De Cock, met c o c k. Op een andere manier kan je geen review over Baantjer beginnen. Voor een bepaalde generatie lezer en televisiekijker is de ‘c o c k’ even automatisch als ‘ik moest kloppen want … ‘ voor anderen. Ik ken Baantjer - en bijgevolg De Cock - al heel mijn leven. In ons huis van verwoede lezers, waren er schappen vol detectives, in alle maten (Sherlock Holmes, heel dun, tot Gideon Fell, heel dik), uitvoeringen (van een vreemd mannetje met eivormig hoofd tot een hard boiled Amerikaanse PI) en nationaliteiten, waaronder ook onze buren in Nederland. Nederland ‘doet’ een verrassend goede misdaadroman en heeft een paar reeksen die het lezen waard zijn, zoals Grijpstra en De Gier (J W van de Wetering). Maar … een klasse op zichzelf is gereserveerd voor Baantjer en die is nu terug van nooit echt weggeweest.
Baantjer: Het Begin is een prequel, men gaat dus terug naar vóór het originele bronmateriaal. De prequel is helemaal hot, het publiek was sequels beu (hallo, The F100st en the F1000rious) dus is daar een ‘heel creatieve’ mouw aan gepast. Je hebt al een jonge Wallander, een jonge Inspecteur Morse, de detective is een dankbaar onderwerp om mee te tijdreizen. We volgen de jonge Jurre De Cock op Streamz in een (eerste?) seizoen van acht afleveringen.
Geen woning, geen kroning
Nederland. Onze buur, onze eeuwige rivaal. Het lijkt er vaak net iets gezapiger aan toe te gaan dan bij ons. Hun versie van gesellug is precies ietsje chiller dan onze plezaant. Sinds 1830 hebben we er ons eigenlijk niet meer zo in verdiept. Laatst was er wel iets met mannetjes en een bal, maar daar gaan we ook niet meer over nadenken. Maar Nederland heeft een rijke en boeiende geschiedenis en dat zorgt vaak voor een even boeiend onderwerp voor een programma. Zo ook Baantjer: Het Begin dat ons meeneemt naar het Amsterdam van 1980. Amsterdam heeft over de wereld een heel eigen reputatie. Er is Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en er is Amsterdam. Honderdduizenden mensen worden elk jaar aangetrokken door zijn kanaaltjes, de wijde variëteit aan bruggen, de gespecialiseerde etalages, de ontspannende brownies/muffins/thee, … Een stad als geen ander.
Albert ‘Appie’ Baantjer uit Urk (een voormalig eiland dat er een vrij bijzondere mentaliteit en reputatie op nahoudt) gaat in 1945 aan de slag bij de politie in Amsterdam. Hij schopt het tot rechercheur en komt in 1955 terecht op Bureau Warmoesstraat. Deze straat is één van de oudste van de stad en het bureau stond bekend omwille van een - zelfs voor een grootstad - groot aantal (wan)toestanden er in en rond. Ten tijde van Baantjer: Het Begin, is de straat één van de meest beruchte van het hele land, vooral door meedogenloze drugshandel. Het motto van Bureau Warmoesstraat was (al vermoed/hoop ik onofficieel) ‘Eerst Slaan, Dan Vragen Stellen’. Het heeft een zekere charme. De jaren zestig waren gouden tijden, de jaren zeventig begon de glans er serieus af te gaan en tegen 1980 zat de sociale onrust er dik in. Amsterdam was een paradox van veel leegstand en de onmogelijkheid van veel jongere mensen om ook maar een teen op de woonladder te krijgen. Krakers waren dan ook een veel voorkomend fenomeen. Een overblijfsel van wat in de jaren zeventig een meer hippie en commune levensstijl was, werd een stuk grimmiger. Op 30 april 1980 zou Beatrix gekroond worden als nieuwe Koningin der Nederlanden. Ondanks dringend advies om de kroning te laten doorgaan op een paleis of in Den Haag, werd vastgehouden aan Amsterdam. De stad was met zijn waterwegen, wirwar aan kleine straatjes en onrustige krakersbevolking een nachtmerrie voor de veiligheidsdiensten.
