Zin en onzin van Pensioensparen

[fomix]

Ik vind het toch ook maar raar hoor.

• De Belgen zijn extreem afhankelijk van vadertje staat voor hun oude dag, en dat is een groot probleem voor de toekomstige staatsfinanciën.
• In ander nieuws: De Belgen zijn de rijksten van de hele wereld, vermogen is relatief gelijk verdeeld, het huizenbezit is erg hoog, mensen hebben gemiddeld een stevige financiële buffer, de armoede bij gepensioneerden is het snelst gedaald van alle leeftijdscategorieën, ... .

Ik begrijp ook niet hoe je die twee kunt rijmen

Vermogen <> geld.
Een vermogen kan in huis, kunst of andere dingen zitten. Tot op heden aanvaarden ze nog geen schilderijtje als betaling voor een rusthuis.

In dit soort onderzoeken is het gemiddelde ook vaak een verkeerde leidraad.
Als je 50 man hebt met 10€ , 40 man met 10k € en 10 man met 100k€ heeft u populatie gemiddeld 24k € en denk je dus 'chill' terwijl de helft van u groep serieus moet krabben.
U mediaan is 10000€ en dus weet je dat er 50 man (de helft van u populatie) dus minder heeft. Wat dus al een serieus ander beeld geeft dan die 24k €.

Daarom bij dat soort onderzoeken steeds op zoek gaan naar de mediaan en die zetten ze er vaak niet bij omdat hun nieuws dan wat minder rooskleurig is.

 

[scriptkiddie]

Vermogen <> geld.
Een vermogen kan in huis, kunst of andere dingen zitten. Tot op heden aanvaarden ze nog geen schilderijtje als betaling voor een rusthuis.

In dit soort onderzoeken is het gemiddelde ook vaak een verkeerde leidraad.
Als je 50 man hebt met 10€ , 40 man met 10k € en 10 man met 100k€ heeft u populatie gemiddeld 24k € en denk je dus 'chill' terwijl de helft van u groep serieus moet krabben.
U mediaan is 10000€ en dus weet je dat er 50 man (de helft van u populatie) dus minder heeft. Wat dus al een serieus ander beeld geeft dan die 24k €.

Daarom bij dat soort onderzoeken steeds op zoek gaan naar de mediaan en die zetten ze er vaak niet bij omdat hun nieuws dan wat minder rooskleurig is.

Hey bedankt voor het inzicht. Dat schijnt inderdaad een heel ander licht op de studies over vermogensongelijkheid die ik heb gelezen. Vooral die 'mediaan' is wel een interessant concept. Dat ben ik indertijd nooit tegengekomen in mijn opleiding handelsingenieur... .

( Ik neem je door de mangel omdat de "hoge mediaan" letterlijk in mijn geciteerd artikel stond als argument voor de relatief lage vermogensongelijkheid.)

En ja, vermogen zit bij veel gezinnen grotendeels in de eigen woning. Maar dat brengt ook een vorm van inkomen met zich mee: de huur die je daarmee uitspaart. Op het moment dat je naar een rusthuis moet, kan je je huis verhuren, verkopen (evt op lijfrente) om dat illiquide vermogen om te zetten naar een geldelijk inkomen waarmee je die hogere kost kunt financieren.

Ik vind ook dat de kost van een rusthuis vaak wordt overschat. Bovenop je wettelijk pensioen heb je pakweg €1000 per maand extra nodig, en gemiddeld verblijven mensen ongeveer 2 jaar in een rusthuis. Da's €24.000 voor die laatste 2 jaar van je leven. Als je een eigen woning hebt, is dat geen onoverkomelijk bedrag.

 

[fomix]

Hey bedankt voor het inzicht. Dat schijnt inderdaad een heel ander licht op de studies over vermogensongelijkheid die ik heb gelezen. Vooral die 'mediaan' is wel een interessant concept. Dat ben ik indertijd nooit tegengekomen in mijn opleiding handelsingenieur... .

p Ik neem je door de mangel omdat de "hoge mediaan" letterlijk in mijn geciteerd artikel stond als argument voor de relatief lage vermogensongelijkheid.)

