Vorige week ging ik voor het eerst aan de slag met Carcassonne: één van dé twee klassiekers die uitgever 999 Games in z'n portfolio heeft zitten. Eentje is geentje, dus stuurde 999 Games me ook Catan op om onder handen te nemen. In tegenstelling tot Carcassonne had ik Catan wél al gespeeld, al maakte het bordspel nog geen deel uit van de collectie. Of het nu in de collectie blijft zitten, lees je in deze review.
Net als Carcassonne is Catan een van de grootste klassiekers in de bordspelwereld. En hoewel Catan nog een aantal jaar ouder is dan eerstgenoemde, blijft de game ook nu nog altijd ontzettend populair. Het verhaal van Catan begon reeds meer dan 25 jaar geleden, toen het als The Settlers of Catan (in het Nederlands als De Kolonisten van Catan) op de markt werd gebracht. Zes jaar geleden werd er een rebranding doorgevoerd en werd de negatieve bijklank van het koloniseren geschrapt. Het vlot bekkende Catan werd het resultaat, al blijft de opgave in het spel nog altijd dezelfde: gebieden koloniseren en met de overwinning gaan lopen.
Simpele regels
De opzet van Catan is erg eenvoudig. De spelregels beslaan amper vier pagina's, waarvan de eerste pagina bestaat uit de startopstelling voor beginners. Naast deze spelregels vind je nu ook een uitgebreide almanak in de doos. Deze moet je niet doornemen vooraleer je het spel start, maar raadpleeg je eens er tijdens het spelen vragen naar boven komen rijzen. In de doos vind je negentien landtegels. Een ervan is een woestijn, terwijl alle overige tegels goederen kunnen produceren. Die landtegels leg je willekeurig (we slaan hier de versie voor beginners over) neer in het juiste patroon (3-4-5-4-3). Elke speler krijgt ook dorpen, steden en straten en plaatst twee straten en twee dorpen op het speelveld. Ook de nummerfiches moeten geplaatst worden. Dit doe je door ze gedekt in tegenwijzerzin op de tegels te leggen terwijl je naar de middelste tegel toewerkt. Eens alle fiches geplaatst zijn, mag je ze omdraaien.
Daarnaast wordt er een bank gevormd van de verschillende grondstoffen en worden de ontwikkelingskaarten geschud. Ook krijgt iedere speler enkele grondstoffen afhankelijk van waar die speler zijn dorpen heeft geplaatst (dit gebeurt volgens specifieke regels). Eens de spelers hun grondstoffen hebben gekregen, kan de kolonisatie van het eiland Catan beginnen. De oudste speler begint en elke beurt bestaat uit een aantal stappen. De speler mag eender wanneer in de beurt een ontwikkelingskaart spelen, maar dit is optioneel. Verplicht echter is het gooien van de dobbelstenen voor het verdienen van grondstoffen. Het aantal ogen dat gegooid werd, beslist welke tegels grondstoffen opbrengen. Elke speler die een dorp op een driesprong aan die tegel heeft staan, krijgt daarvoor één van de desbetreffende grondstoffen. Een stad levert twee grondstoffen op. Heb je echter twee of zelfs meer dorpen en steden aan zo'n tegel staan, krijg je voor elke nederzetting die opbrengsten.
Grondstoffen verzamelen
Na het ontvangen van de grondstoffen kan de actieve speler handelen, bouwen of ontwikkelingskaarten kopen. Handelen kan zowel gedaan worden met de bank als met de andere spelers. Zonder het bezit van havens geldt er een 4:1 ratio. Je geeft dus bijvoorbeeld vier hout af om één steen te ontvangen. Als je havens bezit, verandert die ratio. Kiest de actieve speler ervoor met de andere spelers te handelen, dan geeft hij op wat hij wil en wat hij in ruil kan bieden. Hierin zijn de spelers vrij om het zo hard te spelen als ze zelf willen. In Catan is het een kwestie van geven en nemen. Verwacht je altijd veel in ruil voor je ene steentje, dan kan je verwachten dat andere spelers niet snel geneigd zijn nog zaken met je te doen.