Onder de leuze ‘Geen Woning, Geen Kroning’ kwam Amsterdam in de aanloop naar de ceremonie tot een kookpunt. Dat er paleizen gerenoveerd werden met hetzelfde budget als waar betaalbare en menswaardige huisvesting uit moest komen, schoot enorm in het verkeerde keelgat. Krakers waren tegen 1980 een goed georganiseerde groepering die op steun kon rekenen van heel veel - meer links georiënteerde - (jongeren) groepen. Toen de dag van de kroning aanbrak, waren er dan ook tienduizend marechaussees (militaire politie), klassieke militairen, anti-oproervoertuigen, traangastankers en sluipschutters aanwezig. Rond 11u30 is er een startschot en loopt de boel al snel uit de hand. Auto’s worden in de grachten gegooid, traangas gesproeid (dat door de windrichting echter veelal terug op de politie terechtkomt), een ware regen aan stenen, een bloemenkraam wordt aangereden alsook een viskraam, … kortom de stad is een helse chaos. De politie ziet zich genoodzaakt (volgens henzelf) om over te stappen naar ‘traan -en braakgas’ en tegen 1u ‘s morgens met methodes die het daglicht niet kunnen zien (ook volgens henzelf) de zwaarste rellen te breken. Een klare winnaar is onmogelijk uit te roepen. Het imago van de krakersbeweging is voorgoed veranderd en zal in de vijf volgende jaren enkel gewelddadiger worden. In de week van en de dagen na de kroning en alle bijhorende oproer, treffen we Jurriaan De Cock op zijn eerste dagen in Bureau Warmoesstraat. De kroningsrellen worden de rode draad in een verhaal van krakers, moord, drugshandel en alles wat de vuile onderbuik van een stad als Amsterdam kan inhouden.
Eerst slaan, dan vragen stellen
Baantjer kwam voor het eerst op het scherm in 1995 maar behoorde als reeks al in de jaren zestig en zeventig tot de bestverkopende boeken van Nederland. Er waren in totaal twaalf seizoenen en op het hoogtepunt keken meer dan 2.8 miljoen mensen naar de avonturen van De Cock met c o c k. Zowel het personage als de vertolker (Piet Römer) kregen een beetje de status van Nationale Schat. Op zich dus niet verwonderlijk maar ook een zware opgave om de schoenen te proberen vullen dat men gedacht heeft om het personage terug te brengen. Gelukkig is met niet voor de remake of revival gegaan maar - zoals al aangegeven - voor meer een origin story. We gaan terug naar waar het allemaal begon voor Jurre.
Voor het scenario blijft men alvast in de familie want Thijs Römer is de kleinzoon van de originele Baantjer acteur Piet. Het is een gloednieuw verhaal, dus heeft geen basis-boek. Het contrast tussen de vrij onverstoorbare Jurre en het Amsterdam waar hij terechtkomt, werkt goed. Waldemar Torenstra (De Gelukkige Huisvrouw, Adem in, Adem uit) zet een solide kerel neer. Opgroeien in een stadje als Urk geeft je een bijzondere kijk op de wijdere wereld, alsof het een groot toneelstuk is waar je publiek voor bent, en dat merk je mooi aan hoe onze hoofdrolspeler omgaat met zijn omgeving. Hij blijft behoorlijk trouw aan zichzelf, ondanks zijn fouten, waardoor je hem makkelijk aanneemt als een geschikte kerel. Elke rechercheur heeft een partner en voor De Cock is dat als eerste Tonnie Montijn. Volgens zijn eigen zus een relikwie van ‘Oud Amsterdam’. Tygo Gernandt (Brimstone, Bloedlink) zet een fascinerende Tonnie neer. De oude rot in het vak, Amsterdamser dan de grachten en zodanig vergroeid met zijn vak dat de lijn tussen goeie flik en slechte flik wazig tot verdwenen lijkt. Je ziet ook Lisa Smit (Ares, Lili), Ruben van der Meer (De Llama’s, H3l) en Fedja van Huêt (De Veroordeling, De Vliegende Hollanders) aan het werk. Ook nog meegeven dat de soundtrack hier heel fijn is!
Baantjer: Het Begin is een prequel, men gaat dus terug naar vóór het originele bronmateriaal. De prequel is helemaal hot, het publiek was sequels beu (hallo, The F100st en the F1000rious) dus is daar een ‘heel creatieve’ mouw aan gepast. Je hebt al een jonge Wallander, een jonge Inspecteur Morse, de detective is een dankbaar onderwerp om mee te tijdreizen. We volgen de jonge Jurre De Cock op Streamz in een (eerste?) seizoen van acht afleveringen.
