblok bijsteken.
Al bij al zeer tevreden.
Gemiddeld zaten we in deze periode op 110kWh per week aan elektriciteit en 270kWh aan gas (bijverwarmen s avonds omdat het toch nog fris is)
Nu zitten we aan 10kWh per week aan elektriciteit en 46kWh aan gas (warm water) en 55kWh injectie. Bijverwarmen doen we nu via de airco's en die pakken het van de batterij. In de ochtend is er nog net juice om te ochtend op te starten en tegen dan is het al licht en krijgen we al iets binnen via de zonnepanelen.
Heel veel verschil op vlak van buitentemperatuur is er niet dus verbruik is min or meer vergelijkbaar met de weken ervoor. Sinds dat we de app hebben proberen we ook meer aan load shifting te doen om pieken te vermijden om zoveel mogelijk te profiteren van de panelen en de batterij. Sowieso moeten hier nog paar energievreters vervangen worden en worden er nog extra werken uitgevoerd op vlak van isolatie dus het zal nog beter kunnen worden. Misschien op termijn nog een batterijblok bijsteken.
Al bij al zeer tevreden.
Caracalla
Active member
https://www.standaard.be/cnt/dmf20240328_96154913
www.vrt.be
www.hln.be
Wat denk je zelf na het lezen hiervan dat er zal gebeuren met de prijs van energie?
En als de vraag weer groter wordt dan het aanbod, wat gaat gebeuren met de groothandelsprijzen van de materialen (zonnepanelen, montagematerialen, omvormers, batterijsystemen...)?
Als er ooit een moment is om het dak vol te leggen, dan is het wel nu.
De prijzen zitten terug op het niveau van 2020, dit nadat er 20% inflatie was tussen 2020 en nu, dus dat is heel gek.
Echter zullen de overstocks ook niet blijven duren, paar merken zijn al uitverkocht. Magazijnen blijven niet vol.
Binnen een paar maand zitten we helemaal terug op normale prijsniveau's.
Ik begrijp niet dat mensen nog steeds zo kortzichtig zijn, na 15 jaar hernieuwbare energie en alle incentives.
www.demorgen.be
5 redenen waarom al onze kernreactoren in 2025 onvermijdelijk dichtgaan
Het pad naar de kernuitstap is ingezet, we zijn beyond het "point" van no return.
www.vrt.be
Alle bedrijfswagens elektrisch vanaf 2026: wat betekent dat voor u?
De kogel is door de kerk: vanaf 2026 moeten alle bedrijfswagens elektrisch zijn. De regering hoopt dat doel te bereiken door werknemers en bedrijven fiscaal aan te moedigen om voor een groene wagen te kiezen in plaats van een benzine- en dieselwagen. De federale regeringspartijen hebben...
businessam.be
Verplicht renoveren naar (op zijn minst) energielabel D: welke rol kan een warmtepomp hierin spelen?
Warmtepompen verbruiken geen fossiele brandstoffen én zijn erg energie-efficiënt. Dat is interessant, want wie vandaag een woning koopt met energielabel E of F is verplicht om dat huis of appartement binnen de vijf jaar te renoveren en een energielabel van minstens D te bekomen. Hoeveel punten...
www.hln.be
Wat denk je zelf na het lezen hiervan dat er zal gebeuren met de prijs van energie?
En als de vraag weer groter wordt dan het aanbod, wat gaat gebeuren met de groothandelsprijzen van de materialen (zonnepanelen, montagematerialen, omvormers, batterijsystemen...)?
Als er ooit een moment is om het dak vol te leggen, dan is het wel nu.
De prijzen zitten terug op het niveau van 2020, dit nadat er 20% inflatie was tussen 2020 en nu, dus dat is heel gek.
Echter zullen de overstocks ook niet blijven duren, paar merken zijn al uitverkocht. Magazijnen blijven niet vol.
Binnen een paar maand zitten we helemaal terug op normale prijsniveau's.
Ik begrijp niet dat mensen nog steeds zo kortzichtig zijn, na 15 jaar hernieuwbare energie en alle incentives.
Overaanbod uit China en omschakeling naar nieuwe technologie doet prijs zonnepanelen kelderen
Het laatste anderhalf jaar konden installateurs van zonnepanelen de vraag niet bijhouden, nu slinkt de interesse. Want er is geen Vlaamse premie en geen energiecrisis meer. Maar omdat Europese magazijnen vol Chinese exemplaren liggen, zijn zonnepanelen nu wel de helft goedkoper.