En ja, vermogen zit bij veel gezinnen grotendeels in de eigen woning. Maar dat brengt ook een vorm van inkomen met zich mee: de huur die je daarmee uitspaart. Op het moment dat je naar een rusthuis moet, kan je je huis verhuren, verkopen (evt op lijfrente) om dat illiquide vermogen om te zetten naar een geldelijk inkomen waarmee je die hogere kost kunt financieren.

Ik vind ook dat de kost van een rusthuis vaak wordt overschat. Bovenop je wettelijk pensioen heb je pakweg €1000 per maand extra nodig, en gemiddeld verblijven mensen ongeveer 2 jaar in een rusthuis. Da's €24.000 voor die laatste 2 jaar van je leven. Als je een eigen woning hebt, is dat geen onoverkomelijk bedrag.

Merci voor het inzicht in u studie als ingenieur waar je toch ook weer een klein stereotype bevestigd .


Vraag is, is het normaal dat wij als maatschappij verwachten dat iemand zijn huis verkoopt om zijn rusthuis te kunnen betalen?

 

[Doxie]

Merci voor het inzicht in u studie als ingenieur waar je toch ook weer een klein stereotype bevestigd .


Vraag is, is het normaal dat wij als maatschappij verwachten dat iemand zijn huis verkoopt om zijn rusthuis te kunnen betalen?

Ik vind het wel. En ook logischer dan dat de maatschappij met subsidies moet sponseren terwijl je nog een huis hebt.

 

[fomix]

Ik vind het wel. En ook logischer dan dat de maatschappij met subsidies moet sponseren terwijl je nog een huis hebt.

Het geld waarmee je dat huis gekocht hebt is onbelast dan? Kom kom...

Pensioen is ook geen subsidie van de staat eh. Je gaat daar heel u carrière voor werken. Een menswaardig en betaalbaar einde is dan toch het minste, neen?

Ik ben wel volledig mee met het gegeven dat je mensen meer moet sensibilliseren om bezig te zijn met financiën voor hun oude dag.
Er heel u leven op los leven en dan kijken naar een ander, neen, die ballon gaat wat mij betreft niet op...

 

[Verdansk]

Vraag is, is het normaal dat wij als maatschappij verwachten dat iemand zijn huis verkoopt om zijn rusthuis te kunnen betalen?

Ik ben geen expert maar ik zie een aantal redenen waarom het “ouderlijk” huis verkocht wordt:
- er zijn kosten aan (dus ook lastiger te verhuren)
- het is niet meer te onderhouden door de bewoners of erfgenamen
- het is interessanter te verkopen en een appartement te kopen op naam van de erfgenaam

Verder is het ook te bekijken of het carrièrepad van de langstlevende (lees: nu vaak de “huis”vrouw) geen grote rol speelt in deze.

Ik vind het een relatief populistische stelling; want willen we ook niet dat al het zorgpersoneel meer verdiend?

 

[Noctilucus]

Het geld waarmee je dat huis gekocht hebt is onbelast dan? Kom kom...

Pensioen is ook geen subsidie van de staat eh. Je gaat daar heel u carrière voor werken. Een menswaardig en betaalbaar einde is dan toch het minste, neen?

Ik ben wel volledig mee met het gegeven dat je mensen meer moet sensibilliseren om bezig te zijn met financiën voor hun oude dag.
Er heel u leven op los leven en dan kijken naar een ander, neen, die ballon gaat wat mij betreft niet op...

Klopt, genoeg van die verhalen in de krant van mensen die heel hun leven lang goedkoop huren en dan tijdens hun pensioen klagen dat het wettelijk pensioen niet voldoende is om de huur en hun levensstijl van te blijven betalen.

Ik ben geen expert maar ik zie een aantal redenen waarom het “ouderlijk” huis verkocht wordt:
- er zijn kosten aan (dus ook lastiger te verhuren)
- het is niet meer te onderhouden door de bewoners of erfgenamen
- het is interessanter te verkopen en een appartement te kopen op naam van de erfgenaam

Verder is het ook te bekijken of het carrièrepad van de langstlevende (lees: nu vaak de “huis”vrouw) geen grote rol speelt in deze.

