Filmreview: Downton Abbey: A New Era

De klassenmaatschappij. Een groot deel van de wereld wil vrolijk - op bijna nonkel Bobniveau - gaan doen alsof het slechts een miniem detail is waar we ons allemaal met gemak overheen zetten, maar dat klopt natuurlijk voor geen meter. Zoals Kipling ooit schreef: ‘All the people like us are we, and everyone else is they’. Wij en zij. Het concept is bijna nergens zo levend als in Groot-Brittannië. Ook al zijn de meeste eigenaars van stately homes armer dan een kerkmuis, enkel het huis en de onvermijdelijke titel alleen al zorgen nog altijd voor een kleine knieval bij veel mensen. De fascinatie voor al wat aristocratisch is, blijft enorm en ook al is het laagje fairy dust ondertussen meer stof dan glitter, iedereen blijft het hoogst interessant vinden.

Downton Abbey: A New Era is nu te koop op blu-ray en 4K blu-ray.

FF1B89CB-8AFB-4012-9EC4-BE24A74DAFC3.jpeg


Wh-what is a weekend?

Toen ik vijftien was, kwam de BBC met een zesdelige verfilming van Pride & Prejudice. Voor mijn romantische tienerhart was er nog nooit zo iets perfects op televisie gekomen. De kostuums! De huizen! De vreemde sociale geplogenheden! Ik was helemaal verkocht en nog altijd kan je bij een hele generatie terugverwijzen naar deze specifieke serie als bepalend cultuurmoment van de jaren ‘90. Daarna zijn er nog talloze reeksen bijgekomen, geïnspireerd door onder meer Austen, Shakespeare en Russische tragedies. Deze waren steeds kwalitatief dik in orde (het is, tenslotte, de Beeb) maar weinige was het gegeven om nog zo in het collectieve hart gesloten te worden als P&P. Tot op 26 september 2010 een andere speler zijn hoed in de ring gooide en ITV begon met Downton Abbey.

Downton was vrij snel een fenomeen. Iedereen, van Groot-Brittannië tot Amerika en de rest van de wereld, viel als een blok voor de ouderwetse charme van Engeland zoals het ooit was (en graag nog zou zijn). We werden ondertussen al zes seizoenen meegenomen in de wereld van de familie Crawley en hun dienstbodes. Downton Abbey ligt in Yorkshire en is een groots manor house met een roemrijke geschiedenis. Tussen 1912 en 1926 volgen we de familie door zowel heel persoonlijke triomfen en tragedies als door wereldwijde gebeurtenissen. Zo wordt er melding gemaakt van het zinken van de Titanic, komt - uiteraard - de Grote Oorlog aan bod, en zie je in de verhalen van de bedienden ook hoe de sociale hiërarchie door de jaren heen begon te veranderen. Daar waar in 1912 de aristocratie nog ongenaakbaar leek, werden tegen 1926 al de eerste tekenen van verval zichtbaar, gedreven door een steeds meer opkomende arbeidersklasse.

1664651806851.jpeg


They’re very French, the French, aren’t they

Een serie op de schaal van Downton Abbey kost een serieuze duit én vraagt vaak langdurige verbintenissen van zijn acteurs. Na zes seizoenen besloot ITV dat de saga niet meer op het kleine scherm zou verder gaan. Internationale treurnis was het gevolg: Downton Abbey was voor veel mensen als een warm dekentje en zelfs zonder energiecrisis zou dat hard gemist worden. Als troost kreeg het trouwe publiek uiteindelijk wel een film. En omdat eentje geentje is, kwam er dit jaar nog een tweede film bij op de planning.

De Familie heeft eigendom en/of fortuin, maar geen zoon om het aan na te laten.


De beginperikelen van de familie Crawley waren vrij eenvoudig en bleven in eenzelfde lijn als vele andere kostuumdrama’s: de familie heeft eigendom en/of fortuin, maar geen zoon om het aan na te laten. Een tot vrij laat in de geschiedenis veel voorkomend probleem. Robert Crawley, de Graaf van Grantham en zijn Amerikaanse echtgenote Cora hebben drie dochters: Mary, Edith en Sybil. Doorheen de zes seizoenen krijgt het gezin een aantal dramatische gebeurtenissen te verwerken (afgeblazen verlovingen, overleden echtgenoten, buitenechtelijke zwangerschappen, financiële- en gezondheidsproblemen, ...). Het personeel van de familie kan zelfs nog verdachte overlijdens, gevangenisstraffen, chantage en seksueel misbruik aan dit impactvol lijstje toevoegen. Je zou denken dat dit soort tranendal erg triest om kijken is, maar Downton Abbey heeft in haar zeer typische Britsheid gelukkig ook een luchtig element. De relaties tussen de familieleden en het personeel zijn vaak gevat en grappig, de mater familias - Dowager Violet Crawley, vertolkt door de onnavolgbare Maggie Smith - is een monument van oneliners, gezichtsuitdrukkingen en commentaar, en zonder twijfel een van de best geschreven personages in welke categorie dan ook van de laatste vijftien jaar. Konden we allemaal maar dames als Violet worden.

