Waar ben jij het meest bang van? Als existentiële vraag kan het tellen, en this ain't that kinda movie, bruv. Gewoon op vlak van film en televisie, wat kan jou het meeste angst aanjagen? Persoonlijk kruip ik voor alles dat onder body horror valt achter de zetel. Zelfs liefst de zetel in een huis zes straten verder. Een ander hier thuis krijgt dan weer helemaal de bibber van clowns. Er is alleszins voor ieder wat (on)wils op het scherm, niet louter in de periode rond Halloween natuurlijk, maar rond deze tijd van het jaar nog net iets meer dan anders. De makers van Men hebben gekozen voor het grootste schrikbarend element van heel de geschiedenis: mannen! Nee, nee, ik maak maar een grapje, ooit moet de Tyrannosaurus meer angst hebben ingeboezemd dan de gemiddelde man. Toch nog kwetsend? Ik kan jullie geruststellen: dat is niet de invalshoek van Men. Maar daarmee is ook het eerste en laatste geruststellende over de hele film gezegd.
Men is nu te bekijken via vod.
We made promises, Harper
Trauma is een diep persoonlijke beleving. Honderd mensen kunnen eenzelfde gebeurtenis meemaken en toch zal geen van hen dat op dezelfde manier verwerken. Misschien start menig horrorverhaal daarom vaak al vanuit een traumatische ervaring die plaatsvond nog vóór de effectieve horror begint. Men kiest resoluut voor een hoofdpersonage dat in scherven uit elkaar is gespat. Harper verliest haar ex-echtgenoot op een gruwelijke manier en moet zich door de verschrikking zien te slaan. De kijker leert de jonge vrouw voor het eerst kennen wanneer ze op een kantelpunt staat: ofwel bereikt ze de overkant en kan ze verder met haar leven, ofwel stort ze volledig in. Vooraleer we dieper ingaan op wat het verhaal allemaal zal inhouden, wil ik hier meegeven dat deze film echt niet voor iedereen weggelegd zal zijn. Als doorgedreven, bijna absurde, symbolische horror je ding is, en als je Jennifer Lawrence en Mother met interesse bekeken hebt, dan is deze film iets voor jou. Als je je niet in deze omschrijving herkent, zou het wellicht wel eens een minder aangename kijkervaring kunnen worden. De film wil wel degelijk een punt maken, maar de prijs die de kijker moet betalen om tot dat punt te komen is hoog. U weze gewaarschuwd.
Het Verenigd Koninkrijk is bezaaid met landgoeden. Van enorme, luxueuze paleizen, tot wegrottende geraamtes van huizen die door de tijd vergeten zijn, en alles er tussenin. De prototypische manor is in elk gehucht wel ergens terug te vinden en torst vaak een hele geschiedenis met zich mee. Liefst ook een paranormale geschiedenis. Geen landhuis zonder spook van een gekwelde ziel die het aardse nooit honderd procent heeft kunnen verlaten. De oorsprong van die verhalen is te vinden in de donkere dagen toen de wetenschap nog in zijn kinderschoenen stond, en valt verder te wijden aan het feit dat de menselijke geest altijd probeert om een verklaring te vinden voor wat op het eerste (of tweede, of derde) zicht gewoon onverklaarbaar is. De makers van Men hebben voor hun verhaal beroep gedaan op een combinatie van beide zaken: het mysterieuze landgoed en de folklore verhalen die deel uitmaken van het rijke tapijt van het Britse platteland.
Een eerste lore is de Sheela na gig. Dit zijn figuren waarvan je afbeeldingen in zowel het Verenigd Koninkrijk als Frankrijk, Spanje en Ierland, tot zo ver als Noorwegen en Tsjechië kan terugvinden. Vaak zijn ze onderdeel van het steenwerk van gebouwen, maar af en toe komen ze ook als aparte beeldhouwwerken voor. Het zijn afbeeldingen van vrouwen met overdreven uitvergrote geslachtsorganen. Behalve dat ze origineel uit Frankrijk zouden komen, is er bitter weinig geweten over het 'waarom' van deze beeldjes. Het kan een eenvoudig vruchtbaarheidssymbool zijn, maar eventueel ook een dieperliggende betekenis van vrouwelijke kracht en mysterie met zich meedragen. Andere onderzoekers denken daarentegen dat de beeldjes eerder een waarschuwing tégen vleselijke lusten zouden zijn; nog anderen zien er dan weer een talisman tegen het duivelse en het kwade in. In het verhaal van Men kiest men resoluut voor de heidense symboliek van de wedergeboorte.