Ik vind het een relatief populistische stelling; want willen we ook niet dat al het zorgpersoneel meer verdiend?

Het probleem daarmee is dat er op zich in veel van die rusthuizen e.d. wel voldoende geld binnenkomt om het personeel deftig van te betalen, maar dat de winst naar holdings of vastgoedinvesteringsmaatschappijen gaat - toch op basis van wat cijfers en artikels die daarover al verschenen zijn. Dus is het geen kwestie van het nog duurder te maken voor de bewoners maar te zorgen dat het geld niet overdreven wegvloeit?

 

[Reverz]

Merci voor het inzicht in u studie als ingenieur waar je toch ook weer een klein stereotype bevestigd .

Vraag is, is het normaal dat wij als maatschappij verwachten dat iemand zijn huis verkoopt om zijn rusthuis te kunnen betalen?

Euh... ja? Wat ga je met u huis doen anders? Bijhouden om opnieuw te bewonen nadat je het rusthuis verlaat? Meenemen naar het Hiernamaals?

Je stelt de verkeerde vraag, de correcte vraag is: moeten wij het als maatschappij normaal vinden dat er extra belastingsgeld wordt gebruikt om mee te betalen aan de zorg van mensen die eigenlijk meer dan vermogend genoeg zijn om die last zelf te dragen gewoon omdat hun kinderen maximaal zouden kunnen erven?

 

[fomix]

moeten wij het als maatschappij normaal vinden dat er extra belastingsgeld wordt gebruikt om mee te betalen aan de zorg van mensen die eigenlijk meer dan vermogend genoeg zijn om die last zelf te dragen gewoon omdat hun kinderen maximaal zouden kunnen erven?

Dus iemand die hard werkt en goed boert moet niets meer krijgen van de maatschappij 'want die is toch rijk genoeg'.
Weer zo'n goeie motivator om te ondernemen!
Je draagt bij aan de zorg van mensen omdat die heel hun leven gewerkt en belastingen betaalt hebben om dat systeem te sponsoren voor anderen. Dat is het hele concept van de zorgmaatschappij.
In jouw systeem zou je wat, iedereen boven het miljoen vermogen het volle pond laten betalen voor zorg?

De nuance, ik zeg dat het niet normaal is om te verwachten dat mensen hun huis verkopen om in te staan voor de financiering van de zorg op hun oude dag. Als iemand kiest om dat te doen omwille van andere levenskeuzes (niet sparen), mij niet gelaten. Maar het mag geen verwachting worden dat je EN belastingen betaalt EN dan op het einde opdraait voor u eigen kosten. Dit is wat mij betreft een OF verhaal.

Euh... ja? Wat ga je met u huis doen anders? Bijhouden om opnieuw te bewonen nadat je het rusthuis verlaat? Meenemen naar het Hiernamaals?

Mijn nakomelingen mogen beslissen wat ze er mee doen. In brand steken, verkopen, opknappen.... Couldn't care less.
Maar een vermogen waar je heel u leven voor gaan werken bent moet niet helemaal opgaan aan u oude dag. Er mag gerust nog iets overblijven voor diegenen na u.


Ik ben er mij goed bewust van dat grote vermogens meer mogen bijdragen dan kleine vermogens. Maar die herverdeling zit al in ons belastingsstelsel verweven. Zijn er gaten in, jazeker. Maar om dan maar het totaal tegenovergestelde voor te stellen als oplossing slaagt op niks.

 

[DogFacedGod]

Merci voor het inzicht in u studie als ingenieur waar je toch ook weer een klein stereotype bevestigd .


Vraag is, is het normaal dat wij als maatschappij verwachten dat iemand zijn huis verkoopt om zijn rusthuis te kunnen betalen?

Ja, dat is waarom men vroeger fiscale voordelen heeft gegeven voor de aankoop van een huis. Juist om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen een "pensioenkapitaal" zouden hebben.

