Bitoku was een van de grote hits van Essen 2021. Het spel werd ontwikkeld door Germán P. Millán en werd destijds uitgegeven door Devir Games, een uitgever die zich voornamelijk richtte op de Spaanse en Portugese markt. Sinds een aantal jaren brengen ze ook eigen releases op de markt en samen met Red Cathedral was Bituko het spel dat hen internationaal op de kaart zette. Voor de Nederlandstalige markt sloten ze een overeenkomst af met het Nederlandse Keep Exploring Games, dat niet enkel Luna Capital en Bitoku vertaalde naar het Nederlands, maar ook Sabika, het nieuwste spel van Millán dat volgende maand verschijnt en de eerste uitbreiding van Bituko: Resutoran, dat wordt verwacht in september.
Voor het zover is, is het misschien interessant om eens te duiken in het basisspel zelf. Zoals de naam doet vermoeden, is Bitoku
een bordspel met Japanse invloeden. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld Takenoko of Tokaido, is Bituko allesbehalve een lichtgewicht. Dit zowel in de letterlijke als figuurlijke zin van het woord. Het spel komt in een zware doos bomvol met componenten en een regelboekje dat maar liefst dertig pagina's telt. Dit regelboekje een eerste keer doorlezen zal je hoofd waarschijnlijk doen tintelen en ik kan enkel aanraden om ook een van de vele learn to play-video's te bekijken op YouTube. Op zich zijn de regels eigenlijk niet zo moeilijk en heb je maar een beperkt aantal acties, maar er komt heel wat bij kijken en het is belangrijk om te snappen hoe de verschillende spelmechanismes met elkaar verbonden zijn.
Concreet vertaalt zich dit naar drie acties die je kan uitvoeren tijdens je beurt. Als eerste kan je een Yōkai-kaart spelen uit je hand en op je spelersbord plaatsen. Dit laat je toe de kracht van de kaart te activeren en de aanliggende dobbelsteen te ontwaken. Als tweede actie kan je zo'n ontwaakte dobbelsteen plaatsen in het bosgedeelte van het spelbord en de bijhorende actie uitvoeren. De kracht van de actie hangt af van het aantal ogen van de dobbelsteen en dit kan je verhogen met behulp van artefacten. De laatste actie die je kan doen is met je dobbelsteen de rivier oversteken, wat je toelaat om nieuwe kaarten te nemen, een Iwakura-rots te plaatsen of een pelgrim naast zo'n rots te plaatsen. Hierbij moet je wel je nederigheid tonen door de waarde van je dobbelsteen één te laten dalen, of in geval van een zes te halveren. In totaal zal je zo maximaal negen acties tijdens een ronde kunnen uitvoeren, maar dit aantal is niet gegarandeerd. Het aantal plaatsen aan de overkant van de rivier is namelijk beperkt en een van de woudplaatsen bevat geen mogelijkheid om de rivier over te steken, waardoor je een van je acties sowieso opgeeft.
Wanneer je met meer dan twee spelers speelt, zal je zeker de eerste paar keren toch enkele uurtjes vrij moeten vrijhouden voor het spelen van het spel. Zeker als je spelers hebt die gevoelig zijn aan analysis paralysis en het spel hierdoor kunnen vertragen. Voor ons lag het ideale spelersaantal op twee of drie spelers, en wie wil, kan het spel zelfs solo spelen in een speciale modus genaamd Rise of the Tengu. De verschillende spelersaantallen worden bovendien ideaal ondersteund door het deels modulaire bord, waarbij je één zijde voor twee spelers hebt en een andere zijde voor drie en vier spelers, waarbij je kleine bordjes in het spelbord moet plaatsen om het aantal beschikbare plaatsen te wijzigen naar het aantal spelers. Wat je er wel bij moet nemen, is dat het bord bijzonder druk oogt door de combinatie van de beschikbare plaatsen voor alle elementen en de artwork die het volledige bord in beslag neemt.
