Mentaal welzijn bij jongeren en jongvolwassenen

[Lakigigar]

Crisisvragen verdubbeld in 2021, maar jeugdpsychiaters "varen blind", getuigen ze in "Pano"

Het aantal vragen voor dringende crisishulp voor jongeren met psychische problemen is begin 2021 ongeveer verdubbeld tegenover het jaar voordien.

www.vrt.be

Vanavond komt er een PANO-reportage over de impact van de pandemie op het mentaal welzijn, deze keer specifiek bij "jongeren". Ook de laatste tijd kwam de nood aan een betere geestelijke gezondheidszorg al vaker in beeld. Zo was dat te zien aan de eenzaat die een dag lang gezocht werd voor een evt. dreiging in Zuid-West Vlaanderen en de regio van Waregem ergens in september, of aan het geval van Jurgen Conings, allebei zonder veel erg (op het overlijden van Jurgen Conings zelf dan na). Ook onlangs gehoord op VTM Nieuws van een jongere met zelfmoordgedachten (of depressie) die nergens terecht kon in Oost-Vlaanderen omdat de spoedbedden allemaal zijn ingenomen. Ook voor langdurige zorg zijn de wachtlijsten groot, en ook voor ambulante zorg kan de wachtlijsten fors oplopen, terwijl sessies met een psycholoog erg duur zijn. Noodlijnen bereiken via chat of telefoon kan een grote uitdaging zijn. Bovendien is de zorg vaak onaangepast en niet adequaat of altijd op maat van de persoon, en de problemen zijn door de pandemie fors toegenomen, vooral bij jongeren en jongvolwassenen voor wie het stilvallen van het dagelijkse leven de grootste impact heeft [waarmee ik niet wil zeggen dat dat voor anderen ook niet zo kan zijn]. De maatschappij verandert ook in snel tempo, en dat heeft zijn impact (digitalisatie, altijd "online", etc.), onder andere op een brein die nog ontwikkelende is, terwijl de "druk" hoger dan ooit is. Wereldwijd is het fenomeen aan het toenemen.

Aanslepende coronacrisis weegt op mentaal welzijn: "Vierde golf heeft er zwaar op ingehakt"

Dat blijkt uit de laatste gezondheidsenquête van Sciensano.

www.vrt.be

Jongerenlijn "Awel" kreeg opnieuw 2 procent meer oproepen in 2021, corona niet de hoofdoorzaak van kopzorgen

Jongerenlijn "Awel" krijgt in 2021 wel nog meer oproepen dan in 2022

www.vrt.be

Hoe bepalend zijn sociale media voor het mentale welzijn van jongeren?

Sociale media kunnen een negatief effect hebben op de mentale gezondheid van jongeren.

www.vrt.be

Bijna helft studenten UAntwerpen had depressieve gevoelens: "Blijvende aandacht voor mentaal welzijn studenten is nodig"

Door het gebrek aan sociaal contact tijdens de coronaperiode hadden heel wat studenten het mentaal zwaar.

www.vrt.be

Grootschalige studie: 1 op de 5 studenten heeft psychisch probleem met ernstige impact op dagelijkse leven

Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van de Vlaamse Vereniging van Studenten bij meer dan 16.000 studenten.

www.vrt.be

Specifiek rond eetstoornissen sinds coronacrisis:

Dubbel zoveel meisjes met eetstoornissen in ziekenhuizen: "Soms krijgen we kinderen van 10 jaar over de vloer"

De eetstoornisklinieken in ons land merken dat het aantal meisjes met eetstoornissen minstens met de helft gestegen is.

www.vrt.be

UZ Brussel verdrievoudigt aantal behandelbedden voor jongeren met eetstoornissen

De coronacrisis zorgt voor een enorme toename van kinderen en jongeren met anorexia nervosa

www.vrt.be

Doreen zag door corona eetstoornis verergeren: "Mijn eetstoornis wou dat ik alleen was en niet te veel aandacht kreeg"