 

[utolor.]

Euh... ja? Wat ga je met u huis doen anders? Bijhouden om opnieuw te bewonen nadat je het rusthuis verlaat? Meenemen naar het Hiernamaals?

Je stelt de verkeerde vraag, de correcte vraag is: moeten wij het als maatschappij normaal vinden dat er extra belastingsgeld wordt gebruikt om mee te betalen aan de zorg van mensen die eigenlijk meer dan vermogend genoeg zijn om die last zelf te dragen gewoon omdat hun kinderen maximaal zouden kunnen erven?

Maximaal kunnen erven? We betalen super hoge successierechten, dus dat belastinggeld komt dubbel en dik terug in de staatskas terecht wanneer mensen sterven.

 

[fomix]

Ja, dat is waarom men vroeger fiscale voordelen heeft gegeven voor de aankoop van een huis. Juist om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen een "pensioenkapitaal" zouden hebben.

Sgoed, ik had geen woonbonus meer dus hoef dan ook men huis niet meer te verkopen op men oude dag.
Bedankt voor de verduidelijking!

 

[Reverz]

Dus iemand die hard werkt en goed boert moet niets meer krijgen van de maatschappij 'want die is toch rijk genoeg'.
Weer zo'n goeie motivator om te ondernemen!
Je draagt bij aan de zorg van mensen omdat die heel hun leven gewerkt en belastingen betaalt hebben om dat systeem te sponsoren voor anderen. Dat is het hele concept van de zorgmaatschappij.
In jouw systeem zou je wat, iedereen boven het miljoen vermogen het volle pond laten betalen voor zorg?

De nuance, ik zeg dat het niet normaal is om te verwachten dat mensen hun huis verkopen om in te staan voor de financiering van de zorg op hun oude dag. Als iemand kiest om dat te doen omwille van andere levenskeuzes (niet sparen), mij niet gelaten. Maar het mag geen verwachting worden dat je EN belastingen betaalt EN dan op het einde opdraait voor u eigen kosten. Dit is wat mij betreft een OF verhaal.

Mijn nakomelingen mogen beslissen wat ze er mee doen. In brand steken, verkopen, opknappen.... Couldn't care less.
Maar een vermogen waar je heel u leven voor gaan werken bent moet niet helemaal opgaan aan u oude dag. Er mag gerust nog iets overblijven voor diegenen na u.

Ik ben er mij goed bewust van dat grote vermogens meer mogen bijdragen dan kleine vermogens. Maar die herverdeling zit al in ons belastingsstelsel verweven. Zijn er gaten in, jazeker. Maar om dan maar het totaal tegenovergestelde voor te stellen als oplossing slaagt op niks.

Dat is EXACT wat ik zeg... "rijke mensen" alles volledig zelf laten betalen Doe eens een beetje moeite.
Nergens zeg ik dat mensen volledig moeten opdraaien voor hun eigen zorgnoden, een groot deel wordt sowieso betaald voor mensen die heel hun leven gewerkt hebben en belastingen betaald: het pensioen.

Effe een pak overdrijven zeg "Maar een vermogen waar je heel u leven voor gaan werken bent moet niet helemaal opgaan aan u oude dag." Mensen verblijven gemiddeld 18 maand in een rusthuis, wat is de overlay met het minimumpensioen? €300/maand? Laat ons al naar boven afronden en er over die 18 maand €10k kosten van maken met wat services en al in. Dus de maatschappij moet die €10k zomaar bijpassen terwijl er langs achter een huis van €300-400k verkocht wordt? 300k of 290k, je kinderen mogen blij zijn met het mooie bedrag dat achterblijft en jij hebt op een enigszins comfortabele manier je laatste levensfase nog gehad...

Ik ben er mij bewust van dat er families zijn waar die rusthuisfactuur heel hard binnen komt maar dat zijn niet de families waar veel te erven valt nadien en indien écht nodig is er nog altijd het OCMW.