Eens het handelen is afgerond, kan er gebouwd worden. Heeft de actieve speler genoeg grondstoffen verzameld om een straat, dorp of stad te bouwen, dan kan hij dit doen. Een straat moet altijd op een pad gelegd worden en moet grenzen aan een andere straat, dorp of stad. Dorpen mogen gebouwd worden op driesprongen, maar de drie aangrenzende driesprongen mogen geen dorp bevatten. Het bouwen van een stad is lichtjes anders, want hiervoor moet je een dorp wegnemen om het te vervangen door een stad. Een stad levert wel telkens twee grondstoffen op. Is de bouwfase achter de rug, dan kan de actieve speler nog ontwikkelingskaarten kopen.
Er zijn drie soorten: ridderkaarten, vooruitgangskaarten en kaarten waarmee je overwinningspunten krijgt. Met ridderkaarten verplaats je onmiddellijk de struikrover. De tegel waarop de struikrover geplaatst wordt, brengt geen grondstoffen meer op totdat die struikrover weer verplaatst wordt. Daarnaast moet iedereen die meer dan zeven grondstofkaarten bezit, de helft van de kaarten (afgerond naar beneden) afgeven aan de bank. Deze struikrover wordt niet enkel actief door de ridderkaarten, maar ook als de combinatie van de ogen het getal zeven is. Vooruitgangskaarten zorgen er dan weer voor dat je gratis twee straten kunt bouwen, dat je twee grondstofkaarten naar keuze kunt nemen of dat je een monopolie claimt door een grondstof te noemen. Daarbij moeten alle spelers alle grondstoffenkaarten afgeven van de soort die genoemd werd. Als laatste zijn er ook kaarten die overwinningspunten geven en vooral deze laatste kan direct het verschil betekenen tussen winst of verlies. De speler die als eerste tien punten heeft en dit claimt, is onmiddellijk de winnaar. Daarbij moet je wel zelf actief aan het tellen gaan, want elk dorp en stad zijn punten waard en ook degene die de langste straat heeft, mag op twee extra punten rekenen.
Variaties
Catan speelt erg vlot weg, ongeacht het aantal spelers (met drie of vier). Spelen met twee is enkel mogelijk als je de speciale regels gebruikt die vorig jaar pas werden toegevoegd aan de website, maar nog altijd niet in de doos te vinden zijn. Persoonlijk speel ik het liefst met vier spelers. Je komt dan meer in elkaars vaarwater terecht, waardoor er meer interactie met de andere spelers is. Hoewel ik interageren met anderen geen vereiste vind voor een goed bordspel, scoort dat altijd toch een extra puntje. Dat je dan ook een speler extra hebt om mee te onderhandelen, helpt natuurlijk ook. Extra uitbreidingen kunnen ervoor zorgen dat je ook een vijfde en zelfs zesde speler kunt toevoegen, al heb ik hier helaas geen ervaring mee. Het is ook altijd wat moeilijker om zo'n aantal rond de speeltafel te krijgen.
Catan is al in diverse vormen en maten verschenen. Zo werd er gestart met houten wegen, dorpen en steden maar vind je nu plastic varianten terug in de doos. Ook het buitenste deel van het speelveld heeft nu een andere vorm, waardoor opzetten eenvoudiger is in vergelijking met vroeger. Er werd ondertussen zelfs een 3D-variant van het wereldberoemde bordspel aangekondigd. Aan de gameplay is er echter nooit iets veranderd. De vele uitbreidingen brengen daar wél verandering in, al heb ik daar helaas geen ervaring mee. Nu ik Catan in mijn bezit heb, ga ik sowieso op zoek naar de beste uitbreidingen. Een ideale instap is de Big Box, maar ook hiervan zijn diverse varianten beschikbaar. Een ding blijft wel aanwezig en dat is de tamelijk hoge geluksfactor, iets dat eigen is aan spellen waarin gerold moet worden met dobbelstenen. Je kan nog zo goed plannen als je wil en alles inzetten op je dorpen en steden, maar als de dobbelstenen niet het gewenste aantal ogen weergeven die je nodig hebt, ben je eraan voor de moeite.
