Het lerarentekort

[JPV]

Even de cijfers opgezocht om eerst een basis te geven:
(1) = het aantal studenten die EEN opleiding onderwijs volgen (hogeschool)
(2) = het aantal studenten die studeert aan een hogeschool (dus alle professionele bachelors)
(3) = het aantal studenten hoger onderwijs (incl unief, ...)
4-6: het aantal studenten onderwijs voor kleuteronderwijzer, leerkracht lager/middelbaar

   Jaar  Studenten Studenten  Stu. Hoger WAARVAN... 
         Onderwijs Hogeschool Onderwijs  Kleuter Lager Middelbaar 
           (1)        (2)        (3)       (4)     (5)      (6)   (1)/(2) (1)/(3) (4)/(3) (5)/(3) (6)/(3)
2007-2008 18.058     81.666    175.228    3.882   5.514    8.662  22,11%  10,31%   2,22%   3,15%   4,94%
2008-2009 18.664     85.763    187.785    3.834   5.490    9.320  21,76%   9,94%   2,04%   2,92%   4,96%
2009-2010 20.036     89.263    196.226    4.250   5.142    9.722  22,45%  10,21%   2,17%   2,62%   4,95%
2010-2011 22.490     95.653    207.954    4.624   6.770   11.096  23,51%  10,81%   2,22%   3,26%   5,34%
2011-2012 23.423    101.283    219.008    5.132   7.060   11.231  23,13%  10,70%   2,34%   3,22%   5,13%
2012-2013 23.045    103.417    224.947    5.025   7.174   10.846  22,28%  10,24%   2,23%   3,19%   4,82%
2013-2014 22.705    106.434    229.923    5.048   7.314   10.343* 21,33%   9,88%   2,20%   3,18%   4,50%
2014-2015 22.364    108.920    232.435    5.071   7.453    9.840  20,53%   9,62%   2,18%   3,21%   4,23%
2015-2016 20.997    116.851    234.971    4.827   6.811    9.339  17,97%   8,94%   2,05%   2,90%   3,97%
2016-2017 19.783    116.598    236.760    4.457   6.487    8.839* 16,97%   8,36%   1,88%   2,74%   3,73%
2017-2018 18.679    113.575    239.152    4.087   6.163    8.429  16,45%   7,81%   1,71%   2,58%   3,52%
2018-2019 17.687    112.598    240.332    3.741   6.008    7.938  15,71%   7,36%   1,56%   2,50%   3,30%
2019-2020 18.222    112.526    261.826    3.561   5.812    8.849  16,19%   6,96%   1,36%   2,22%   3,38%
2020-2021 19.633    116.271    271.508    3.589   6.029    9.890  16,89%   7,23%   1,32%   2,22%   3,64%

Het aantal studenten hoger onderwijs die een onderwijsopleiding studeren is dus relatief verminderd tegenover de oudst beschikbare cijfers met 40% (kleuter), 29% (lager) en 26% (middelbaar).

Geen probleem als het aantal leerlingen stabiel blijft? Toch wel, want:

1) Het aantal leerlingen stijgt nog elk jaar (cijfers 2020-21 tegenover 2008-09):
Kleuter 260031 245459 +5,93%
Lager 467136 409425 +14,10%
Secundair 483317 461626 +4,7%


2) Als je dan kijkt naar de leeftijdsverdeling van leerkrachten, dan zie je bvb voor basisonderwijs (wat me personlijk het meest interesseert):

Leeftijd 2021 2008 (laatst beschikbare cijfers)
20-29 13.931 14869
30-39 20.330 17750
40-49 16.923 20098
50-59 15.538 14374
60+ 2.634 1841

Betekent dus dat er de komende jaren relatief een stuk meer (2000) mensen zullen stoppen dan in 2008, die we moeten vervangen met in verhouding minder nieuwe instroom.

We zitten imho niet meer in de fase waarbij we enkel gaan moeten kijken hoe we leraren extra kunnen laten instromen/minder uitstroom hebben, maar ook hoe we de uren gaan opvullen van leerlingen die geen les krijgen. In het middelbaar is dit "redelijk" haalbaar via zelfstudie, maar hoe doen we het in het lager? Klassen van 30-40 leerlingen voor 1 leerkracht is geen optie en zelfstudie héél beperkt.

