Filmreview: Operation Mincemeat

Netflix is toch al een tijdje een échte speler op de filmmarkt. Hun producties vinden de weg naar bioscopen en filmfestivals en kunnen qua budget en star quality mee met de besten. Een van de meest recente giften vanwege Netflix aan ons is Operation Mincemeat. OM is een historisch drama gebaseerd op waargebeurde feiten. Net als bij de beste verhalen, blijkt de waarheid nog vreemder te zijn dan wat iemand ook maar had kunnen schrijven.

Operation Mincemeat is in de bioscoop geweest en ook al is het een Netflix-productie, toch zal hij niet (direct) in alle regio’s beschikbaar zijn via de streamer. Netflix is er enkel in geslaagd om voor een vrij beperkte regio de distributierechten van de film binnen te halen (deze zijn in handen van Warner Bros). Is het de moeite om een Operation ‘Operation’ in te zetten om de film te zien? Lees verder en ontdek het!

1654796802617.png


Bedrog is een onderdeel van oorlog én liefde

Disclaimer: deze review bevat spoilers voor de Tweede Wereldoorlog. Indien u nog niet weet hoe het afloopt, gelieve u te onthouden.

Alle gekheid op een stokje, natuurlijk is de uiteindelijke afloop van WOII geen verrassing, maar als je alle elementen apart gaat bekijken, is het wel een klein (tot medium-groot) mirakel. Het aantal zaken die nipt wel en nipt niet gegaan zijn zoals gepland, is uitgebreid en als men zegt ‘voor hetzelfde geld spraken we Duits’ dan is men echt niet aan het overdrijven. Ook al durft vooral een Amerikaan al eens gaan beweren dat het een uitgemaakte zaak was, maar dat is allesbehalve waar.

In 1942 is de oorlog totaal. Honderdduizenden vitale manschappen gaan verloren in de helse omstandigheden van oorlog in Azië en Afrika. Zowel geallieerden als de axis landen moeten zich millimeters dun spreiden om alle mogelijke fronten aan te vallen en/of te verdedigen. Duitsland heeft zich zwaar in de nesten gewerkt in Rusland (one does not simply walk into Russia) en bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk zag zijn peren in Birma. Alle partijen hielden zoveel mogelijk paarden in de race om het tij in hun voordeel te laten keren, soms lijken de paarden knotsgek.

In 1939 kwam onder naam van de Britse admiraal John Godfrey de 'Trout Memo', de Forel Memo, uit. De admiraal was een fervent visser en vergeleek een oorlogssituatie met het forelvissen: de visser verandert frequent van locatie en lokaas om zijn prooi te verschalken. Hij lijst dan maar liefst 54 manieren op waarmee een vijand verschalkt kan worden. Weetje: ook al werd de memo uitgegeven onder naam van de admiraal, het vermoeden is dat deze eigenlijk geschreven is door zijn assistent, een zekere Ian Fleming. De toekomstige vader van James Bond. Het is ook niet verwonderlijk dat Fleming op een spion zou komen want spionage, dubbelspel spelen, is een integraal onderdeel van oorlog en internationale relaties. In Groot-Britannië was er de diepgewortelde vrees voor De Vijfde Colonne, een verzameling Duitsgezinde spionnen en saboteurs die in de schaduw wachtten om Engeland ten val te brengen. Operation Mincemeat neemt de kijker mee in een van meest gewaagde speciale missies van de oorlog, een poging dicht bij wanhoop om het lot van Europa veilig te stellen.

1654796894868.png


Zeewater heeft veel effecten op een lichaam, maar kaalheid is daar geen van

Een van de grootste kopzorgen van Adolf Hitler in 1943, is het vrijwaren van de Balkan. Deze regio is van levensbelang voor ruwe materialen om het Duitse leger strijdklaar te houden. Omdat dit zo vooraan de lijst ‘Mein Angst’ van de Führer stond, vonden de geallieerden het een interessant concept om Duitsland inderdaad te laten geloven dat de Balkan een primair doelwit voor actie was. Eigenlijk was de bedoeling om de ‘zachte onderbuik’ van Europa binnen te dringen. Via Griekenland door het dan al oorlogsmoe Italië en zo verder. Maar waar Hitler obsessief en voor weinig rede vatbaar was, waren veel van de Duitse generaals bedreven in hun vak. Om hen een rad voor ogen te draaien was een meer dan goed doordacht plan en een veel meer dan gemiddelde portie geluk nodig.