Naast de Sheela na gig komt ook de Groene Man in het verhaal voor. Dit is tevens een figuur die al langer dan duizend jaar meegaat. Hij heeft drie veel voorkomende gedaantes: een eerste met een gezicht dat bestaat uit bladeren en groen, een tweede met een mond waar bladeren en groen uit groeien, en tenslotte een derde met een gezicht waar de bladeren en groen uit zowel ogen, oren, neus als mond komen. Hij valt te herkennen op de façades van gebouwen, in mozaïeken en in documenten uit de middeleeuwen. Net zoals de Sheela is de Groene Man vaak een symbool van hernieuwing en wedergeboorte. Twee zaken die een belangrijk onderdeel uitmaken van wat hoofdpersonage Harper moet doorstaan in het verhaal van Men.
Een berekend risico
Harper is een jonge vrouw uit Londen die haar echtgenoot onder vreselijke omstandigheden verliest. De relatie was complex, Harpers gevoelens voor James waren al even ingewikkeld, en door zijn dood wordt het leven in de grootstad haar helemaal te veel. Harper besluit om een tijdje naar een verlaten landhuis te trekken in de hoop daar de nodige gemoedsrust te vinden die haar een weg terug in haar leven kan bieden. Op het eerste zicht lijkt het huis alles te zijn wat je zou kunnen wensen: afgelegen, maar in een prachtige omgeving, en met alle mogelijkheden om in je uppie tot rust te komen. Er is een pracht van een appelboom, waar ze met smaak een vrucht van plukt. Harper wordt ontvangen door Geoffrey, het schoolvoorbeeld van de eigenaar van dit soort huis: helemaal in tweed en een beetje klungelig in zijn omgang met (jonge) vrouwen. Het eten van de appel is het begin van regisseur Alex Garlands berekende risico. Hij geeft zelf toe - en ik zei het ook al - dat Men geen film voor iedereen zal zijn. Velen zullen na afloop besluiten dat verdere films van Garland niets voor hen zullen zijn, of de film zelfs helemaal niet uitkijken. Alex Garland is schrijver van The Beach, het boek (en film) die een generatie backpackers naar Thailand bracht en waar het strand in kwestie nog niet van bekomen is. Hij werkte mee aan Dredd , de behoorlijk grimmige verfilming van de Judge Dredd comics. Zijn vorige film was Annihilation, een sci-fi thriller met Natalie Portman. Niets van dit alles kan je voorbereiden op of een idee geven van Men. Harper is grotendeels de enige vrouwelijke aanwezigheid op een plek waar elke man een vreemde gelijkenis vertoont met kasteelheer Geoffrey. Van priester tot pub eigenaar, politieman, een kind en zelfs de bebloede, naakte man die haar lijkt te achtervolgen, allemaal zijn ze Geoffrey-maar-niet-echt-Geoffrey. Opvallend genoeg lijkt Harper dit zelf niet te zien. Zijn alle mannen in dit gehucht dezelfde man, of zijn ze dit enkel in de ogen van een jonge vrouw die mentaal diep zit? Beide verklaringen geven het verhaal een heel andere invulling, maar het juiste antwoord blijft ons bijster. Dat is meteen wat Men een heel apart soort horrorverhaal maakt: de betekenis ervan moet je als kijker grotendeels zelf bepalen. Wie is echt het monster? Zijn alle partijen monsters? Is er gewoon géén monster? De vraag blijft gegarandeerd nog een tijd door je hoofd spoken.