Het was al zichtbaar in de eerste lockdown, en zeker in de tweede is er een toename van jongeren met eetstoornissen. "Terzake" sprak met enkelen van hen.

www.vrt.be

Sinds tweede coronagolf kampen meer mensen met eetstoornissen: "Wachtlijsten van 3 maanden voor psychologische hulp"

Sinds de tweede coronalockdown kampen nog meer mensen in onze provincie met een eetstoornis, zoals anorexia nervosa, boulimie of emo-eten dan daarvoor..

www.vrt.be

Meer mensen hebben te kampen met eetstoornis sinds coronacrisis: "Je ziet niet meer wat normaal is"

Het verlies van structuur, het gebrek aan sociale contacten en de focus op het gezond zijn, zijn belangrijke triggers. Dat blijkt ook uit het verhaal van twee getuigen in "De zevende dag".

www.vrt.be

Over hoe GB het doet:

Gratis en nauwelijks wachtlijsten: zo doet Verenigd Koninkrijk het veel beter op vlak van mentale gezondheidszorg

Wat kunnen we van de Britten leren?

www.vrt.be

Nog een vorige PANO-reportage die dieper ingaat op de wereld

Blinde vlek bij hulpverleners: "Pano" over geheime Instagram-netwerken waar kwetsbare jongeren donkere berichten delen

Kwetsbare jongeren delen, afgeschermd voor hun omgeving, berichten over zelfbeschadiging en zelfdoding

www.vrt.be

 

[Lakigigar]

Ik denk dat ik nog een discussie had met @straight_six; hierover enkele maanden geleden, wat ik toen beweerde is dus de topic van de pano reportage van gisteren. Ik heb het nu ook gekeken. Ik word er eigenlijk maar boos van, en triest maar vooral boos. Als mensen aangeven van hulp te willen hebben worden ze aan hun lot gelaten. Een minderjarig meisje wordt na een zelfmoordpoging de dag erop al weer naar huis gestuurd. Als mensen je ooit zeggen: "het wordt ooit beter, blijf doorzetten", moet je daar nog in geloven of niet als zelfs de hulp die je nodigt hebt, niet beschikbaar is voor jou. Als de enige persoon die je misschien ietwat kan helpen dokter google is.

Vooral frustrerend dat dit allemaal geen prioriteit is, terwijl de problemen al jaren bekend waren, ook voor corona trouwens, maar de impact van de maatregelen heeft het allemaal nog verergerd. Ik heb het gevoel dat "onze jeugd" geen prioriteit is voor de politici en dat ze aan hun lot worden overgelaten. Ik vind dit echt schandalig, dit is eigenlijk gewoon geen "eerstewereldland"-waardig.

Bepaalde verhalen komen zeer herkenbaar over.

 

[zarathustra]

Mja 'men' spiegelt iedereen maar vooral de jeugd voor dat je alles kan doen, dat je gelijk welke keuze kan maken zolang het je maar gelukkig maakt. Probleem is dat dan botst met de realiteit waar je tegen banken, werkgevers en andere mensen loopt die HUN keuzes willen maken.

En dat wordt dan nog eens versterkt door sociale media waar het lijkt alsof 'alle anderen' hun random keuzes en dromen wel enkel leiden tot mooie prentjes op instagram.

 

[anders.]

Dit heeft allemaal heel weinig met de corona-crisis te maken. Het probleem rond gebrekkige geestelijke gezondheidszorg gaat echt al véél langer mee. Enerzijds door een tekort aan middelen, anderzijds door een enorm stigma dat er over blijft hangen. Ironisch genoeg zijn er tegelijk te veel én te weinig psychologen. Doordat dit niet wordt terugbetaald door de ziekenkas, is de drempel enorm voor veel mensen waardoor veel psychologen iets anders gaan doen als job.