Elke militaire operatie werd opgemerkt en beginnen met het opbouwen van manschappen en materiaal zou onmiddellijk alarmbellen laten afgaan. Te vermijden was het dus niet maar men kon wel proberen om de vijandelijke aandacht te verspreiden. Men begon met een grote hoeveelheid Griekse vertalers te rekruteren, Griekse fondsen te verzamelen en militaire oefeningen in Syrië te houden (deze waren in werkelijkheid opblaasbare tanks - ja, ik weet het, in wezen is élke tank opblaasbaar - en houten vliegtuigen). Valse berichtgeving over troepenbewegingen werden de wereld ingestuurd en misleidende radiocommunicatie was dagelijkse koek. De kers op de taart zou Operation Mincemeat worden: een lijk wordt als Britse piloot aangekleed, met valse documenten en brieven op zijn persoon. Deze zouden duidelijk maken aan de vijand dat Griekenland en bijgevolg dus de Balkan het gekozen gebied voor invasie zou worden. Hiermee moest de grootste aandacht van het echte doel, Sicilië, worden weggehouden.

Om de vijand een rad voor ogen te draaien was een meer dan goed doordacht plan en een veel meer dan gemiddelde portie geluk nodig.


In de film volgen we de operatie van conceptie tot uitvoering. Charles Cholmondley (Matthew Macfadyen, Spooks, Succession) is luitenant in de Royal Air Force in ‘bruikleen’ bij MI5 (Britse interne veiligheidsdienst). Hij werd voorzitter van The Twenty Committee, een kleinere dienst-in-een-dienst die zich vooral bezighield met dubbelagenten (de twintig zijnde een woordspeling op de Romeinse XX of ‘double cross’ / bedriegen). Zo kwam hij er achter dat er een grote kans was dat het zogezegd militair neutrale Spanje toch informatie doorspeelde aan de Duitsers. Dit ziende als een kans, stelt hij de XX voor wat de basis voor Operation Mincemeat zal worden. Het Twenty Committee zelf zag het idee niet zitten maar schoot het ook niet volledig af en brengt Cholmondley in contact met Ewen Montagu (Colin Firth, The King’s Speech, Kingsmen) een lid van de Naval Intelligence in de Admiralty (zeemacht). Een belangrijke rol was weggelegd voor Jean Lesley (Kelly Macdonald, Brave, Trainspotting) die instaat voor het menselijke en geloofwaardige element van de operatie. Verder ook nog Jason Isaacs (The Death of Stalin, Harry Potter), Penelope Wilton (Shaun of the Dead, Downton Abbey) en Johnny Flynn (Stardust, Clouds of Sils Maria). Regie is in handen van John Madden (Shakespeare in Love, Miss Sloane) die mede door Miss Sloane en The Debt bewezen heeft mooi spanning te kunnen opbouwen. Aangezien de film eigenlijk op dit moment begint, vertel ik liever niet veel meer over het verloop van de operatie behalve het basisprincipe dus: een lijk met valse documenten droppen bij een land dat heel waarschijnlijk met je vijand praat en hopen dat je achterkleinkinderen niet in ganzenpas zullen moeten lopen.

Conclusie

Het is dankzij mensen als Montagu en Cholmondley, dankzij schijnbaar krankjorum ideeën met een slaagkans van twee procent, dat wij uiteindelijk ons vrij Europa teruggekregen hebben in een overwinning op pikzwart kwaad. Operation Mincemeat is een fijne film met een verhaal waar de mond toch wat van openvalt en het achterwerk dichter bij de stoelpunt zal komen. Het verhaal blijft spannend tot de laatste minuut, de gortdroge Britse humor met stiff upper lip is aanwezig en de vijand wordt niet als een eendimensionale cartoon slechterik neergezet. Het is een gevecht van gelijken geworden: aus dem gleichen Grund würden wir Deutsch sprechen.

Pro

  • Fantastisch verhaal
  • Top cast
  • Cinematografisch mooi
  • Evenwichtige verhaling

Con

  • Was een amoureuze detour echt nodig?
  • Kon nog net iets strakker qua tijd
7.5

Over deze film

Beschikbaar vanaf

22 mei 2022

Genre

  1. Actie
  2. Biografie
  3. Historisch
  4. Oorlog

Speelduur

128 minuten

Regie

John Madden

Cast

Colin Firth, Matthew Macfadyen, Jason Isaacs,Kelly Macdonald, Johnny Flynn, …

Uitgever

Netflix
 
Terug
Bovenaan