Wie ooit nog naar The League of Gentlemen heeft gekeken, zal de sfeer van Men makkelijker kunnen plaatsen. Het is gegrond in een soort absurditeit waar je van wil weglopen en toch bijna dwangmatig ook naar zou verder kijken. Men rekent op een aantal schokkende beelden, waardoor het moeilijk is om veel over het verhaal te vertellen zonder belangrijke verhaallijnen te verklappen. Want al is Men absoluut niet voor iedereen weggelegd, eens je snapt wat het verhaal wil overbrengen, dan klopt de - toegegeven, gruwelijke - symboliek als een bus. De zoektocht naar wedergeboorte, naar vergeving. Van zichzelf of van een ander? Alex Garland zet hier ongetwijfeld een prestatie neer. Ik kan het geen meesterstuk noemen, maar er zijn weinig soortgelijke films in dit genre te vinden. Jessie Buckley (Chernobyl, Fargo) staat er als Harper, die in een spiraal van waanzin lijkt terecht te komen en toch vreemd ongeroerd blijkt door wat rondom haar gebeurt. Rory Kinnear (Our Flag Means Death, No Time To Die) speelt verschillende personages – namelijk de 'mannen' in de titel - en balanceert voor iedere rol op de grens van het normale-abnormale om zo de stemming van heel de film te dragen. Rijzende ster Paapa Essiedu (The Lazarus Project, I May Destroy You) is James, echtgenoot van Harper en katalysator voor de gebeurtenissen die haar te beurt vallen. De acteurs duiken volledig onder in deze bevreemdende wereld en het beste wat je als kijker kan doen is gewoon mee kopje-onder gaan. Gooi je realiteitszin de deur uit, probeer niet té diep na te denken en ga niet kijken als er ergens dit jaar nog een bevalling op je planning staat.
Men is nu te bekijken via vod.
We made promises, Harper
Trauma is een diep persoonlijke beleving. Honderd mensen kunnen eenzelfde gebeurtenis meemaken en toch zal geen van hen dat op dezelfde manier verwerken. Misschien start menig horrorverhaal daarom vaak al vanuit een traumatische ervaring die plaatsvond nog vóór de effectieve horror begint. Men kiest resoluut voor een hoofdpersonage dat in scherven uit elkaar is gespat. Harper verliest haar ex-echtgenoot op een gruwelijke manier en moet zich door de verschrikking zien te slaan. De kijker leert de jonge vrouw voor het eerst kennen wanneer ze op een kantelpunt staat: ofwel bereikt ze de overkant en kan ze verder met haar leven, ofwel stort ze volledig in. Vooraleer we dieper ingaan op wat het verhaal allemaal zal inhouden, wil ik hier meegeven dat deze film echt niet voor iedereen weggelegd zal zijn. Als doorgedreven, bijna absurde, symbolische horror je ding is, en als je Jennifer Lawrence en Mother met interesse bekeken hebt, dan is deze film iets voor jou. Als je je niet in deze omschrijving herkent, zou het wellicht wel eens een minder aangename kijkervaring kunnen worden. De film wil wel degelijk een punt maken, maar de prijs die de kijker moet betalen om tot dat punt te komen is hoog. U weze gewaarschuwd.
Het Verenigd Koninkrijk is bezaaid met landgoeden. Van enorme, luxueuze paleizen, tot wegrottende geraamtes van huizen die door de tijd vergeten zijn, en alles er tussenin. De prototypische manor is in elk gehucht wel ergens terug te vinden en torst vaak een hele geschiedenis met zich mee. Liefst ook een paranormale geschiedenis. Geen landhuis zonder spook van een gekwelde ziel die het aardse nooit honderd procent heeft kunnen verlaten. De oorsprong van die verhalen is te vinden in de donkere dagen toen de wetenschap nog in zijn kinderschoenen stond, en valt verder te wijden aan het feit dat de menselijke geest altijd probeert om een verklaring te vinden voor wat op het eerste (of tweede, of derde) zicht gewoon onverklaarbaar is. De makers van Men hebben voor hun verhaal beroep gedaan op een combinatie van beide zaken: het mysterieuze landgoed en de folklore verhalen die deel uitmaken van het rijke tapijt van het Britse platteland.