 

[Lakigigar]

Mja 'men' spiegelt iedereen maar vooral de jeugd voor dat je alles kan doen, dat je gelijk welke keuze kan maken zolang het je maar gelukkig maakt. Probleem is dat dan botst met de realiteit waar je tegen banken, werkgevers en andere mensen loopt die HUN keuzes willen maken.

En dat wordt dan nog eens versterkt door sociale media waar het lijkt alsof 'alle anderen' hun random keuzes en dromen wel enkel leiden tot mooie prentjes op instagram.

En de maatregelen hebben ervoor gezorgd dat wellicht iedereen massaal online ging, dus dan kwamen er nog veel meer "mooie prentjes" die ze zagen. En inderdaad als je kijkt naar de foto's van een ander, voel je jezelf inadequaat omdat iedereen er op hun beste wilt uitzien, en jij dit niet kan. Dat gaat zelfs niet alleen om "mooie prentjes" maar meer dan dat. En wat je vroeger alleen zag in reclame-, fan- en modebladen, vind je nu in een veelvoud terug op sociale media.

Als je een tiener/puber bent, dan spiegel je je aan andere mensen soms, omdat je leert, omdat je zoekt naar jouw identiteit, naar "wie ben ik". Als "mooie magere foto van hete klasgenoot" 267 likes op instagram heeft vervolgens, dan krijg je vervolgens het idee dat om populair of aanvaard te worden, je datzelfde beeld moet hebben. En zoiets start vaak ook wel onschuldig of lijkt zo te starten. Op sociale media is wat je ziet: "het verhaal van wat zij u willen vertellen", en dat is het leuke. Ik doe mij ook anders voor bij andere mensen. Die context word vaak niet meegegeven. Eigenlijk maken velen op sociale media in zekere zin "reclame" voor zichzelf, want iedereen wilt ja geliefd worden, en er wordt verwacht dat we presteren, succesvol zijn, dat we onze ouders trots kunnen maken. De druk op dat vlak is immens. We willen niet uit de boot vallen om bijvoorbeeld gepest te worden. Het is ontzettend moeilijk om aan iemand anders te laten zien of te zeggen of te tonen dat het niet gaat en soms onderdruk je dat ook voor jezelf.

Als jezelf snijdt, dan zie je de littekens op uw armen. Maar verder kan niemand de littekens zien in uw hoofd of brein. Dat is onzichtbaar. De enige manier waarop je het kan zien is door een meer bedrukt gezicht, gedragsverandering, misschien door minder te lachen, minder actief te zijn, minder te zien eten. Maar zelf bijvoorbeeld overcompenseerde ik bij andere mensen, dat ben ik al mijn hele leven gewend want ik heb autismespectrumstoornis. Nu valt daar wel mee te leven als je je aanpast aan anderen, en probeert "in te passen" maar de mentale energie die dat vraagt is zo immens dat het gewoon niet uit te houden valt. Wat "Elise" zei in die reportage: "altijd dat faken", vond ik enorm herkenbaar. En je probeert je natuurlijk aan te passen aan een maatschappelijk beeld dat gewenst is. Zelfs nu vind ik het vreselijk dat ik niet aan dat beeld voldoe. Ik ben eigenlijk een veeleisend persoon, zeker van mezelf, soms wel perfectionistisch. Als ik ergens voor ga, doe ik keihard mijn best. Alleen ga ik zelfs nergens meer voor de laatste jaren.

Dit heeft allemaal heel weinig met de corona-crisis te maken. Het probleem rond gebrekkige geestelijke gezondheidszorg gaat echt al véél langer mee. Enerzijds door een tekort aan middelen, anderzijds door een enorm stigma dat er over blijft hangen. Ironisch genoeg zijn er tegelijk te veel én te weinig psychologen. Doordat dit niet wordt terugbetaald door de ziekenkas, is de drempel enorm voor veel mensen waardoor veel psychologen iets anders gaan doen als job.

