Filmreview: The Great Escaper

Een Britse film over een negentigjarige oorlogsveteraan die eigenhandig een reis onderneemt naar Frankrijk om de zeventigjarige herdenking van D-Day bij te wonen … en die gebaseerd is op een waargebeurd verhaal. Meer had ik niet nodig om overtuigd te worden deze film te zien. Met films als The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry, The Duke … in het verleden, ben ik fan geworden van deze Britse trend met seniors in de hoofdrollen. Ik was dus razend benieuwd wat The Great Escaper zou brengen.

The Great Escaper is geregisseerd door Oliver Parker. De hoofdrollen zijn weggelegd voor Michael Caine als Bernie, Will Fletcher als jonge Bernie, Glenda Jackson als Irene, Laura Marcus als jonge Irene en John Standing als veteraan Arthur. The Great Escaper was voor zowel Caine als Jackson hun laatste film. Glenda Jackson overleed in 2023 en Michael Caine besloot na deze film op pensioen te gaan. Al zijn er volgens de Britse tabloid The Sun geruchten dat Netflix Caine een rol heeft aangeboden in een van zijn series. Wordt vervolgd dus …

1709663279035.png

Zeventig jaar D-Day

Bernard, Bernie, Jordan en zijn vrouw Irene Jordan zijn al zeventig jaar samen en delen nog steeds lief en leed met elkaar. Omwille van Irene haar gezondheidsproblemen, verhuisde het koppel naar een verzorgingstehuis. Desondanks halen ze beiden nog alles wat er uit een dag kan gehaald worden. Hij staat erop om dagelijks met Irene te wandelen in haar rolstoel langs de kust, zij staat erop dat Bernie haar niet ziet alvorens ze haar make-up heeft aangebracht. Al meteen wordt duidelijk hoe de twee op elkaar zijn ingespeeld, hoe ze elkaar door en door kennen, elkaar respecteren en hoe ze nog volop met elkaar kunnen lachen. Het zijn als het ware partners in crime. Dus wanneer Bernie naar aanleiding van de zeventigjarige herdenking van D-Day beslist om de reis alleen te ondernemen, zorgt Irene ervoor dat Bernie genoeg ontsnappingstijd krijgt. Bernie is namelijk een Britse veteraan bij de Royal Navy die meevocht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Naar aanleiding van de zeventigjarige herdenking van D-day wordt een all-in excursie georganiseerd voor oorlogsveteranen en hun families vanuit de UK naar Frankrijk zodat zij deze herdenking kunnen bijwonen. Doordat Bernie te laat besloten heeft om mee te gaan, zijn er geen vrije plaatsen meer. Met het nodige duwtje in de rug van Irene, besluit Bernie dan maar om op eigen houtje bij de herdenking te geraken. Hij “ontsnapt”, gepakt met een plastic zak met wat basisbenodigdheden in, uit het verzorgingstehuis. Wat Bernie niet weet, is dat hij met zijn poging tot onopvallende "ontsnapping" alle krantenkoppen zal halen.

Vanaf dit punt begint niet alleen een fysieke reis naar Frankrijk, maar ook een trip down memory lane voor zowel Bernie als Irene naar het Frankrijk van zeventig jaar geleden. De trip triggert zowel goeie als onplezierige herinneringen bij Bernie en Irene. We zien hoe de twee elkaar leerden kennen, hoe ze verliefd werden, maar ook hoe ze gescheiden werden en de gruwel die beiden meemaakten: Bernie vechtend aan het front, Irene werkend in de kogelfabriek hopend dat zij niet de volgende zal zijn die te horen krijgt dat de liefde van haar leven gesneuveld is. Hoewel het voor beiden zeventig jaar geleden is, voelt het voor hen aan alsof het gisteren was. Ook hun emoties zijn nog even rauw als toen en zaken die jarenlang verdrongen werden, komen opnieuw naar de oppervlakte. De film tracht zowel Bernies als Irenes perspectief te geven van de oorlog en het heden, wat een ontroerend en hartverwarmend verhaal creëert.

Parker brengt een sterke scène door Bernie aan tafel te zetten met Duitse oorlogsveteranen die ook D-Day herdenken.


The Great Escaper gaat echter nog dieper dan dit. Zo lopen Bernies flashbacks gelijk met zijn huidige reis naar Frankrijk. Wanneer Bernie op de boot stapt naar Frankrijk, krijg je te zien hoe hij zeventig jaar geleden ook op de “boot” stapte. Hetzelfde geldt voor zijn wandeling op het strand. Verdere parallellen zijn te vinden in de jonge soldaat die Bernie op de boot ontmoet en die net terug is van zijn oorlog. De soldaat staat nu waar Bernie, en de veteranen, zich zeventig jaar geleden bevonden. Parker benadrukt hiermee hoe oorlog van alle tijden is, dat het leed voor soldaten en hun geliefden niet zomaar stopt na terugkomst en dat dit leed universeel is. Zo brengt Parker een sterke scène door Bernie aan tafel te zetten met Duitse oorlogsveteranen die ook D-Day herdenken. Ook de echte beelden van de zeventigjarige herdenking in Frankrijk met onder andere de Queen en Obama zitten in de film verwerkt.

