Bij deze in een discussie over taal, toch enige waardering voor deze woordspeling. De like op die post is dus daarom, met de rest van de inhoud ben ik het helaas oneens.
Vind het alleen vreemd hoe iemand met een achtergrond in talen, zo'n mismeestering van taal als in deze mutilatie van het werk van Roald Dahl nog kan blijven verdedigen...
Geheel terzijde, maar je conclusie daaruit zou ook kunnen zijn dat als je dieper ingaat op het onderwerp, het helemaal niet zo'n mismeestering van taal is als je zou denken wanneer je het politiek benadert ipv taalfilosofisch (of zelfs praktischer, vanuit de technischere kant van het uitgeven). Helemaal niet zo ver ligt van wat er constant en al eeuwen gebeurt, en redelijk logisch uit te leggen of te verklaren valt.
Ik probeer al een tijdje aan te geven dat jouw ideaalbeeld van "dicht bij de brontekst" eigenlijk even (in)correct is als dat van de uitgever, een willekeurige andere lezer, of zelfs van de schrijver. Maar als je schrijft dat "jouw mening volgens jou dichter de objectieve waarheid benadert" dan zijn we er toch nog niet
Dat vindt iedereen namelijk, dat is de definitie van subjectief.
Dat je niet kunt spreken van een vertaling met volledige vrijheid, is natuurlijk ook maar de vraag. Eentje die je neergooit als objectieve waarheid, maar waar legioenen linguïsten het niet mee eens zullen zijn.
Walter Benjamin en zijn Aufgabe des Übersetzers heb ik al aangeraden. Uitstekend stuk daarover. Traduttore, traditore is niet voor niets een bekende uitdrukking, al van in 1500 komt het terug: De vertaler is altijd een verrader. En Yevtushenko zei het ietsjes minder vrouwvriendelijk:
Translation is like a woman. If it is beautiful, it is not faithful. If it is faithful, it is most certainly not beautiful.
Beter dan Ons Erfdeel kan ik het niet zeggen:
De grote verdwijntruc
Voor een geschiedenis van de literaire vertaling in het Nederlands
Op deze pagina lees je de tekst 'Ons Erfdeel. Jaargang 45'
www.dbnl.org
Er is mij geen intellectueel domein bekend waarin zoveel gemeenplaatsen, dooddoeners en loze kreten voorkomen als dat van de literaire vertaling. ‘Traduttore traditore’, ‘les belles infidèles’ versus ‘les moches fidèles’, ‘vertalen is het beperken van de verliezen’, ‘poëzie is onvertaalbaar’, ‘alleen dichters kunnen dichters vertalen’...
Of op Gezelles Hiawatha het etiket
‘vertaling’ dan wel
‘bewerking’ moet worden geplakt, is in historisch perspectief dus
een irrelevante vraag: belangrijk is de plaats van deze tekst in Gezelles oeuvre en in de Nederlandse literatuur.
Het idee dat een literaire tekst een volmaakt, afgerond, onveranderbaar en onaantastbaar gesloten geheel vormt en dus door vertalers met de grootste schroom als dusdanig dient te worden benaderd, is niet alleen hyperromantisch, het kan ook alleen maar van niet-auteurs afkomstig zijn. Voor een auteur is een tekst, ook op het moment dat hij voor publicatie wordt vrijgegeven, altijd een ‘work in progress’, een ‘opera aperta’, waarvan hij hoopt dat het ‘in progress’ blijft, dat het via steeds andere interpretaties - waaronder ook vertalingen - zichzelf blijft vernieuwen.
etc, etc. Een heel interessante tekst!
(deze over het beoordelen van vertalingen gaat daar een beetje op in: )
Op deze pagina lees je de tekst 'De Revisor. Jaargang 4'
www.dbnl.org
Je poneert heel stellig héél vaste ideeën, die je dan gewoon vooropstelt als feiten of "benadert de objectieve waarheid", terwijl dat totaal niet zo vast is als je zelf denkt, en waarbij je eigen onderbouwing ook is "voelt voor mij" en "vind ik"... Ik zeg niet dat je moet aannemen wat ik zeg, absoluut niet. Genoeg mensen die problemen hebben met het poststructuralisme of die een heel andere denkwijze aanhangen. Maar veeg het dan alsjeblieft niet van tafel met: ik vind dat niet, dus het is niet.