 

[fomix]

Dat is EXACT wat ik zeg... "rijke mensen" alles volledig zelf laten betalen Doe eens een beetje moeite.
Nergens zeg ik dat mensen volledig moeten opdraaien voor hun eigen zorgnoden, een groot deel wordt sowieso betaald voor mensen die heel hun leven gewerkt hebben en belastingen betaald: het pensioen.

Effe een pak overdrijven zeg "Maar een vermogen waar je heel u leven voor gaan werken bent moet niet helemaal opgaan aan u oude dag." Mensen verblijven gemiddeld 18 maand in een rusthuis, wat is de overlay met het minimumpensioen? €300/maand? Laat ons al naar boven afronden en er over die 18 maand €10k kosten van maken met wat services en al in. Dus de maatschappij moet die €10k zomaar bijpassen terwijl er langs achter een huis van €300-400k verkocht wordt? 300k of 290k, je kinderen mogen blij zijn met het mooie bedrag dat achterblijft en jij hebt op een enigszins comfortabele manier je laatste levensfase nog gehad...

Ik ben er mij bewust van dat er families zijn waar die rusthuisfactuur heel hard binnen komt maar dat zijn niet de families waar veel te erven valt nadien en indien écht nodig is er nog altijd het OCMW.

Dus ge zegt nu dat bijna niemand zijn huis moet verkopen om zijn pensioen te betalen? Over wat zitten we dan in feite te zeveren?

 

[rubenvb]

Dus ge zegt nu dat bijna niemand zijn huis moet verkopen om zijn pensioen te betalen? Over wat zitten we dan in feite te zeveren?

Een HLN artikel zeker?

Belg is te afhankelijk van het wettelijk pensioen: zo kom jij op je oude dag niets tekort

Nergens in de geïndustrialiseerde wereld zijn senioren zo afhankelijk van hun wettelijk pensioen als in ons land. Voor 65+’ers is het goed voor 85,8 procent van hun inkomsten. Gezien de toestand van de Belgische staatsfinanciën lijkt die situatie wel onder druk te komen. Hoe kan je hier slim op...

www.hln.be

Hoewel het ook wel in de Tijd stond.

In ieder geval is het toch niet vreemd dat je voor een inkomen gaat "vertrouwen" op (en dus afhankelijk bent van) het wettelijk pensioen?
Dat lijkt me enkel een probleem als de overheid zijn pensioenregeling niet goed op orde heeft... Ah wacht!

Het grote probleem in België qua wettelijke pensioenen is eigenlijk dat de huidige werkende generatie letterlijk de pensioenen die dan worden uitgekeerd betalen. In plaats van dat iedereen een "virtueel" potje bijeenspaart (laten we zeggen in een overheidsfonds zoals https://en.wikipedia.org/wiki/Government_Pension_Fund_of_Norway), is er nul komma nul reserve en is het een lopende uitgave.
Daar zou zachtjes aan iets aan moeten gedaan worden, maar nee, da's onmogelijk als om de zoveel tijd de een of de andere politieke partij ineens beslist om fondsen die opzijgezet zouden moeten zijn ineens aan te wenden voor iets helemaal anders (zie het verdampte zilverfonds).

 

[parabellum]

Dat is het verschil tussen een repartitiestelsel en een kapitalisatiestelsel.

Een repartitiestelsel is gevoelig aan demografische veranderingen (en was dus zeer interessant toen de (actieve) bevolking aan het boomen was, maar problematisch wanneer je bevolkingspiramide vergrijst).
Maar een kapitalisatiestelsel is ook niet zonder zijn eigen problemen. Het geld moet ergens in geïnvesteerd worden dus er is steeds een risico aan verbonden. Nederland heeft een kapitalisatiestelsel en ik meen dat er daar tijdens de financiële crisis ook mini-drama's waren bij mensen die op pensioen gingen, en voor wie de pot opeens een heel pak kleiner bleek te zijn dan ze een paar jaar eerder hadden ingeschat. Dat risico kan je laten dragen door het pensioenfonds, en dan spreek je over gegarandeerde rendementen, maar dan kan je in periode met lage returns het pensioenfonds in de problemen zien komen.