Druk of niet, deze artwork geeft het bord wel een zekere uitstraling. Samen met de knappe spelonderdelen zoals de doorzichtige dobbelstenen, de bedrukte houten spelerspionnen en de prachtige tekeningen op de kaarten zorgen al deze spelcomponenten voor een knappe visuele presentatie. De productiekwaliteit is ook zeer hoog en je krijgt zeker waar voor je geld met dit spel. De kaarten en verschillende borden zijn stevig, de houten pionnen zijn knap uitgewerkt en de dobbelstenen voelen goed aan in de hand. Let wel op dat je voldoende tafelruimte hebt, want zeker dankzij het enorme spelbord neemt Bitoku heel wat ruimte in. Waar ik tot slot ook absoluut fan van was, was de player aid. Deze geeft je een mooi overzicht van het spelverloop, de verschillende iconen en de puntentelling op het einde van het spel. Hierbij wordt ook steeds de pagina vermeld naar de actie of locatie waarop het betrekking heeft, waardoor je makkelijk kan teruggrijpen naar het regelboekje.
Voor het zover is, is het misschien interessant om eens te duiken in het basisspel zelf. Zoals de naam doet vermoeden, is Bitoku
De geesten gunstig stemmen
Bitoku wordt gespeeld over vier rondes die elk uit vier fases bestaan. Deze fases zijn zogezegd de seizoenen en het is eigenlijk vooral tijdens de zomerfase dat je zal spelen. De drie andere seizoenen zijn zowaar voorbereidingsfases waarbij je bijvoorbeeld kaarten trekt of het bordspel "opruimt". Tijdens je beurt zal je zoveel mogelijk deugd (overwinningspunten) proberen te verwerven zodat jij de volgende grote geest van het woud kan worden, en dus de winnaar van het spel. Hiervoor zal je de hulp inroepen van Yōkai, Kodama's en pelgrims op pad sturen, pelgrims laten bidden langs Iwakura-rotsen, gebouwen bouwen, kristallen verzamelen en visioenen proberen te vervullen. Al deze elementen zullen je helpen op het pad naar transcendentie.Concreet vertaalt zich dit naar drie acties die je kan uitvoeren tijdens je beurt. Als eerste kan je een Yōkai-kaart spelen uit je hand en op je spelersbord plaatsen. Dit laat je toe de kracht van de kaart te activeren en de aanliggende dobbelsteen te ontwaken. Als tweede actie kan je zo'n ontwaakte dobbelsteen plaatsen in het bosgedeelte van het spelbord en de bijhorende actie uitvoeren. De kracht van de actie hangt af van het aantal ogen van de dobbelsteen en dit kan je verhogen met behulp van artefacten. De laatste actie die je kan doen is met je dobbelsteen de rivier oversteken, wat je toelaat om nieuwe kaarten te nemen, een Iwakura-rots te plaatsen of een pelgrim naast zo'n rots te plaatsen. Hierbij moet je wel je nederigheid tonen door de waarde van je dobbelsteen één te laten dalen, of in geval van een zes te halveren. In totaal zal je zo maximaal negen acties tijdens een ronde kunnen uitvoeren, maar dit aantal is niet gegarandeerd. Het aantal plaatsen aan de overkant van de rivier is namelijk beperkt en een van de woudplaatsen bevat geen mogelijkheid om de rivier over te steken, waardoor je een van je acties sowieso opgeeft.