TitaTovenaar
Well-known member
Iemand een goed adresje voor plaatsing in limburg? (maaskant)
yode92
Well-known member
Hier heel tevreden over https://u-ew.be/. Toen ik hier prijs kwam vergelijken kwamen die er ook scherp uit. Reageerden altijd snel ook via mail (unicum qua aannemers).
Noctilucus
Well-known member
Best eens voor je eigen situatie berekenen op basis van wat eenvoudige aannames.
De elektriciteitsprijs is voorlopig terug normaal maar zal realistisch gesproken de komende jaren wel stijgen door toenemende vraag (EV's, warmtepompen,...), of het nu de prijs van de energie zelf is of allerlei heffingen en distributietarieven om de investeringen in het net mee te betalen (zie de stijging die recent aangekondigd werd, zoals @Caracalla al postte).
En de prijs voor zonnepanelen is nu behoorlijk gedaald.
Met een EV waren zonnepanelen voor mij ineens wel de moeite, zonder een EV veel minder maar ik heb dan ook maar een beperkt verbruik.
Mijn vriendin en ik hebben een huis gekocht met zonnepanelen inclusief en heb me tot nu nog niet echt bezig gehouden met het voordeel dat we hieruit halen. We hebben 6 panelen met 1800 Wpiek zuidgericht en een omvormer van 2 kW. We verwarmen met gas, geen warmtepomp. Voorlopig geen EV maar binnenkort wel.
Afgelopen zaterdag was zonnig en waren we een volledige dag thuis, dat gaf dit verbruik en injectie volgens Fluvius:
Volgens de omvormer app werd er 9,75kWh opgewekt.
Ik lees dat je moet streven naar 30% zelfvoorzienendheid, het lijkt erop dat wij hier wel aan zitten op basis van deze data:
Welke inzichten halen jullie nog uit jullie zonnenpaneel installatie? Het lijkt erop dat als we onze verbruik meer spreiden we nog meer uit onze zonnepanelen kunnen halen? Maar ook dat bepaalde pieken niet worden opgevangen dus dat onze installatie niet voldoende is?
Afgelopen zaterdag was zonnig en waren we een volledige dag thuis, dat gaf dit verbruik en injectie volgens Fluvius:
Volgens de omvormer app werd er 9,75kWh opgewekt.
Ik lees dat je moet streven naar 30% zelfvoorzienendheid, het lijkt erop dat wij hier wel aan zitten op basis van deze data:
| Datum | Fluvius Afname | PV opgewekt | PV Injectie | Verbruik | Gebruikte opwekking | Zelfvoorzienend |
| 13/apr | 4,86 kWh | 9,75 kWh | 5,58 kWh | 9,03 kWh | 4,17 kWh | 46% |
Welke inzichten halen jullie nog uit jullie zonnenpaneel installatie? Het lijkt erop dat als we onze verbruik meer spreiden we nog meer uit onze zonnepanelen kunnen halen? Maar ook dat bepaalde pieken niet worden opgevangen dus dat onze installatie niet voldoende is?
Je moet het natuurlijk op jaarbasis bekijken. 13 april was de mooiste dag van het jaar tot nu toe, dus das lastig om met 1 dag te vergelijken. Bereken het eens voor de maand maart en april. Of woon je er nog maar sinds vorige week?Mijn vriendin en ik hebben een huis gekocht met zonnepanelen inclusief en heb me tot nu nog niet echt bezig gehouden met het voordeel dat we hieruit halen. We hebben 6 panelen met 1800 Wpiek zuidgericht en een omvormer van 2 kW. We verwarmen met gas, geen warmtepomp. Voorlopig geen EV maar binnenkort wel.
Afgelopen zaterdag was zonnig en waren we een volledige dag thuis, dat gaf dit verbruik en injectie volgens Fluvius:
Volgens de omvormer app werd er 9,75kWh opgewekt.
Ik lees dat je moet streven naar 30% zelfvoorzienendheid, het lijkt erop dat wij hier wel aan zitten op basis van deze data:
Datum Fluvius Afname PV opgewekt PV Injectie Verbruik Gebruikte opwekking Zelfvoorzienend 13/apr 4,86 kWh 9,75 kWh 5,58 kWh 9,03 kWh 4,17 kWh 46%
Welke inzichten halen jullie nog uit jullie zonnenpaneel installatie? Het lijkt erop dat als we onze verbruik meer spreiden we nog meer uit onze zonnepanelen kunnen halen? Maar ook dat bepaalde pieken niet worden opgevangen dus dat onze installatie niet voldoende is?