De Noren als voorbeeld pakken is niet echt eerlijk, want die zitten op zo'n enorme pot geld (en geld dat afkomstig is uit het afromen van inkomsten van de olie- en gaswinning, niet op geld dat afkomstig is van de afroming op arbeid) dat die zo goed als immuun zijn voor schokken in rendement. Laat de beurs 50% dalen en de Noren hebben nog steeds geld genoeg voor alle verplichtingen. Daar waar quasi alle andere pensioenfondsen wel in de problemen zullen komen.

 

[Ares]

Euh... ja? Wat ga je met u huis doen anders? Bijhouden om opnieuw te bewonen nadat je het rusthuis verlaat? Meenemen naar het Hiernamaals?

Je stelt de verkeerde vraag, de correcte vraag is: moeten wij het als maatschappij normaal vinden dat er extra belastingsgeld wordt gebruikt om mee te betalen aan de zorg van mensen die eigenlijk meer dan vermogend genoeg zijn om die last zelf te dragen gewoon omdat hun kinderen maximaal zouden kunnen erven?

Zolang je die mensen onbeperkt laat bijdragen en slechts beperkt laat terugkrijgen (aka het pensioensplafond boven dewelke je wel bijdraagt, zonder dat je daar verder iets mee opbouwt): ja.
Als je antwoord op dat laatste "nee" is, is de meer correcte vraag of je dan ook de bijdragen niet moet plafonneren.

 

[Reverz]

Zolang je die mensen onbeperkt laat bijdragen en slechts beperkt laat terugkrijgen (aka het pensioensplafond boven dewelke je wel bijdraagt, zonder dat je daar verder iets mee opbouwt): ja.
Als je antwoord op dat laatste "nee" is, is de meer correcte vraag of je dan ook de bijdragen niet moet plafonneren.

Mag ik veronderstellen dat iemand die tegen/over het pensioenplafond zat in principe een voldoende groot pensioen heeft om zijn rusthuisfactuur te betalen? De mensen waarbij hun pensioen onvoldoende groot is zullen waarschijnlijk niet in de buurt van dat plafond gezeten hebben... (correct me if I'm wrong) Dat lijkt mij dus eerder een beetje een andere discussie. Waarbij ik het inderdaad niet logisch vind dat je boven het plafond wel verder mag bijdragen maar geen verdere voordelen verwerft. Aan de andere kant worden RSZ/belastingen voor nog andere zaken gebruikt dan alleen pensioen ook natuurlijk...

Heel concreet in mijn geval: als mijn pa ooit alleen valt en in een rusthuis terecht komt is de kans niet onbestaande dat zijn pensioen niet voldoende is om de rusthuisfactuur af te dekken. Dan heb ik daar echt geen enkele probleem mee dat daar een deel over blijft dat met hun opgebouwd vermogen (waarvan een groot deel in hun huis zit) moet afgedekt worden. Dan blijft er op het einde van de rit wat minder over voor ons, het zij zo. Ik zie die erfenis niet als een recht maar eerder als een leuke extra die er ooit wel eens zal komen. Daarnaast gaat dat geld wrs recht naar de volgende generatie als het zover is, die mogen al helemaal content zijn met wat ze krijgen van 2 generaties over...

 

[Noctilucus]

Mag ik veronderstellen dat iemand die tegen/over het pensioenplafond zat in principe een voldoende groot pensioen heeft om zijn rusthuisfactuur te betalen? De mensen waarbij hun pensioen onvoldoende groot is zullen waarschijnlijk niet in de buurt van dat plafond gezeten hebben... (correct me if I'm wrong) Dat lijkt mij dus eerder een beetje een andere discussie. Waarbij ik het inderdaad niet logisch vind dat je boven het plafond wel verder mag bijdragen maar geen verdere voordelen verwerft. Aan de andere kant worden RSZ/belastingen voor nog andere zaken gebruikt dan alleen pensioen ook natuurlijk...

...