Ik heb inderdaad nog nooit een deftige psycholoog gehad, ambulant. Het blijft altijd bij 1-2 gesprekken, maar een vaste psycholoog heb ik voor tal van redenen nooit gehad. De kostprijs is één van de redenen, maar er zijn nog andere redenen ook. Omgeving en entourage die een bepaalde psycholoog afkeurden (tot meerdere keren toe, als jongere bvb.). Ik heb nog nooit een psycholoog gehad, misschien in de lagere school qua begeleiding bij kinderen met autisme maar zelfs dan nog begreep ik niet "het waarom" erachter of wat men trachtte te doen en vond ik dat toen tijdsverlies als kind. Als kind heb je ook nog niet voldoende besef van de wereld rondom je heen. Ik denk ook niet dat ik ooit op een wachtlijst van GGZ stond trouwens, omdat men me verteld is dat voor mijn regio de wachttijd ongeveer 2 jaar was.

De coronamaatregelen hebben zeker zijn impact, maar het is inderdaad een probleem dat al langer gekend was, en niets nieuws voor de zon. Het zorgt alleen voor dat de druk die al groot was, nog een stuk groter is geworden voor de zorg. Er is al langere tijd te weinig aandacht voor geestelijke gezondheidszorg (en dat geldt voor alle leeftijdsgroepen btw). En met corona is de prioriteit van de gezondheidszorg ook verlegd. 20 miljoen extra voor GGZ klinkt misschien wel veel, maar voor de PCR testen per dag wordt 3 miljoen per dag uitgegeven. Ik heb inderdaad het gevoel dat onze minister van gezondheidszorg Frank VDB blind is voor alle niet-coronagerelateerde gezondheidsproblemen en net zoals voorgangers geen aandacht schenkt aan het mentale welzijn of aan het welzijn van jongeren in het algemeen.

Het frustrerende is dat eigenlijk voor de jongeren zelf er (relatief) weinig gezondheidsrisico's aan verbonden zijn, terwijl het mentale probleem onderschat wordt. De reden waarom jongeren ook zo forse maatregelen hebben is omdat het risico dat ze het verspreiden naar andere populaties toe groot is, en zij een actieve deel v/d maatschappij vormen (door het onderwijs).

 

[Oldskooler]

Ouders die voor de minste scheet uit elkaar gaan. Nieuw vriendje/vriendinnetje op en af. De kinderen moeten maar mee van hier naar daar.
Ouders die dan zelf nog maar weinig tijd hebben voor de kinderen.

Men zit gebonden aan schermpjes waar idealen passeren waar weinigen kunnen aan voldoen.

Alles is voor velen ook te complex/hectisch geworden. En men ziet de gevolgen er niet meer van in.

....

 

[Lakigigar]

Iedere situatie is natuurlijk anders. De een heeft meer te leiden onder een moeilijke gezinssituatie, de andere door een moeilijke schoolsituatie. Niet zelden zijn beide situaties moeilijk. Er zijn tal van redenen, maar over het algemeen moet een kind of tiener zich ook wel kunnen thuisvoelen en heeft het misschien ook wel nood aan wat structuur. Maar ook niet te extreem, want dat kan ook.

Ik vond in de reportage die ouders van "Lobke" ook niet echt altijd even steunend. Wel goed dat ze er eerlijk voor uitkomen, maar zo een reacties helpen het natuurlijk allemaal niet. Anderzijds ga je ook ouders hebben die zich bijvoorbeeld niets aantrekken van wat er gebeurt met hun kind. Wat die dokter zei (of wat de ouders zelf aangeefden van dat de dokter zei) was: "je haat lobke niet, je haat lobke's eetstoornis", vond ik mooi gezegd. Meestal zie je gelijktijdig wel een soort van gedragsverandering optreden, maar vaak gebeurt dat geleidelijk aan, en niet van vandaag op morgen. En sowieso kunnen "pubers" wel al eens grillig overkomen met momenten. Bij een eetstoornis is het wel zo dat in sommige van de gevallen je echt een persoonlijkheidsverandering ziet, omdat de eetstoornis hun volledig leven overneemt en hun prikkelbaar maakt. Dat is ook iets waar je 24 uur mee leeft, gaat niet enkel om het eten zelf maar alles erbuiten ook.