1708268230442.png

Te veel, te kort, maar cinematografisch top

Met 1u36 is de film snel voorbij. Net iets te snel eigenlijk. Een halfuur extra had zeker geen kwaad gedaan voor deze film. De passage van Bernie in Frankrijk voelt gehaast aan waardoor deze niet ten volle tot haar recht komt. Het begin van de film legt de nadruk op hoezeer Bernie wil aanwezig zijn op deze herdenking en hoezeer hij er ook nood aan heeft. Eenmaal hij er is, krijgen we voornamelijk shots van Bernie wandelend door de straten of op een terrasje en is de beleving in een vingerknip gedaan. De herdenking van D-Day, van Bernie zijn verleden had emotioneel zo’n hoogtepunt kunnen zijn, maar lost deze verwachting niet in. De film poogt stil te staan bij Bernies oorlogsverleden, maar doordat het verhaal te veel in een te korte tijd wil vertellen, mist dit hier haar kans. The Great Escaper wil zowel Bernies perspectief geven als dat van Irene op de reis die hij onderneemt, hun heden en hun oorlogsverleden. De uitwerking van het verhaal moet hier bijgevolg op inboeten. Verder wordt Bernie door zijn reis plots een mediafenomeen, maar ook dit mist uitwerking. De film vertelt gewoonweg te veel om alles te kunnen capteren in 1u36. Op dit gebied blijf je dus wel wat op je honger zitten.

De film vertelt te veel om alles te kunnen capteren in 1u36.


Maar, laat dit zeker niet aan de prestaties van Michael Caine als Bernie, wijlen Glenda Jackson als Irene en John Standing als Arthur liggen. Michael Caine is ondertussen negentig (!) jaar, Glenda werd 87 (!) jaar en John Standing is 89 (!) jaar en zie ze schitteren op het scherm! Leeftijd speelt voor hen geen rol, en dat geldt duidelijk voor hun personages ook. Het laatste wat The Great Escaper doet, is deze personages portretteren als zwakke hulpbehoevenden waar je medelijden mee moet hebben omdat ze op leeftijd zijn. Integendeel, hier is geen sprake van het clichébeeld dat vele films gebruiken als ze seniors neerzetten. Ouderdom wordt hier met respect behandeld. Deze mensen worden gewoon neergezet als … mensen. Mensen die elk getraumatiseerd zijn door de gebeurtenissen, maar die allen hun manier hebben gevonden om door het leven te gaan én volop te genieten. Want ja, wees maar zeker dat Irene en Bernie elke dag samen ten volle benutten. Glenda Jackson zet Irene neer als een pittige vrouw met die typische droge Britse humor, met ironische ondertoon die, tegen alle gezondheidsadviezen in, doet wat ze graag wil en van het leven geniet. Bernie, die onmiskenbaar dezelfde humor heeft, draagt zijn vrouw op handen en geniet van de tijd met haar. Het diepgaande respect en vertrouwen, en de oprechte liefde tussen Bernie en Irene is mooi om aan te zien. Dit is het soort band die alleen ontstaat door tientallen jaren getrouwd te zijn, op elkaar ingespeeld te zijn en er steeds voor elkaar geweest te zijn. Dit brengen Caine en Jackson fascinerend over.

Laat dit niet het enige zijn dat de film het kijken waard maakt. Hoewel de uitwerking van het verhaal wat minder is, werden duidelijke keuzes gemaakt bij het cinematografische aspect die de film ten goede komen. Bij de flashbacks naar Bernies en Irenes verleden werd gekozen voor eerder korreligere, wazigere beelden. Die doen meteen denken aan de kwaliteit van het beeldmateriaal toen. Ook de audio kan rekenen op een creatieve touch die toch dat extraatje bijdraagt aan het verhaal. Zo brengt de hele reis herinneringen bij Bernie naar boven van tijdens de oorlog. Die herinneringen worden niet alleen via flashbacks overgebracht, maar ook bijvoorbeeld door een Bernie die mentaal afwezig rondloopt door de straten, op café zit, naar gesprekken ‘luistert’ ... Het is op die momenten dat het geluid het overneemt. Bepaalde klanken van de hedendaagse achtergrondgeluiden worden zodanig versterkt dat die resulteren in een mix van hedendaagse geluiden met toch wat 'vermomde' oorlogsgeluiden. Dit gebeurt niet enkel om de sombere delen van zijn oorlogsverleden te benadrukken. Wanneer Bernie bijvoorbeeld de trip aanvangt, wordt gekozen voor audio met marcherende ondertonen die dan weer bijdraagt aan Bernies vastberadenheid en trotsheid. Op het scherm zie je een man van leeftijd met een wandelstok, maar in je hart voel je die jonge twintiger. Het geluid ondersteunt daarmee de visuele track en geeft het beeldmateriaal toch net wat extra kracht waardoor je niet anders kan dan Bernies pijn en trotsheid ook te voelen.

Conclusie

Met 1u36 duurt de film gewoon niet lang genoeg om het verhaal dat Parker wil vertellen, met de nodige aandacht en details te brengen. Het is een ontroerend en hartverwarmend verhaal, maar doordat het zo gehaast is, krijg je niet altijd de tijd om zelf de emoties te laten binnenkomen. Mijns inziens is dit hier toch een gemiste kans. Caine, Jackson en Standing leveren dan weer mooie performances net zoals het cinematografisch ook goed zit. Dat maakt het des te jammer dat er nog ruimte voor verbetering is in de uitwerking van het verhaal.

Pro

  • Glenda Jackson, Michael Caine en John Standing veroverden mijn hart
  • Flashbacks zijn creatief vormgegeven
  • De audio draagt bij tot het verhaal

Con

  • De film wil te veel vertellen met te weinig tijd
  • Er mochten gerust wat meer fragmenten zijn over Bernie en Irene hun oorlogsverleden
7.5

Over deze film

Beschikbaar vanaf

6 maart 2024

Genre

  1. Drama

Speelduur

96 minuten

Regie

Oliver Parker

Cast

Michael Caine, Glenda Jackson, John Standing, Will Fletcher, Laura Marcus, Wolf Kahler, Carlyss Peer

Uitgever

Kinepolis Film Distribution
 
Terug
Bovenaan