In 2019 kwam dan de eerste Downton film. Om het allemaal een nog Britser-dan-Britse spirit te geven, draaide alles in dit verhaal over een komend bezoek van koning George V (grootvader van wijlen de Queen, overgrootvader van Charles III) en koningin Mary. Zo een bezoek wil zeggen: alle hens aan dek, want het kon je reputatie in de hogere maatschappelijke rangen maken óf breken. Het verhaal bezat alles om een hit te worden: een poging om een aanslag te plegen op een koning, een koningin die ook maar een mens bleek te zijn, en nieuwe romances en intriges tussen het koninklijk personeel en de eigen mensen van Downton. Dit alles maakte de film tot een groot succes, met als beloning een solide zeven van reviewers en hernieuwde eeuwige trouw van het publiek. Dat er zo snel een tweede film kwam is dus niet verwonderlijk. In 1929 zou de wereld op een aantal vlakken onherroepelijk veranderen. Het feit dat A New Era zich in 1928 afspeelt, is dus eigenlijk bitterzoet. Er komen een heel aantal aanpassingen aan voor de inwoners van de Abbey, maar wij weten natuurlijk wat hen later nog te wachten staat. Voorlopig zitten we echter nog in ‘28 en zijn de nieuwigheden eerder eenvoudig. Misschien niet voor de heel delicate natuur van een Engelse aristocraat, maar het valt allemaal heus wel mee.

Downton.jpg


They better be warned: the British are coming

Een wederkerend probleem voor de familie - en voor velen net als zij, ook in deze tijd nog - is hoe een landgoed als Downton rendabel te houden. Het is in feite een put waar zonder ophouden geld moet ingegooid worden en het Crawley familiefortuin, dat al niet enorm was, is door bepaalde investeringen al lang niet meer toereikend. Één verhaallijn laat dus een heuse Hollywoodproductie afzakken naar het huis om een film op te nemen. De reactie van Violet Crawley op de acteurs in haar woonst is comedy goud. Verder komen we ook te weten dat Violet ooit een villa in het zuiden van Frankrijk gekregen had. Voor wie de roddelblaadjes leest: Kris Jenner verloor het bestaan van een volledig appartement in Beverly Hills uit het oog, dus zoiets overkomt de gegoede klasse effectief wel eens. Een deel van de familie trekt dan maar op buitenlandse vakantie, wat eens te meer voor een aantal echt grappige momenten zorgt. Er stak altijd een grote liefde voor dit onderwerp in Downton Abbey en ook in deze tweede film is het eindresultaat ronduit charmant. Natuurlijk is dit geen diepgaande cinema, maar dat doet er niet toe: de film richt zich op mensen die de Abbey reeds in het hart hebben gesloten en levert alles wat die liefhebbers maar konden wensen.

Op de blu-ray van Downton Abbey: A New Era staan ook een aantal extra’s. Er is een audiocommentaar van regisseur Richard Curtis, waar we niet zoveel extra informatie uithalen, maar het is wel heel interessant om meer te horen over de ‘film in een film’ die men maakte voor A New Era. Inspiratie daarvoor werd gehaald uit Hitchcock’s Blackmail, een film die ook de overgang van silent naar talkie moest maken. Eenmaal de eerste gesproken features een feit waren, hadden stomme films in geen tijd afgedaan. Creating a film within a film gaat verder in op het zo authentiek mogelijk weergeven van een Hollywood productie in de jaren '20. Men maakte gebruik van echte vintage camera’s en film uit die periode, wat alleen al door het lawaai van de oude machines een heel precaire opdracht was. In Good to be Back horen we dat de cast erg blij is om terug te zijn en in Spill the Tea vertellen Laura Carmichael (Edith) en Allen Leech (Tom) over hun ervaringen tijdens de opnames. Verder krijg je ook een featurette over het draaien van de film en over het legendarische personage Violet Crawley (Maggie Smith). Tenslotte volgt er ook nog een kijkje op het koninklijke jacht Britannia, een schip dat niet alleen de echte koninklijke familie veel mooie herinneringen schonk, maar ook dienst deed als vervoersmiddel voor de Crawleys gedurende hun reis naar Frankrijk. Een aantal leuke blikken achter de schermen die fans zeker zullen smaken.


Conclusie

Downton Abbey: A New Era lost alle verwachtingen in. Alles waar Downton Abbey over de laatste twaalf jaar fans mee won, komt hier ook in terug. Prachtige locaties en kostuums, scherpe dialogen en die net-soap-genoeg dramatische momenten, dit is twee uur met een kopje thee gewoon teruggaan in de tijd en wegdromen. Er is nog geen nieuws over een eventueel derde film en misschien zou het wel best zijn om de Crawley’s los te laten op een moment in de geschiedenis waar zij nog echt pasten. Maar je kan nooit ‘nooit’ zeggen, dus wie weet … Als je nog niet bij bent met de Abbey, doe jezelf een plezier en bekijk de zes seizoenen. En dan de film. En dan de andere film. Zelfs Matt Damon is fan, dus als het voor Jason Bourne goed is …

Pro

  • Mooie locaties en prachtige kostuums
  • Dame Maggie Smith
  • Uitstekende dialogen

Con

  • In een serie kan je meer diepgang geven aan personages en verhalen maar dat is nu eenmaal de aard van film
8

Over deze film

Beschikbaar vanaf

1 oktober 2022

Genre

  1. Drama
  2. Historisch
  3. Komedie
  4. Romantiek

Speelduur

124 minuten

Regie

Richard Curtis

Cast

Hugh Bonneville, Michelle Dockery, Laura Carmichael, Maggie Smith, …
 
Terug
Bovenaan