Ik vind het wel jammer dat ze het soms op zichzelf betrekken, maar goed als je ouder ook niet de juiste hulp krijgt of niet weet hoe daar mee om te gaan heb je ook steun en hulp nodig, en als je die dan niet krijgt... Eigenlijk zijn het gezinsdrama's die zich afspelen zoals ze ook al zeiden. In een andere situatie waarbij die ouders van "Maya" de zelfmoord van hun dochter moeten verwerken, en vooral omdat men niet in staat is om de juiste hulp te verlenen, dat moet echt verschrikkelijk zijn. Weten dat je als ouder machteloos staat. Weten dat het enige wat je kan doen wachten is, en hopen dat het ergste niet gebeurt, altijd met de angst dat het kan gebeuren of dat alle hulp te laat zou komen.

 

[Lakigigar]

Ouders die voor de minste scheet uit elkaar gaan. Nieuw vriendje/vriendinnetje op en af. De kinderen moeten maar mee van hier naar daar.
Ouders die dan zelf nog maar weinig tijd hebben voor de kinderen.

En ook ja wereld verandert heel snel. De generatie die nu 18 is, is geboren in 2003-2004. Dat zijn mensen die vanaf de leeftijd van 6 jaar al met FB/twitter te maken hadden, en al dus hun puberteit meemaakten terwijl insta en snapchat hot zijn. Nu is ook al TikTok een tijdje populair maar dat heb ik zelf niet meegemaakt in mijn jeugd. Maar kinderen vragen bijvoorbeeld zelf al op erg jonge leeftijd om een GSM te hebben wat nu quasi altijd een smartphone is, waarbij ze dan al vaak TikTok enzovoort installeren. Dat heeft natuurlijk een impact op het opgroeien. En ouders kunnen moeilijk neen zeggen, want wilt een kind in het vijfde leerjaar een smartphone kan het zeggen dat de meerderheid van de klas er al één heeft. Dan ben jij "de rare ouder" of is uw kind "het rare kind", en uiteindelijk ja vroeg of laat - tijdens middelbaar onderwijs - komen ze er toch mee in aanraking. Ik vind die evolutie niet altijd even goed. Het is zeker niet het enige probleem dat opduikt, maar dat "spiegelen" aan anderen of een ideaalbeeld of kopiëren/opkijken naar idolen, dat zit daar in. Dat is altijd al zo geweest, maar is nu wat destructiever dan vroeger. Wat anders is, is dat jongeren vandaag geen wereld hebben gekend zonder sociale media. Ik heb bijvoorbeeld zelf nog een wereld gekend zonder sociale media (buiten netlog misschien en andere oudere boards) maar zeker nooit een wereld zonder het internet.

En er is vaak ook weinig sociale controle op het internet. Ik weet niet of elke ouder wel weet wat zijn of haar kind uitspookt op het internet. Er zal een deel zijn dat ze zien, maar er zal ook een deel dat ze niet zien. Privacy-opties kunnen ze selectief ook gebruiken tegen wie je wilt, als je een beetje slim bent. Maar "the dark side of the internet" kent ook niet iedereen. Geheime fake insta-accounts of -kringen en mensen met dubbele accounts komen vaker voor dan dat je zou denken. Bijvoorbeeld er zijn er die een publiek account hebben waarop ze als een normale tiener overkomen en daarnaast ook een account hebben voor bvb. hun eetstoornis en zo communiceren met elkaar of elkaars berichten lezen dat dan binnen de groep blijft. Vaak weet de buitenomgeving maar van die ene account af.