Een eerste lore is de Sheela na gig. Dit zijn figuren waarvan je afbeeldingen in zowel het Verenigd Koninkrijk als Frankrijk, Spanje en Ierland, tot zo ver als Noorwegen en Tsjechië kan terugvinden. Vaak zijn ze onderdeel van het steenwerk van gebouwen, maar af en toe komen ze ook als aparte beeldhouwwerken voor. Het zijn afbeeldingen van vrouwen met overdreven uitvergrote geslachtsorganen. Behalve dat ze origineel uit Frankrijk zouden komen, is er bitter weinig geweten over het 'waarom' van deze beeldjes. Het kan een eenvoudig vruchtbaarheidssymbool zijn, maar eventueel ook een dieperliggende betekenis van vrouwelijke kracht en mysterie met zich meedragen. Andere onderzoekers denken daarentegen dat de beeldjes eerder een waarschuwing tégen vleselijke lusten zouden zijn; nog anderen zien er dan weer een talisman tegen het duivelse en het kwade in. In het verhaal van Men kiest men resoluut voor de heidense symboliek van de wedergeboorte.
Naast de Sheela na gig komt ook de Groene Man in het verhaal voor. Dit is tevens een figuur die al langer dan duizend jaar meegaat. Hij heeft drie veel voorkomende gedaantes: een eerste met een gezicht dat bestaat uit bladeren en groen, een tweede met een mond waar bladeren en groen uit groeien, en tenslotte een derde met een gezicht waar de bladeren en groen uit zowel ogen, oren, neus als mond komen. Hij valt te herkennen op de façades van gebouwen, in mozaïeken en in documenten uit de middeleeuwen. Net zoals de Sheela is de Groene Man vaak een symbool van hernieuwing en wedergeboorte. Twee zaken die een belangrijk onderdeel uitmaken van wat hoofdpersonage Harper moet doorstaan in het verhaal van Men.
Een berekend risico
Harper is een jonge vrouw uit Londen die haar echtgenoot onder vreselijke omstandigheden verliest. De relatie was complex, Harpers gevoelens voor James waren al even ingewikkeld, en door zijn dood wordt het leven in de grootstad haar helemaal te veel. Harper besluit om een tijdje naar een verlaten landhuis te trekken in de hoop daar de nodige gemoedsrust te vinden die haar een weg terug in haar leven kan bieden. Op het eerste zicht lijkt het huis alles te zijn wat je zou kunnen wensen: afgelegen, maar in een prachtige omgeving, en met alle mogelijkheden om in je uppie tot rust te komen. Er is een pracht van een appelboom, waar ze met smaak een vrucht van plukt. Harper wordt ontvangen door Geoffrey, het schoolvoorbeeld van de eigenaar van dit soort huis: helemaal in tweed en een beetje klungelig in zijn omgang met (jonge) vrouwen. Het eten van de appel is het begin van regisseur Alex Garlands berekende risico. Hij geeft zelf toe - en ik zei het ook al - dat Men geen film voor iedereen zal zijn. Velen zullen na afloop besluiten dat verdere films van Garland niets voor hen zullen zijn, of de film zelfs helemaal niet uitkijken. Alex Garland is schrijver van The Beach, het boek (en film) die een generatie backpackers naar Thailand bracht en waar het strand in kwestie nog niet van bekomen is. Hij werkte mee aan Dredd , de behoorlijk grimmige verfilming van de Judge Dredd comics. Zijn vorige film was Annihilation, een sci-fi thriller met Natalie Portman. Niets van dit alles kan je voorbereiden op of een idee geven van Men. Harper is grotendeels de enige vrouwelijke aanwezigheid op een plek waar elke man een vreemde gelijkenis vertoont met kasteelheer Geoffrey. Van priester tot pub eigenaar, politieman, een kind en zelfs de bebloede, naakte man die haar lijkt te achtervolgen, allemaal zijn ze Geoffrey-maar-niet-echt-Geoffrey. Opvallend genoeg lijkt Harper dit zelf niet te zien. Zijn alle mannen in dit gehucht dezelfde man, of zijn ze dit enkel in de ogen van een jonge vrouw die mentaal diep zit? Beide verklaringen geven het verhaal een heel andere invulling, maar het juiste antwoord blijft ons bijster. Dat is meteen wat Men een heel apart soort horrorverhaal maakt: de betekenis ervan moet je als kijker grotendeels zelf bepalen. Wie is echt het monster? Zijn alle partijen monsters? Is er gewoon géén monster? De vraag blijft gegarandeerd nog een tijd door je hoofd spoken.
