Filmreview: Fallen Leaves

Kuolleet lehdet, beter gekend onder de Engelse titel Fallen Leaves, is de nieuwste film van Aki Kaurismäki. In deze tragikomedie overtreft Kaurismäki zich opnieuw; de regisseur werpt zijn blik op een wereld van verloren zielen die toch op zoek zijn naar verbondenheid. In de straten van Helsinki kruisen de paden van Ansa en Holappa, twee eenzame personen. Ondanks een overduidelijke aantrekkingskracht wordt hun zoektocht naar geluk bemoeilijkt door obstakels en misverstanden.

Aki Kaurismäki, de befaamde Finse filmregisseur en scenarioschrijver, heeft met zijn films – Drifting Clouds, Le Havre en The Other Side of Hope – telkens een diepe indruk op me nagelaten. Vol enthousiasme keek ik uit naar zijn nieuwste werk, Fallen Leaves, dat ook de FIPRESCI Grand Prix van 2023 heeft gewonnen.

fallenleaves-02.jpg

Dagelijkse sleur​

In een karaokebar, een aftandse kroeg die dient als ontsnapping aan de alledaagse sleur, ontmoeten Ansa en Holappa elkaar voor het eerst. Beiden aarzelen om elkaar aan te spreken en hun contact blijft beperkt tot enkele verlegen blikken. Op het eerste gezicht lijkt dit verhaal af te stevenen op een snel einde. Hun dagen zetten zich voort, waarbij ze hun werkverplichtingen vervullen, zoals altijd, bijna op automatische piloot: Ansa als kassierster in een supermarkt, Holappa als arbeider.

In Fallen Leaves ontvouwt zich een oprechte romance te midden van alle eenzaamheid.


Ansa en Holappa treffen elkaar echter opnieuw, waarna een moeizaam gesprek zich ontvouwt. Tijdens dit gesprek ontdekken ze een gedeelde, maar wanhopige eenzaamheid, voortkomend uit ontevredenheid over hun huidige leven. Hun pad blijkt bezaaid met hindernissen, te beginnen bij het verlies van een telefoonnummer en Holappa's worsteling met alcoholisme. In Fallen Leaves is niets eenvoudig, maar toch ontvouwt zich een romance die, ondanks zijn decadentie en mistroostigheid, buitengewoon oprecht is.

fallenleaves-01.jpg

De roep van de leegte​

Fallen Leaves is een verhaal over twee zielsverwanten die worstelen om financieel rond te komen, doordrenkt met droge humor maar ook met tederheid. Het verhaal zou gemakkelijk kunnen afglijden naar een tragikomedie waarin de personages zichzelf wentelen in zelfmedelijden, maar Kaurismäki weet op meesterlijke wijze al deze elementen te verweven tot een uitmuntende film. Zijn humor is voortreffelijk en de eerbetuigingen aan enkele van zijn favoriete filmmakers, zoals Bresson en Chaplin, zijn briljant.

Met een bescheiden speelduur van slechts 81 minuten toont Falling Leaves zich als een zelfverzekerd en verfijnd werk, doordrenkt met de onmiskenbare signatuur van Kaurismäki. Zijn personages worden gekenmerkt door onbewogen gelaatsuitdrukkingen, waar elke kleine beweging een diepere betekenis in zich draagt. De film heeft geen behoefte aan grootschalige actie, dramatische gebeurtenissen of sensationele effecten; de cinematografie en de acteurs spreken voor zich.

De film lijkt zich in het heden af te spelen, maar toch ook weer niet. De keuze voor vintage posters in de bioscoopzalen suggereert een tijdsbeeld uit het verleden, terwijl in de woonkamer van Ansa de verschrikkingen van de oorlog in Oekraïne op de radio worden verteld. Dit is opnieuw een uitstekende truc van Kaurismäki; er is geen specifieke tijdsperiode bekend. Fallen Leaves is daardoor tijdloos en universeel menselijk.

Conclusie

In Fallen Leaves komt opnieuw de kenmerkende en sublieme regiestijl van Aki Kaurismäki naar voor. Kaurismäki's droge humor toont zich in zijn personages die – met onbewogen gezichtsuitdrukkingen – uitblinken in korte maar scherpzinnige dialogen. Het plot is eenvoudig en draait om twee personen met beperkte vooruitzichten en kansen; het is echter de unieke benadering van de regisseur die het verhaal zo intrigerend maakt. Kaurismäki's filmische taal is onberispelijk; hij beheerst de kunst van het overbrengen van composities en slaagt erin dit verhaal in al zijn perfectie – binnen een tijdsbestek van niet meer dan negentig minuten – te presenteren.

Pro

  • Schitterende regie
  • Voortreffelijke droge humor

Con

  • Eerder somber dan opbeurend
10

Over deze film

Beschikbaar vanaf

1 november 2023

Genre

  1. Drama
  2. Komedie

Speelduur

81 minuten

Regie

Aki Kaurismäki

Cast

Alma Pöysti, Jussi Vatanen, ...

Uitgever

September Film
 
Terug
Bovenaan