Op discord zijn er ook veel zo een groepen (zoals pro-ana groepen). Discord haalt er wel af en toe offline, en de volgende dag zijn ze weer opnieuw opgericht. Reddit had ook een subreddit maar dat hebben ze offline gehaald een paar geleden wegens te "triggering content" en dat het niet meer te modereren viel. Er is een internationaal pro-ana forum ook met 500.000 geregistreerde gebruikers, en dat is één van de vele. Op het eerste gezicht ondanks de benaming vaak onschuldig, maar dieper vanbinnen blijkt dan weer totaal niet, zeker op de afgeschermde delen, en er is verder amper moderatie. Maar het meest erge gebeurt natuurlijk vooral op zaken als discord, insta, mss tiktok enzovoort. En isolatie heeft voor velen natuurlijk gezorgd dat ze zich nog meer in die virtuele groepen actief worden met minder sociale controle van buitenaf, versterkt door een depressief gevoel.

Op sociale media - zeker bepaalde media - is er ook veel pestgedrag en dat onrechtstreeks schept ook een ideaal beeld voor. Op sociale media is er soms te weinig sociale controle opnieuw en vervagen grenzen, en soms is men ook niet voldoende bewust van wat een reactie teweeg brengt op een ander. Ook dat heeft impact. In het algemeen is sociale media heel "oordelend" over een ander, zeker bij die leeftijdsgroep. Soms is het gebrek aan reacties ook "hard", als je ziet dat "vriendin" 10 keer meer likes heeft ofzo. Sociale media is een soort van competitie met momenten, of zo komt het voor sommigen over - zeker bij mensen die nog ontwikkelende of zoekende zijn. En de anonimiteit of de afstandelijkheid zorgt ook minder voor een "rem". Wie het fenomeen ask.fm nog kende, zal dat wel weten. Wat voor crap daar dagelijks passeerde was ook niet normaal.

 

[Lakigigar]

Maar 1 op de 2 jongeren krijgt nodige psychologische hulp: "We staan 45e op de wachtlijst, we kunnen nergens terecht"

Momenteel bepaalt anorexia ons gezinsleven", zegt de mama van een 13-jarige dochter. "We proberen ons best te doen, maar we weten ook niet of we het goed doen"

www.vrt.be

Sandra De Ryck is moeder van een 13-jarige dochter. Het meisje ontwikkelde tijdens de eerste lockdown een eetstoornis. "Voordien had ze geen problemen", vertelde Sandra in september 2021 in "De zevende dag".

Nu, bijna anderhalf jaar later, getuigt Sandra opnieuw. "Het gaat slecht met haar. Ze is hervallen en gaat nu halftijds naar school. Ondertussen staat ze al vijftien maanden op de wachtlijst voor de dagkliniek in Leuven. De allereerste keer werd ze opgenomen, en dan had ze nog een psycholoog en een diëtist. Het was onder controle. In november is ze hervallen. Nu staan we op de 45e plaats op de wachtlijst om psychologische hulp te krijgen."

Je krijgt echt het idee dat we hier in BE gewoon "goede mensen" gewoon laten creperen, niet alleen de mensen met de mentale problemen zelf, maar ook de entourage errond. Dit is één v/d redenen waarom ik gewoon niet "trots" kan zijn op mijn afkomst, want als BE zo een goed land is om in te leven, dan krijgen mensen de hulp die ze nodig hebben, en word je niet aan uw lot overgelaten. En dat terwijl het probleem er al veel langer is dan vandaag, maar voor een minister van corona is dit natuurlijk geen prioriteit.

 

[moehaa!]

Beetje hetzelfde als bij het armoededebat, allemaal heel logisch om daar meer middelen voor te voorzien maar ze weten niet waar ze het moeten halen zonder meer belastingen te heffen.
En dan worden afwegingen gemaakt in het nadeel van groepen zoals deze.

In ieder geval zijn de jongeren wel de groep die veruit het meeste aandacht krijgen mbt mentaal welzijn. Dus hopelijk levert al die aandacht hun wat op.