Jullie ideeën?

 

[Avi]

De kolom studenten onderwijs; wat studeren die dan precies? Wat is het verschil tussen kolommen 1, 2 en 3

 

[JPV]

De kolom studenten onderwijs; wat studeren die dan precies? Wat is het verschil tussen kolommen 1, 2 en 3

verduidelijkt in de post hierboven

1 is dus enkel wie onderwijs zelf studeert, 2 zijn het totaal aantal studenten hogeschool, 3 het totaal aantal studenten hoger onderwijs.

Was bedoeld om zo te kunnen zien of het aantal studenten tout court vermindert/vermeerdert (demografische evolutie)

 

[SomeDude]

Er is geen lerarentekort! in theorie

Aangezien we meer leraren hebben dan veel landen (per leerling) is er dus een ander probleem dan puur het aantal

 

[808 State]

Is er qua tekorten een verschil tussen het GO en het vrije/katholieke onderwijs, of hebben leraars overal dezelfde statuten?

 

[vishnusixclix]

Er is geen lerarentekort! in theorie

Aangezien we meer leraren hebben dan veel landen (per leerling) is er dus een ander probleem dan puur het aantal

Dwaze stelling. Je referentiekader is gewoon slecht.

 

[massiveidiot]

Als ik jouw cijfers van het aantal leerlingen basisonderwijs (kleuter + lager = 727.167) deel door het aantal leerkrachten basisonderwijs (puntje 2 = 69.356), kom ik op 10,5 leerlingen per leerkracht. Dat is in schril contrast met wat we zien in de klassen. Factor 2 tot 3 zelfs. Missen er hier nuances, of interpreteer ik dit compleet verkeerd?

 

[StevenP]

Is er qua tekorten een verschil tussen het GO en het vrije/katholieke onderwijs, of hebben leraars overal dezelfde statuten?

Overal hetzelfde. Bepaalde schoolbesturen kunnen wel kleine voordelen toekennen (bijvoorbeeld meer niet-gesubsidieerd personeel om de LK te ontlasten, betere ondersteuning qua aankopen, = of voor de digisprong waren er schoolbesturen die toch al een laptop/tablet voorzag voor personeel). In het lager onderwijs (hier ben ik niet heel zeker van) moet je in het katholieke net zelf de uren RKG geven (3u), in de officiële netten (stedelijke, provinciale en gemeensschapsscholen) niet.

 

[StevenP]

Als ik jouw cijfers van het aantal leerlingen basisonderwijs (kleuter + lager = 727.167) deel door het aantal leerkrachten basisonderwijs (puntje 2 = 69.356), kom ik op 10,5 leerlingen per leerkracht. Dat is in schril contrast met wat we zien in de klassen. Factor 2 tot 3 zelfs. Missen er hier nuances, of interpreteer ik dit compleet verkeerd?

Lang niet elke leerkracht werkt voltijds, ik geloof dat uren zorg, secretariaat, directie, ... ook hierin zitten.

 

[Straddle]

Dwaze stelling. Je referentiekader is gewoon slecht.

Dit klopt wel, staat op statistiekvlaanderen:

Statistiek Vlaanderen

www.statistiekvlaanderen.be

In andere landen zijn er minder leerkrachten voor meer leerlingen en de uitgaven voor het onderwijs liggen in die landen ook per capita lager dan in België. We geven hier dus meer geld uit, terwijl de leerkrachten al kleinere klassen hebben dan in het buitenland.

 

[Straddle]

Betekent dus dat er de komende jaren relatief een stuk meer (2000) mensen zullen stoppen dan in 2008, die we moeten vervangen met in verhouding minder nieuwe instroom.

Ik vermoed dat jouw cijfers ook de leerkrachten bevatten die ziek thuis zitten? Ik sta zelf niet in het onderwijs, maar een kennis van mij staat nu al 15 jaar op dezelfde lagere school les te geven en hij vertelde me dat dit momenteel de situatie lastig maakt. Meer en meer leerkrachten die met een burnout thuis zitten voor langere periodes, een kleinere groep van leerkrachten die het dan moet redden en heel weinig controle/follow-up op de leerkrachten die ziek thuis zitten. Bij dit laatste heb je imo een quick win die je kan doen, pak het ziekteverzuim hier streng aan en je kan op korte termijn al terug veel leerkrachten activeren.