Hangt er ook wel vanaf: spreek je over iemand die het grootste deel van zijn carrière aan dat pensioenplafond zat, dan zal die wel een netto pensioen krijgen dat (iets) hoger ligt dan de doorsnee prijs van een rusthuis.

Maar ik snap wel dat het wringt bij mensen die hun leven lang gespaard hebben en geld in een huis gestoken hebben, om dan te zien dat mensen met een gelijkaardig inkomen die hun geld maar op deden, na hun pensioen verwachten dat het geld zomaar uitgedeeld wordt, zoals van die typische klagers in artikels in "kwaliteitskranten"

Anekdotische voorbeelden, maar ik ken nu al mensen bij wie het binnen 25-30 jaar mis zal lopen: teveel zotte uitgaven voor hun inkomsten en "wij huren liever want dan hebben we een groter huis dan wat we kunnen kopen". Tenzij die serieus van mentaliteit veranderen, komen die gegarandeerd niet toe met hun pensioen om te blijven huren en hun levensstandaard te behouden, laat staan als hun kosten nog eens stijgen door een rusthuis.

 

[rubenvb]

Dat is het verschil tussen een repartitiestelsel en een kapitalisatiestelsel.

Een repartitiestelsel is gevoelig aan demografische veranderingen (en was dus zeer interessant toen de (actieve) bevolking aan het boomen was, maar problematisch wanneer je bevolkingspiramide vergrijst).
Maar een kapitalisatiestelsel is ook niet zonder zijn eigen problemen. Het geld moet ergens in geïnvesteerd worden dus er is steeds een risico aan verbonden. Nederland heeft een kapitalisatiestelsel en ik meen dat er daar tijdens de financiële crisis ook mini-drama's waren bij mensen die op pensioen gingen, en voor wie de pot opeens een heel pak kleiner bleek te zijn dan ze een paar jaar eerder hadden ingeschat. Dat risico kan je laten dragen door het pensioenfonds, en dan spreek je over gegarandeerde rendementen, maar dan kan je in periode met lage returns het pensioenfonds in de problemen zien komen.

Ja en nee: in principe kan je in een "steady state" situatie (waar er dus genoeg in-flow en kapitaal is om de variabele waardering op te vangen en een constante outflow te voorzien), deze periodieke schommelingen opvangen. Niet voor niets wordt gezegd dat de S&P500 gemiddeld (!) jaarlijks 7% (of is het een ander getal) stijgt, ongeacht economische recessies doorheen de jaren.
Dus als je op conservatieve wijze rekening houdt met deze pieken en dalen moet dat geen probleem zijn. Het Nederlandse systeem is ook gestoeld op dat iedereen zelf zijn potje spaart, en er dus de mogelijkheid om collectief economische crisissen op te vangen gewoonweg niet hebt. Het Noorse fonds consolideert al het geld, en kan daarom perfect om met economische cycli, in tegenstelling tot de "persoonlijke" fondsen van ettelijke Nederlanders en Belgen.

De Noren als voorbeeld pakken is niet echt eerlijk, want die zitten op zo'n enorme pot geld (en geld dat afkomstig is uit het afromen van inkomsten van de olie- en gaswinning, niet op geld dat afkomstig is van de afroming op arbeid) dat die zo goed als immuun zijn voor schokken in rendement. Laat de beurs 50% dalen en de Noren hebben nog steeds geld genoeg voor alle verplichtingen. Daar waar quasi alle andere pensioenfondsen wel in de problemen zullen komen.

Hmm ik dacht dat ze effectief gingen desinvesteren uit die olie. Blijkbaar is dat tot op heden nog niet gebeurd.

In ieder geval staat het "ons" vrij om bepaalde inkomsten ook af te romen en in een investeringsfonds te steken.
Ook in kleinere hoeveelheden, want je moet ergens beginnen.
Zo zou je in principe een soort van variabel wettelijk pensioen kunnen inrichten, en stapsgewijs dat consolideren over decennia heen, om zo een stabiel inkomen voor gepensioneerden te kunnen aanleveren.