Gegrond in een soort absurditeit waar je van wil weglopen en toch bijna dwangmatig ook naar zou verder kijken
Wie ooit nog naar The League of Gentlemen heeft gekeken, zal de sfeer van Men makkelijker kunnen plaatsen. Het is gegrond in een soort absurditeit waar je van wil weglopen en toch bijna dwangmatig ook naar zou verder kijken. Men rekent op een aantal schokkende beelden, waardoor het moeilijk is om veel over het verhaal te vertellen zonder belangrijke verhaallijnen te verklappen. Want al is Men absoluut niet voor iedereen weggelegd, eens je snapt wat het verhaal wil overbrengen, dan klopt de - toegegeven, gruwelijke - symboliek als een bus. De zoektocht naar wedergeboorte, naar vergeving. Van zichzelf of van een ander? Alex Garland zet hier ongetwijfeld een prestatie neer. Ik kan het geen meesterstuk noemen, maar er zijn weinig soortgelijke films in dit genre te vinden. Jessie Buckley (Chernobyl, Fargo) staat er als Harper, die in een spiraal van waanzin lijkt terecht te komen en toch vreemd ongeroerd blijkt door wat rondom haar gebeurt. Rory Kinnear (Our Flag Means Death, No Time To Die) speelt verschillende personages – namelijk de 'mannen' in de titel - en balanceert voor iedere rol op de grens van het normale-abnormale om zo de stemming van heel de film te dragen. Rijzende ster Paapa Essiedu (The Lazarus Project, I May Destroy You) is James, echtgenoot van Harper en katalysator voor de gebeurtenissen die haar te beurt vallen. De acteurs duiken volledig onder in deze bevreemdende wereld en het beste wat je als kijker kan doen is gewoon mee kopje-onder gaan. Gooi je realiteitszin de deur uit, probeer niet té diep na te denken en ga niet kijken als er ergens dit jaar nog een bevalling op je planning staat.
Conclusie
Ik wist weinig van de film af voor ik er aan begon en dat is de redding van deze review geweest. Indertijd heb ik Mother ook bekeken met stijgende zin om gewoon recht te staan en weg te gaan, maar iets blijft je op je stoel houden. Noem het een hoop dat er toch iets van ‘verlossing’ zou komen, een moment dat de horror een reden zou hebben. Maar dat komt niet. Niet bij Mother, niet hier. Dat is op zich geen nadeel, verre van. Wie in is voor dit soort experiment - berekende gok, de regisseur zegt het zelf - laat alles bezinken en zal zelf antwoorden vinden die voldoen. Een andere persoon, volkomen andere lezing. Op dat vlak dus een film voor wie graag zijn eigen conclusies trekt, wie graag nog een tijdje wil napraten en symboliek een interessante hap vind. Voor de vijfennegentig procent andere kijkers: het is een bizarre trip, bij momenten gruwelijk, bij momenten alsof je een paddo zou genomen hebben. Ik had u al gewaarschuwd, ik doe het nog eens.
Pro
- Rory Kinnear in zijn veelheid aan rollen
- Dappere keuze van de filmmaker
Con
- Slechts voor een heel beperkt publiek
6.5
Over deze film
Beschikbaar vanaf
8 juni 2022
Genre
- Horror
Speelduur
100 minuten
Regie
Alex Garland
Cast
Jessie Buckley, Rory Kinnear, Paapa Essiedu, …
Uitgever
A24