Door jouw verbruik te spreiden, ga je inderdaad meer PV energie opgebruiken. Pieken opvangen met een 1.8kW installatie is lastig. Meer dan +- 1800W vermogen ga je niet opwekken. Hier is ons sluimerverbruik (200W) + wasmachine (2200W) samen 2400W. Dat gaat jou installatie niet dekken, maar je neemt wel 75% minder af van het net. Je alleen best niet de droogkast aan terwijl je een wasmachine aan het draaien bent, want dan draait die droogkast sowieso op stroom van het net. Dat spreid je dan beter.
Hier hadden we zaterdag 73% zelfvoorzienendheid en voor heel april zitten we gemiddeld op 68%.
Laatst bewerkt:
fomix
Well-known member
U huidige installatie is inderdaad te klein om pieken op te vangen. Als je een waterkoker opzet zal je al boven de 2KW gaan (voor korte tijd, maar toch). Als er dan ook nog is een wasmachine en kookplaat aanstaat kan je al vlot richting pieken van 6KW gaan.Mijn vriendin en ik hebben een huis gekocht met zonnepanelen inclusief en heb me tot nu nog niet echt bezig gehouden met het voordeel dat we hieruit halen. We hebben 6 panelen met 1800 Wpiek zuidgericht en een omvormer van 2 kW. We verwarmen met gas, geen warmtepomp. Voorlopig geen EV maar binnenkort wel.
Afgelopen zaterdag was zonnig en waren we een volledige dag thuis, dat gaf dit verbruik en injectie volgens Fluvius:
Volgens de omvormer app werd er 9,75kWh opgewekt.
Ik lees dat je moet streven naar 30% zelfvoorzienendheid, het lijkt erop dat wij hier wel aan zitten op basis van deze data:
Datum Fluvius Afname PV opgewekt PV Injectie Verbruik Gebruikte opwekking Zelfvoorzienend 13/apr 4,86 kWh 9,75 kWh 5,58 kWh 9,03 kWh 4,17 kWh 46%
Welke inzichten halen jullie nog uit jullie zonnenpaneel installatie? Het lijkt erop dat als we onze verbruik meer spreiden we nog meer uit onze zonnepanelen kunnen halen? Maar ook dat bepaalde pieken niet worden opgevangen dus dat onze installatie niet voldoende is?
Wij haalden die bewuste 13 april met onze ~10KW omvormer op 32 panelen 69% zelfvoorzienendheid.
Natuurlijk is onze installatie waarschijnlijk kostelijker geweest dan de jouwe. Ik heb hier al een paar keer het advies zien passeren -> aan de huidige prijzen van PV panelen -> leg er zoveel je kan/mag. De algemene aanname is, stroom gaat alleen maar duurder worden door dat de vraag gaat exploderen eens de EV en warmptepomp beginnen ingeburgerd te raken.
Bedankt!
Dus verbruik zo veel mogelijk spreiden is de boodschap. En de zwaarste verbruikers gebruiken als de productie het hoogst is, zoals tussen 14u en 18u (> 1,3kW). Of is het opvangen van pieken niet zo belangrijk?
Hadden we de installatie zelf gedaan hadden we inderdaad van het moment gebruik gemaakt om een uitgebreidere installatie te voorzien. We zijn vooral aan het nakijken of het de moeite waard is om de omvormer te vervangen en panelen bij te leggen.
Voor april tot nu toe is het een 31%, slechts 27% van de opgewekte elec werd gebruikt. Ik zal eens wat meer data in de Excel stoppen om langere periodes te bekijken.
Dus verbruik zo veel mogelijk spreiden is de boodschap. En de zwaarste verbruikers gebruiken als de productie het hoogst is, zoals tussen 14u en 18u (> 1,3kW). Of is het opvangen van pieken niet zo belangrijk?
Hadden we de installatie zelf gedaan hadden we inderdaad van het moment gebruik gemaakt om een uitgebreidere installatie te voorzien. We zijn vooral aan het nakijken of het de moeite waard is om de omvormer te vervangen en panelen bij te leggen.
Voor april tot nu toe is het een 31%, slechts 27% van de opgewekte elec werd gebruikt. Ik zal eens wat meer data in de Excel stoppen om langere periodes te bekijken.