En toen enkele blockchainadepten stelden dat de notaris als controleur van de echtheid en juridische tegenwerpelijkheid van zakenrechtelijke transacties door de blockchaintechnologie de facto overbodig zou worden , kroop de lobby onmiddellijk in zijn pen door te stellen dat de notaris wel degelijk zijn nut heeft.
Onderlijnde passage is het meest frappant. "Onafhankelijke raadgever". Right. Alsof hij onafhankelijk is bij een transactie waarbij hij zowel de notaris is van de grote projectonwikkelaar van wie hij jaarlijks tientallen aktes krijgt, als het jonge gezinnetje dat het huis koopt van die projectonwikkelaar.. Onafhankelijk my ass. Trouwens, als ze zo onafhankelijk zijn, waarom neemt dan elke partij zijn eigen notaris en waarom zijn notarissen het dan niet altijd eens als het over de belangen van de partijen gaat?
Rode draad doorheen het opiniestuk: stuitende arrogantie en zeer flauwe argumenten die geenszins de gigantische kosten rechtvaardigen. blockchain is volgens FEDNOT hoogstens nuttig als ondersteuningstool om het opzoekingswerk ( lees: onze kosten te drukken, maar niet die van de consument, want aan onze winstmarge komen doen we uiteraard niet) te verlichten en geeft alleen maar meer glans (sic!) aan de rol van de notaris als onafhankelijk tussenpersoon.
Je moet het lef maar hebben!
Blockchain is geen notariskiller
JAN SAP
Directeur-generaal van de Federatie van het Notariaat
07 december 2018 01:00
Blockchainadepten voorspellen het einde van het notariaat. Toch zet blockchain de notaris nog lang niet buitenspel. Integendeel, de revolutionaire technologie kan de rol van de notaris als vertrouwenspersoon alleen maar versterken.
In het boek ‘Blockchain en smart contracts, het einde van de vertrouwde tussenpersoon?’ vragen Benjamin Verheye en Kristof Verslype zich af of blockchain het einde van het notariaat inluidt, bijvoorbeeld bij de aankoop van een huis.
Adepten geloven dat de veelbelovende technologie van de blockchain de notaris overbodig maakt. Blockchain maakt het mogelijk activa zoals een woning over te dragen van de ene naar de andere persoon zonder dat daar nog een tussenpersoon aan te pas komt. De bekendste toepassing is de bitcoin, een virtuele munt die wordt verhandeld zonder tussenkomst van een bank of een centrale beheerder.
Bovendien kunnen gegevens die in de blockchain worden ingevoegd nadien niet meer worden gewijzigd zonder dat dat wordt opgemerkt.
Vertaald naar een aankooptransactie: zodra de partijen de koopovereenkomst in de blockchain hebben opgenomen, kan niemand nog morrelen aan de identiteit van de partijen, de datum en de inhoud van de overeenkomst, noch aan de prijs. Als die cruciale elementen van een koopovereenkomst eenmaal in de blockchain opgeladen zijn, staan ze onomstotelijk vast. De notaris is niet meer nodig om al die gegevens authenticiteit te verlenen.
Maar daarmee is de rol van de notaris nog niet uitgeteld. Er blijft altijd iemand nodig om de correctheid en de kwaliteit van de ingevoerde gegevens te controleren. De blockchain controleert bijvoorbeeld niet of de partijen wel bekwaam zijn om de koop af te sluiten. Wat als de verkoper dement is en hij zijn woning ver onder de marktprijs dreigt te verkopen? De blockchaintechnologie kan dat niet verhinderen. De notaris gelukkig wel.
De blockchain controleert ook niet of de verkoper zijn schulden heeft betaald en volgens welke, soms complexe, rangorde eventuele schuldeisers moeten worden uitbetaald met de opbrengst van de verkoop. Nu neemt de notaris die taak op zich. Of blockchain die taak kan overnemen, is hoogst twijfelachtig.
Onafhankelijke raadgever
Er is meer. De notaris doet meer dan overeenkomsten authenticiteit verlenen.
Hij is al lang geen loutere grossier in akten meer. Cruciaal is zijn rol als onafhankelijk raadgever.
Zeker bij de aankoop van een woning, voor veel mensen de belangrijkste investering in hun leven, wijst de notaris op risico’s en mogelijkheden. Misschien moet de koper, door de aankoop van de woning, zijn testament herzien? Of zijn huwelijkscontract tegen het licht houden. En wellicht heeft de aankoop van het huis ook belangrijke fiscale gevolgen.
Bij die kwesties staat de burger, in de euforie van het moment, vaak niet stil. Het zijn aandachtspunten die een persoonlijke interactie met de notaris vereisen. Dat kan blockchain niet overnemen.
Bovendien beheert de notaris regelmatig ‘een globaal juridisch dossier’ van een cliënt, net zoals een arts een globaal medisch dossier bijhoudt van zijn patiënt. Vaak ook heeft de notaris een helikopterzicht over hele families.
Die rijke voorkennis leidt tot waardevolle adviezen. Die raadgevingen worden de burger ontzegd als hij belangrijke transacties alleen nog maar moet opladen in de blockchain.
Dat alles vertellen de blockchainadepten er niet bij.
Toegegeven, de blockchain kan het administratieve (opzoekings-)werk van de notaris op termijn verlichten. Maar het is geen bedreiging voor het notariaat. Integendeel, de technologie kan de rol van de notaris als onafhankelijk vertrouwenspersoon nog meer glans geven.