Geen woning, geen kroning
Nederland. Onze buur, onze eeuwige rivaal. Het lijkt er vaak net iets gezapiger aan toe te gaan dan bij ons. Hun versie van gesellug is precies ietsje chiller dan onze plezaant. Sinds 1830 hebben we er ons eigenlijk niet meer zo in verdiept. Laatst was er wel iets met mannetjes en een bal, maar daar gaan we ook niet meer over nadenken. Maar Nederland heeft een rijke en boeiende geschiedenis en dat zorgt vaak voor een even boeiend onderwerp voor een programma. Zo ook Baantjer: Het Begin dat ons meeneemt naar het Amsterdam van 1980. Amsterdam heeft over de wereld een heel eigen reputatie. Er is Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en er is Amsterdam. Honderdduizenden mensen worden elk jaar aangetrokken door zijn kanaaltjes, de wijde variëteit aan bruggen, de gespecialiseerde etalages, de ontspannende brownies/muffins/thee, … Een stad als geen ander.
Albert ‘Appie’ Baantjer uit Urk (een voormalig eiland dat er een vrij bijzondere mentaliteit en reputatie op nahoudt) gaat in 1945 aan de slag bij de politie in Amsterdam. Hij schopt het tot rechercheur en komt in 1955 terecht op Bureau Warmoesstraat. Deze straat is één van de oudste van de stad en het bureau stond bekend omwille van een - zelfs voor een grootstad - groot aantal (wan)toestanden er in en rond. Ten tijde van Baantjer: Het Begin, is de straat één van de meest beruchte van het hele land, vooral door meedogenloze drugshandel. Het motto van Bureau Warmoesstraat was (al vermoed/hoop ik onofficieel) ‘Eerst Slaan, Dan Vragen Stellen’. Het heeft een zekere charme. De jaren zestig waren gouden tijden, de jaren zeventig begon de glans er serieus af te gaan en tegen 1980 zat de sociale onrust er dik in. Amsterdam was een paradox van veel leegstand en de onmogelijkheid van veel jongere mensen om ook maar een teen op de woonladder te krijgen. Krakers waren dan ook een veel voorkomend fenomeen. Een overblijfsel van wat in de jaren zeventig een meer hippie en commune levensstijl was, werd een stuk grimmiger. Op 30 april 1980 zou Beatrix gekroond worden als nieuwe Koningin der Nederlanden. Ondanks dringend advies om de kroning te laten doorgaan op een paleis of in Den Haag, werd vastgehouden aan Amsterdam. De stad was met zijn waterwegen, wirwar aan kleine straatjes en onrustige krakersbevolking een nachtmerrie voor de veiligheidsdiensten.
Onder de leuze ‘Geen Woning, Geen Kroning’ kwam Amsterdam in de aanloop naar de ceremonie tot een kookpunt. Dat er paleizen gerenoveerd werden met hetzelfde budget als waar betaalbare en menswaardige huisvesting uit moest komen, schoot enorm in het verkeerde keelgat. Krakers waren tegen 1980 een goed georganiseerde groepering die op steun kon rekenen van heel veel - meer links georiënteerde - (jongeren) groepen. Toen de dag van de kroning aanbrak, waren er dan ook tienduizend marechaussees (militaire politie), klassieke militairen, anti-oproervoertuigen, traangastankers en sluipschutters aanwezig. Rond 11u30 is er een startschot en loopt de boel al snel uit de hand. Auto’s worden in de grachten gegooid, traangas gesproeid (dat door de windrichting echter veelal terug op de politie terechtkomt), een ware regen aan stenen, een bloemenkraam wordt aangereden alsook een viskraam, … kortom de stad is een helse chaos. De politie ziet zich genoodzaakt (volgens henzelf) om over te stappen naar ‘traan -en braakgas’ en tegen 1u ‘s morgens met methodes die het daglicht niet kunnen zien (ook volgens henzelf) de zwaarste rellen te breken. Een klare winnaar is onmogelijk uit te roepen. Het imago van de krakersbeweging is voorgoed veranderd en zal in de vijf volgende jaren enkel gewelddadiger worden. In de week van en de dagen na de kroning en alle bijhorende oproer, treffen we Jurriaan De Cock op zijn eerste dagen in Bureau Warmoesstraat. De kroningsrellen worden de rode draad in een verhaal van krakers, moord, drugshandel en alles wat de vuile onderbuik van een stad als Amsterdam kan inhouden.