 

[vishnusixclix]

De boel moet efficiënter , daar kan niemand tegen zijn en dát is wat er uit die cijfers moet geïnterpreteerd worden. Niet dat er geen "tekort" is.
Nu nog een minister vinden die de ganse boel kan hervormen. Zoals dat ook snel gebeurd is in de energie, de staatshervorming....... België....

 

[StevenP]

Ik vermoed dat jouw cijfers ook de leerkrachten bevatten die ziek thuis zitten? Ik sta zelf niet in het onderwijs, maar een kennis van mij staat nu al 15 jaar op dezelfde lagere school les te geven en hij vertelde me dat dit momenteel de situatie lastig maakt. Meer en meer leerkrachten die met een burnout thuis zitten voor langere periodes, een kleinere groep van leerkrachten die het dan moet redden en heel weinig controle/follow-up op de leerkrachten die ziek thuis zitten. Bij dit laatste heb je imo een quick win die je kan doen, pak het ziekteverzuim hier streng aan en je kan op korte termijn al terug veel leerkrachten activeren.

Goh, terug activeren, of uit de statistieken halen (het onderwijs laten verlaten). Op papier minder ziekteverzuim maar zijn de leerlingen er mee geholpen? Lijkt me misschien handiger de oorzaak van die burnouts aan te pakken in plaats van het laatste restje uit de citroen proberen te knijpen.

 

[coldplayke]

Hoe is de kwaliteit van het onderwijs in landen waar er meer leerlingen per leerkracht zijn? Ik vind wel wat onderzoek dat erop wijst dat een lagere student-teacher ratio tot betere resultaten leidt (lijkt ook een logische aanname), maar misschien heeft een expert hier kennis van recent, up-to-date onderzoek daarin?

Ik wil maar zeggen: het voorbeeld van andere landen nemen is enkel een goed idee als ze het minstens even goed doen wat betreft kwalitatief onderwijs als Vlaanderen/België.

 

[TooChé]

Aangezien ons onderwijs al enkele jaren minder goed scoort tov andere landen (het zakken in de ranglijst), lijkt die aanname al wat minder logisch Zou inderdaad interessant gegeven zijn, weten wat de invloed is op de kwaliteit.
Is het langdurig ziekteverzuim relatief hoger dan in andere sectoren? Mijn buikgevoel zegt meteen van wel (de verhalen uit de directe omgeving) maar bestaat daar ook cijfermateriaal van ?

 

[exCite]

Hoe is de kwaliteit van het onderwijs in landen waar er meer leerlingen per leerkracht zijn? Ik vind wel wat onderzoek dat erop wijst dat een lagere student-teacher ratio tot betere resultaten leidt (lijkt ook een logische aanname), maar misschien heeft een expert hier kennis van recent, up-to-date onderzoek daarin?

Ik wil maar zeggen: het voorbeeld van andere landen nemen is enkel een goed idee als ze het minstens even goed doen wat betreft kwalitatief onderwijs als Vlaanderen/België.

Lijkt mij logisch dat die kwaliteit beter is dan.

Voorbeeldje: mijn oudste zoon ging eerst zwemles volgen in zwembad A, daar waren de zwemlessen met 15 tot 20 kinderen, hij vond dat niet leuk, kindje dat daar ook ging maakte daar traag vooruitgang.
Oudste zoon volgt nu les in zwembad B waar ze maximum 5 kinderen per zwemles nemen, heeft daar in sneltempo wel veel bijgeleerd, andere kind waarover ik sprak zelfde resultaat.

Heel kleine steekproef natuurlijk, maar ik geloof echt dat een kleinere groep, waar een leerkracht beter kan focussen op de sterktes en zwaktes van elk kind tot een hoger niveau kan leiden. Als je als leerkracht 25 leerlingen hebt, dan is de kans toch gewoon groot dat de minste 5 of 10 achterblijven wegens tijdsgebrek?