Overweldigende ervaring
Bijna alles wat je doet laat je toe om punten te scoren, ofwel direct ofwel op het einde van het spel. Daarnaast worden je acties ook steeds sterker doordat je krachtigere kaarten verwerft, eigenschappen van de huizen kan gebruiken of de bonussen krijgt van je pelgrims. Dit zorgt voor een heerlijke puzzel waarbij je je acties zo optimaal mogelijk moet proberen te plannen. Hierbij moet je steeds rekening houden met wat je tegenstanders doen, want plaatsen blokkeren vormt een cruciaal onderdeel van de ervaring. De verschillende spelmechanismes aanwezig in het spel, waaronder hand management, deck building, worker placement, set collection en het unieke gebruik van de dobbelstenen, passen ook mooi bij elkaar en geven het spel een zekere gelaagdheid. Anderzijds zorgt dit er ook wel voor dat het spel vrij complex kan overkomen, zeker gezien de hoeveelheid aan iconen en de verschillende mogelijkheden die de acties aanbieden.Wanneer je met meer dan twee spelers speelt, zal je zeker de eerste paar keren toch enkele uurtjes vrij moeten vrijhouden voor het spelen van het spel. Zeker als je spelers hebt die gevoelig zijn aan analysis paralysis en het spel hierdoor kunnen vertragen. Voor ons lag het ideale spelersaantal op twee of drie spelers, en wie wil, kan het spel zelfs solo spelen in een speciale modus genaamd Rise of the Tengu. De verschillende spelersaantallen worden bovendien ideaal ondersteund door het deels modulaire bord, waarbij je één zijde voor twee spelers hebt en een andere zijde voor drie en vier spelers, waarbij je kleine bordjes in het spelbord moet plaatsen om het aantal beschikbare plaatsen te wijzigen naar het aantal spelers. Wat je er wel bij moet nemen, is dat het bord bijzonder druk oogt door de combinatie van de beschikbare plaatsen voor alle elementen en de artwork die het volledige bord in beslag neemt.
Al deze spelcomponenten zorgen voor een knappe visuele presentatie.
Druk of niet, deze artwork geeft het bord wel een zekere uitstraling. Samen met de knappe spelonderdelen zoals de doorzichtige dobbelstenen, de bedrukte houten spelerspionnen en de prachtige tekeningen op de kaarten zorgen al deze spelcomponenten voor een knappe visuele presentatie. De productiekwaliteit is ook zeer hoog en je krijgt zeker waar voor je geld met dit spel. De kaarten en verschillende borden zijn stevig, de houten pionnen zijn knap uitgewerkt en de dobbelstenen voelen goed aan in de hand. Let wel op dat je voldoende tafelruimte hebt, want zeker dankzij het enorme spelbord neemt Bitoku heel wat ruimte in. Waar ik tot slot ook absoluut fan van was, was de player aid. Deze geeft je een mooi overzicht van het spelverloop, de verschillende iconen en de puntentelling op het einde van het spel. Hierbij wordt ook steeds de pagina vermeld naar de actie of locatie waarop het betrekking heeft, waardoor je makkelijk kan teruggrijpen naar het regelboekje.
Conclusie
Bitoku is een strategisch bordspel dat je heel wat uitdaging voorschotelt, verpakt in een knap vormgegeven jasje met een Japans thema. Hoewel het spel initieel intimiderend overkomt door zijn drukke spelbord en het dertig pagina's tellend regelboekje, zal je al snel een ervaring voorgeschoteld krijgen die op een interessante wijze tal van mechanismes combineert en hierbij je heel wat wegen naar de overwinning biedt. Liefhebbers van het zwaardere werk zullen hier zeker heel wat (denk)plezier uithalen.
Alle foto's werden aangeleverd door Henk Rolleman. Meer knappe foto's vind je op zijn Instagram-pagina namellor.
Alle foto's werden aangeleverd door Henk Rolleman. Meer knappe foto's vind je op zijn Instagram-pagina namellor.
Pro
- Productiekwaliteit
- Zeer knappe presentatie
- Interessante combinatie van spelmechanismes
- Uitdagende ervaring die heel wat opties naar de overwinning biedt
- Handige player aid
- Solomodus aanwezig
Con
- Spelbord kan wat druk overkomen
- Oogt complexer dan het is
- Kan in het begin overweldigend aanvoelen
9
Over
Uitgever
- Keep Exploring Games
Designer
Germán P. Millán
Aantal spelers
1-4
Tijdsduur
120 minuten
