Disclaimer: Wij publiceren zelf in het Engels. Anderstalige edities (waaronder Nederlands) worden verkocht aan lokale uitgevers waardoor we minder te maken hebben met de specificiteiten van elk land. Het kan dus zijn dat het volgende niet 100% accuraat is.
Enkele vraagjes die ik hierbij heb:
- vroeger had ik gehoord dat de nationale bibliotheek van België (K. Albert I bib?) altijd gratis 1 boek van élk gepubliceerd boek kreeg. Klopt waarschijnlijk al lang niet meer, maat was dit vroeger zo?
Volledig juist, het zijn zelfs twee exemplaren. In principe nog steeds geldend, en blijkbaar ook voor buitenlandse boeken waarin één of meer Belg auteur is. Overzicht
hier, pagina vier. Ik weet niet of we die wet als folklore moeten beschouwen, maar wij zijn in ieder geval in de positie waarin we het kunnen ondervinden...
- aan welke prijs kopen bibliotheken boeken aan en via welk netwerk. Is dat een centrale instantie die voor alle bibs boeken aankoopt als "standaardpakket of is dat per bib apart?
Bibliotheken kiezen in ieder geval zelf welke boeken ze aankopen. Volumekortingen zijn trouwens zo goed als onbestaande in de sector dus het maakt niet veel uit of bijvoorbeeld FNAC er nu 10, 100 of 1000 tegelijk bestelt. Daarom zijn groepsaankopen vanuit bibliotheken volgens mij onbestaande.
Klanten hebben normaal een soort standaardkortingpercentage dat over alle orders geldt, waarbij grotere partners vaak ook enkele procenten meer korting hebben. Maar zelfs een Amazon/Bol.com zit niet zo ontzettend ver van de aankoopprijs van je boekenwinkel om de hoek. Supermarkten zijn overigens een heel ander verhaal.
Er is nog één verrassend iets, namelijk dat bijna alle boeken door de boekenwinkels geretourneerd kunnen worden. Een verkoop vindt dus pas plaats wanneer de klant het boek koopt. Voor bestsellers is dat vervelend als uitgever omdat je heel veel boeken moet drukken (je wil immers grote stapels in de boekenwinkels zien), maar kan je ook grote retouraantallen krijgen. Vroeger was het zelfs zo dat boekenwinkels enkel de kaft terugstuurden (en de inhoud weggooiden) omdat de transportkost voor retouren de waarde van het gedrukte boek oversteeg. Dat gebeurt nu nog maar zelden.
In België en Nederland loopt bijna alle distributie via CB (Centraal Boekhuis), een oorspronkelijke coöperatieve van de boekenuitgevers. Dit zal ook zo zijn voor bibliotheken. Er is een leenvergoeding die bibliotheken betalen: 2 cent aan de auteur en 1 cent aan de uitgever. Ik denk dat ze ook het boek zelf gewoon betalen, maar weet dat niet zeker.
- heb je weet van hoe de overschotten van boekhandels opgekocht worden? Wss doet boekenvoordeel en het vroegere boekenfestijn op die manier hun inkopen, maar wie/wat zit daar achter?
De meeste boeken hebben een korte lifespan waarbij ze na een maand of 3-4 alweer plaats moeten ruimen voor andere titels in de boekenwinkels. Het is voor uitgevers een continu zoeken tussen te veel drukken (en met overschotten zitten) of te weinig drukken (en het potentieel niet benutten).
Overschotten komen ofwel op een soort veiling (in US en UK) of worden gewoon aangeboden aan de weinige mogelijke afnemers (kleinere landen). De officiële benaming hiervoor is trouwens
ramsjen. Overschotten worden maximaal aan drukkost verkocht en vaak nog lager. Dat betekent dat de ketens als Boekenvoordeel (en onder andere ook de nieuwe titels die je in zaken als De Slegte vindt) ergens tussen €0,50 en €1,50 betalen voor een boek. Daarom kunnen zij die dan ook doorverkopen voor €4 - €8.
Uitgevers (en auteurs) zijn hier natuurlijk niet dol op, want vaak is het sop de kool niet waard. Meer en meer bieden uitgevers ook de kans aan de auteurs om die stock zelf tegen kostprijs over te nemen, waardoor de auteur ze boek per boek in zijn eigen netwerk nog kan verkopen (handtekening erbij, ...) of doen ze zelf een promo-actie. Over de zogezegde imagoschade en mogelijke kannibalisatie tegenover andere van je titels sta ikzelf neutraal, maar ik begrijp dat het voor sommigen gevoeliger ligt. Wij zitten zelf in een business waarin onze boeken een langere lifespan hebben, dus het is nog maar heel zelden gebeurd dat mijn stock stof zit te vergaren.