 

[808 State]

Het onderwijs heeft hier decennia lang perfect gewerkt en stond hoog aangeschreven, dus met de structuur er van op zich lijkt er niets mis te zijn. Maar waarom het de laatste tien? twintig? jaar bergaf gaat op alle vlakken daar moet toch een oorzaak voor zijn?

Zou het afkalven van de katholieke zuil hier iets mee te maken kunnen hebben? Ik heb in verschillende scholen nog les gehad van zowel nonnetjes als priesters/paters, dus dat moet toch ook een niet te onderschatten pool van leraren geweest zijn? Dat waren natuurlijk wel mensen die buiten les geven weinig andere stress en zorgen hadden en zich dus ten volle konden richten op hun onderwijstaak.

Door er miljoenen tegenaan te gooien om alle infrastructuur te upgraden en leraars meer te betalen, gaan we het daarmee oplossen?

 

[Straddle]

Ik wil maar zeggen: het voorbeeld van andere landen nemen is enkel een goed idee als ze het minstens even goed doen wat betreft kwalitatief onderwijs als Vlaanderen/België.

Als België het nu kwalitatief veel beter zou doen dan de andere landen zou ik die redenering nog kunnen volgen, maar de voorbije jaren zijn we net gezakt qua ranking. Dit stond onlangs nog in DS:

Leerlingen uit vierde leerjaar scoren slechter op wetenschappen en wiskunde

Volgens internationaal onderzoek is het niveau van Vlaamse leerlingen voor wiskunde en wetenschappen gezakt tot de middenmoot. Leerlingen uit het vierde leerjaar scoren slechter dan vier jaar eerder. ‘De lat moet dringend hoger’, zegt onderwijsminister Ben Weyts (N-VA).

www.standaard.be

Zo zijn er nog tal van voorbeelden over de dalende kwaliteit hier in België. En dat terwijl de uitgaven enkel gestegen zijn.

Heel kleine steekproef natuurlijk, maar ik geloof echt dat een kleinere groep, waar een leerkracht beter kan focussen op de sterktes en zwaktes van elk kind tot een hoger niveau kan leiden. Als je als leerkracht 25 leerlingen hebt, dan is de kans toch gewoon groot dat de minste 5 of 10 achterblijven wegens tijdsgebrek?

Dit is niet mijn persoonlijke ervaring, ik heb les gehad in groepen van 250 man en kleinere groepjes van bijna 5 man. Het hing veel meer af van de individuele motivatie van de lesgever, de manier hoe de leerstof gebracht wordt en de wijze waarop ze de kennis testen. Ik kan echt niet stellen dat de kwaliteit steeg naarmate de groep kleiner werd per lesgever.

 

[exCite]

Dit is niet mijn persoonlijke ervaring, ik heb les gehad in groepen van 250 man en kleinere groepjes van bijna 5 man. Het hing veel meer af van de individuele motivatie van de lesgever, de manier hoe de leerstof gebracht wordt en de wijze waarop ze de kennis testen. Ik kan echt niet stellen dat de kwaliteit steeg naarmate de groep kleiner werd per lesgever.

Je hebt het enkel over theoretische lessen neem ik aan?
Ik geef hier een concreet voorbeeld van een praktische les, ik ben er echt van overtuigd dat je zeker in praktische lessen veel meer vooruitgang boekt in kleine groep dan in grote groep.

 

[Sylverscythe]

Dit is niet mijn persoonlijke ervaring, ik heb les gehad in groepen van 250 man en kleinere groepjes van bijna 5 man. Het hing veel meer af van de individuele motivatie van de lesgever, de manier hoe de leerstof gebracht wordt en de wijze waarop ze de kennis testen. Ik kan echt niet stellen dat de kwaliteit steeg naarmate de groep kleiner werd per lesgever.

Nu ben je ervaringen uit het hoger onderwijs, in principe dus een groep volwassenen die daar vrijwillig zitten, aan het extrapoleren naar elke vorm van onderwijs. Zou dat nog opgaan bij een hoop 6-7 jarigen die moeten leren schrijven denk je?