Eerst slaan, dan vragen stellen
Baantjer kwam voor het eerst op het scherm in 1995 maar behoorde als reeks al in de jaren zestig en zeventig tot de bestverkopende boeken van Nederland. Er waren in totaal twaalf seizoenen en op het hoogtepunt keken meer dan 2.8 miljoen mensen naar de avonturen van De Cock met c o c k. Zowel het personage als de vertolker (Piet Römer) kregen een beetje de status van Nationale Schat. Op zich dus niet verwonderlijk maar ook een zware opgave om de schoenen te proberen vullen dat men gedacht heeft om het personage terug te brengen. Gelukkig is met niet voor de remake of revival gegaan maar - zoals al aangegeven - voor meer een origin story. We gaan terug naar waar het allemaal begon voor Jurre.
Gelukkig is men niet voor een remake of revival gegaan maar - zoals al aangegeven - meer voor een origin story.
Voor het scenario blijft men alvast in de familie want Thijs Römer is de kleinzoon van de originele Baantjer acteur Piet. Het is een gloednieuw verhaal, dus heeft geen basis-boek. Het contrast tussen de vrij onverstoorbare Jurre en het Amsterdam waar hij terechtkomt, werkt goed. Waldemar Torenstra (De Gelukkige Huisvrouw, Adem in, Adem uit) zet een solide kerel neer. Opgroeien in een stadje als Urk geeft je een bijzondere kijk op de wijdere wereld, alsof het een groot toneelstuk is waar je publiek voor bent, en dat merk je mooi aan hoe onze hoofdrolspeler omgaat met zijn omgeving. Hij blijft behoorlijk trouw aan zichzelf, ondanks zijn fouten, waardoor je hem makkelijk aanneemt als een geschikte kerel. Elke rechercheur heeft een partner en voor De Cock is dat als eerste Tonnie Montijn. Volgens zijn eigen zus een relikwie van ‘Oud Amsterdam’. Tygo Gernandt (Brimstone, Bloedlink) zet een fascinerende Tonnie neer. De oude rot in het vak, Amsterdamser dan de grachten en zodanig vergroeid met zijn vak dat de lijn tussen goeie flik en slechte flik wazig tot verdwenen lijkt. Je ziet ook Lisa Smit (Ares, Lili), Ruben van der Meer (De Llama’s, H3l) en Fedja van Huêt (De Veroordeling, De Vliegende Hollanders) aan het werk. Ook nog meegeven dat de soundtrack hier heel fijn is!
Conclusie
Er is nogal een taalgebruik, er is nogal een druggebruik, geweld is ook wel redelijk aanwezig en het streepje naakt durft een dikke lijn te worden maar het trekt je wel vrij onmiddellijk het verhaal in. De halve wetteloosheid van de Warmoesstraat langs beide kanten spettert van het scherm en zowel verhaal als acteerprestaties zijn bij het betere televisiewerk uit de Lage Landen. Ja, natuurlijk hebben we puike Belgische producties maar de Nederlanders hebben er meer plezier mee. Keet schoppen lijkt hier gewoon als tweede natuur door het verhaal te lopen en dat komt je kijkervaring ten goede. Heineken opentrekken, voeten op de koffietafel en dat dit het begin van iets moois mag zijn want dit is crimi zoals crimi hoort te zijn.
Pro
- Uitstekend verhaal
- Goed acteerwerk
- Amsterdam is een heel dankbare locatie
Con
- De tyfus- en teringlijers vliegen je wat rond de oren, wat geen probleem is maar misschien geen gezinsavondje tv van maken
- Verhaal verliest zichzelf soms met een tik teveel in een keer te willen doen.
7
Over deze serie
Beschikbaar vanaf
6 juni 2022
Genre
- Actie
- Drama
- Misdaad
Speelduur
50 minuten
Regie
Arne Toonen
Cast
Waldemar Torenstra, Tygo Gernandt, Lisa Smit, Loes Luca, Fedja van Huêt, ...
Uitgever
Streamz