Net als Carcassonne is Catan een van de grootste klassiekers in de bordspelwereld. En hoewel Catan nog een aantal jaar ouder is dan eerstgenoemde, blijft de game ook nu nog altijd ontzettend populair. Het verhaal van Catan begon reeds meer dan 25 jaar geleden, toen het als The Settlers of Catan (in het Nederlands als De Kolonisten van Catan) op de markt werd gebracht. Zes jaar geleden werd er een rebranding doorgevoerd en werd de negatieve bijklank van het koloniseren geschrapt. Het vlot bekkende Catan werd het resultaat, al blijft de opgave in het spel nog altijd dezelfde: gebieden koloniseren en met de overwinning gaan lopen.
Simpele regels
De opzet van Catan is erg eenvoudig. De spelregels beslaan amper vier pagina's, waarvan de eerste pagina bestaat uit de startopstelling voor beginners. Naast deze spelregels vind je nu ook een uitgebreide almanak in de doos. Deze moet je niet doornemen vooraleer je het spel start, maar raadpleeg je eens er tijdens het spelen vragen naar boven komen rijzen. In de doos vind je negentien landtegels. Een ervan is een woestijn, terwijl alle overige tegels goederen kunnen produceren. Die landtegels leg je willekeurig (we slaan hier de versie voor beginners over) neer in het juiste patroon (3-4-5-4-3). Elke speler krijgt ook dorpen, steden en straten en plaatst twee straten en twee dorpen op het speelveld. Ook de nummerfiches moeten geplaatst worden. Dit doe je door ze gedekt in tegenwijzerzin op de tegels te leggen terwijl je naar de middelste tegel toewerkt. Eens alle fiches geplaatst zijn, mag je ze omdraaien.
Ondanks de geluksfactor is Catan een ideaal instapspel.
Daarnaast wordt er een bank gevormd van de verschillende grondstoffen en worden de ontwikkelingskaarten geschud. Ook krijgt iedere speler enkele grondstoffen afhankelijk van waar die speler zijn dorpen heeft geplaatst (dit gebeurt volgens specifieke regels). Eens de spelers hun grondstoffen hebben gekregen, kan de kolonisatie van het eiland Catan beginnen. De oudste speler begint en elke beurt bestaat uit een aantal stappen. De speler mag eender wanneer in de beurt een ontwikkelingskaart spelen, maar dit is optioneel. Verplicht echter is het gooien van de dobbelstenen voor het verdienen van grondstoffen. Het aantal ogen dat gegooid werd, beslist welke tegels grondstoffen opbrengen. Elke speler die een dorp op een driesprong aan die tegel heeft staan, krijgt daarvoor één van de desbetreffende grondstoffen. Een stad levert twee grondstoffen op. Heb je echter twee of zelfs meer dorpen en steden aan zo'n tegel staan, krijg je voor elke nederzetting die opbrengsten.
Grondstoffen verzamelen
Na het ontvangen van de grondstoffen kan de actieve speler handelen, bouwen of ontwikkelingskaarten kopen. Handelen kan zowel gedaan worden met de bank als met de andere spelers. Zonder het bezit van havens geldt er een 4:1 ratio. Je geeft dus bijvoorbeeld vier hout af om één steen te ontvangen. Als je havens bezit, verandert die ratio. Kiest de actieve speler ervoor met de andere spelers te handelen, dan geeft hij op wat hij wil en wat hij in ruil kan bieden. Hierin zijn de spelers vrij om het zo hard te spelen als ze zelf willen. In Catan is het een kwestie van geven en nemen. Verwacht je altijd veel in ruil voor je ene steentje, dan kan je verwachten dat andere spelers niet snel geneigd zijn nog zaken met je te doen.
Eens het handelen is afgerond, kan er gebouwd worden. Heeft de actieve speler genoeg grondstoffen verzameld om een straat, dorp of stad te bouwen, dan kan hij dit doen. Een straat moet altijd op een pad gelegd worden en moet grenzen aan een andere straat, dorp of stad. Dorpen mogen gebouwd worden op driesprongen, maar de drie aangrenzende driesprongen mogen geen dorp bevatten. Het bouwen van een stad is lichtjes anders, want hiervoor moet je een dorp wegnemen om het te vervangen door een stad. Een stad levert wel telkens twee grondstoffen op. Is de bouwfase achter de rug, dan kan de actieve speler nog ontwikkelingskaarten kopen.
Er zijn drie soorten: ridderkaarten, vooruitgangskaarten en kaarten waarmee je overwinningspunten krijgt. Met ridderkaarten verplaats je onmiddellijk de struikrover. De tegel waarop de struikrover geplaatst wordt, brengt geen grondstoffen meer op totdat die struikrover weer verplaatst wordt. Daarnaast moet iedereen die meer dan zeven grondstofkaarten bezit, de helft van de kaarten (afgerond naar beneden) afgeven aan de bank. Deze struikrover wordt niet enkel actief door de ridderkaarten, maar ook als de combinatie van de ogen het getal zeven is. Vooruitgangskaarten zorgen er dan weer voor dat je gratis twee straten kunt bouwen, dat je twee grondstofkaarten naar keuze kunt nemen of dat je een monopolie claimt door een grondstof te noemen. Daarbij moeten alle spelers alle grondstoffenkaarten afgeven van de soort die genoemd werd. Als laatste zijn er ook kaarten die overwinningspunten geven en vooral deze laatste kan direct het verschil betekenen tussen winst of verlies. De speler die als eerste tien punten heeft en dit claimt, is onmiddellijk de winnaar. Daarbij moet je wel zelf actief aan het tellen gaan, want elk dorp en stad zijn punten waard en ook degene die de langste straat heeft, mag op twee extra punten rekenen.
Variaties
Catan speelt erg vlot weg, ongeacht het aantal spelers (met drie of vier). Spelen met twee is enkel mogelijk als je de speciale regels gebruikt die vorig jaar pas werden toegevoegd aan de website, maar nog altijd niet in de doos te vinden zijn. Persoonlijk speel ik het liefst met vier spelers. Je komt dan meer in elkaars vaarwater terecht, waardoor er meer interactie met de andere spelers is. Hoewel ik interageren met anderen geen vereiste vind voor een goed bordspel, scoort dat altijd toch een extra puntje. Dat je dan ook een speler extra hebt om mee te onderhandelen, helpt natuurlijk ook. Extra uitbreidingen kunnen ervoor zorgen dat je ook een vijfde en zelfs zesde speler kunt toevoegen, al heb ik hier helaas geen ervaring mee. Het is ook altijd wat moeilijker om zo'n aantal rond de speeltafel te krijgen.
Catan is al in diverse vormen en maten verschenen. Zo werd er gestart met houten wegen, dorpen en steden maar vind je nu plastic varianten terug in de doos. Ook het buitenste deel van het speelveld heeft nu een andere vorm, waardoor opzetten eenvoudiger is in vergelijking met vroeger. Er werd ondertussen zelfs een 3D-variant van het wereldberoemde bordspel aangekondigd. Aan de gameplay is er echter nooit iets veranderd. De vele uitbreidingen brengen daar wél verandering in, al heb ik daar helaas geen ervaring mee. Nu ik Catan in mijn bezit heb, ga ik sowieso op zoek naar de beste uitbreidingen. Een ideale instap is de Big Box, maar ook hiervan zijn diverse varianten beschikbaar. Een ding blijft wel aanwezig en dat is de tamelijk hoge geluksfactor, iets dat eigen is aan spellen waarin gerold moet worden met dobbelstenen. Je kan nog zo goed plannen als je wil en alles inzetten op je dorpen en steden, maar als de dobbelstenen niet het gewenste aantal ogen weergeven die je nodig hebt, ben je eraan voor de moeite.
Conclusie
Catan is een van de twee grootste klassiekers die 999 Games in hun assortiment heeft. Het basisspel is qua gameplay vooral op geluk gebaseerd en heeft eigenlijk redelijk weinig om het lijf, waardoor het een ideaal instapspel is. Er zijn echter wel al heel wat uitbreidingen verschenen waarin heel wat nieuwe elementen worden toegevoegd. De geluksfactor blijft door de dobbelstenen echter hoog, hou daar rekening mee. Ondanks dat puntje kan je wel tactisch te werk gaan en is er heel wat interactie als je harde onderhandelaars aan tafel hebt. Een kwestie van geven en nemen, maar vooral van de overwinning voor de neus van de tegenstanders weg te kapen.
Pro
- Pak uitbreidingen beschikbaar
- Ideaal instapspel
- Handelen met harde onderhandelingen tof
Con
- Erg op geluk gebaseerd
- Misschien iets te weinig om het lijf
7
Over
Website
Laatst bewerkt:
Zonder zou ik niet meer spelen.
