Ik moet eerlijk toegeven dat ik niet zo’n voorstander ben van dobbelsteenspellen, tenzij op reis of in het juiste gezelschap. Toch had ik van Calavera al positieve dingen gehoord, dus wou ik het spel zeker en vast een kans geven. Al zeker omdat het bedacht werd door Klaus-Jürgen Wrede, de bezieler van Carcassonne. Of Calavera mijn mening over dobbelsteenspellen heeft kunnen bijschaven, kom je te weten in onderstaande review.
Eerst en vooral is er de box art die toch in het oog springt. Een gekleurd doodshoofd (redelijk logisch gezien Calavera letterlijk schedel betekent in het Spaans) siert de cover van de redelijk compacte doos. Het kleurrijke, maar toch ergens lugubere tafereel is een niet te misverstane verwijzing naar Día de los Muertos, het Mexicaanse feest dat telkens op 1 en 2 november plaatsvindt om de doden feestelijk te herdenken, gezien men gelooft dat de zielen op die dagen naar de aarde terugkeren om ze te bezoeken. Soit, tot zover de, voor deze review dan toch, nutteloze weetjes, al heb ik achteraf ook gezien dat exact dezelfde uitleg ook in de spelregels vermeld bleek te staan. De doos op zich opent met een schuifsysteem, en ook al is dat uniek, echt handig in gebruik is het niet echt, vind ik persoonlijk. Wat dan wel weer positief is, is dat het een heel compacte doos is en er absoluut geen waste of space te bespeuren is. De doos kan dan ook perfect gebruikt worden om de dobbelstenen in te werpen. Binnenin vinden we ook niet veel spelmateriaal, zes gekleurde dobbelstenen en een pakketje dubbelzijdige schrijfvellen waarop je de kruisjes moet gaan neerpennen. Voor balpennen of potloden moet je jammer genoeg zelf zorgen.
Het spel is een schoolvoorbeeld van een roll and write-spel, wat meteen ook betekent dat de voorbereiding heel erg simpel is en voor ieder aantal spelers (of je nu met twee of met vier speelt) hetzelfde blijft: iedere speler krijgt namelijk een scoreblad en neemt zijn eigen pen. De jongste speler (of een aangeduide speler) begint het spel. Het doel van het spel is, zoals bijna altijd, om zo veel mogelijk punten te scoren. Op het scoreblad zie je vier rijen met elk een gekleurd symbool: oranje, roze, groen en zwart, toevallig ook de kleuren die je kan terugvinden op de dobbelstenen. In het midden van zo’n rij worden de kolommen geel en dat is het sein dat je punten scoort. Gooi je echter te veel van het goede, dan scoor je meteen een pak minder punten dan in de gele kolommen of kan je zelfs negatieve punten scoren. Het uiteindelijke doel is natuurlijk om zo veel mogelijk punten te scoren om zo het spel te winnen.
De speler die begint gooit de zes dobbelstenen en net zoals in Yahtzee mag je drie keer gooien om tot je beste resultaat te komen en daarbij telkens een aantal dobbelstenen behouden of in een volgende worp opnieuw gooien. Tot zover de overeenkomst met Yahtzee, want als je een doodshoofd smijt, dan moet je deze aan de kant leggen en mag je deze niet meer opnieuw gooien. Straffer nog, als je drie zo'n doodshoofdjes gooit, dan is je beurt meteen voorbij en mag je zelfs geen kruisjes zetten. Een kleine kwinkslag hierbij: de andere spelers moeten in dat geval wél kruisjes zetten met de gegooide combinaties, maar daar kom ik zo meteen nog even op terug. Je kan ook een bloem gooien, en die dient als joker om ergens in te zetten, maar let wel op, deze dient enkel als afzonderlijke kleur in te zetten. Heb je bijvoorbeeld drie oranje, een groene en een joker gegooid, dan mag je niet zeggen dat je vier oranje dobbelstenen hebt gegooid. Zoals ik al eerder zei mag je alle, of bepaalde, dobbelstenen drie keer gooien en het woordje "mag" is hier wel degelijk op zijn plaats, want je kan na één of twee beurten ook gewoon beslissen om te stoppen met spelen en één set van de gegooide kleuren aanduiden. Je moét altijd iets aanduiden, of je dat nu wilt of niet - enkel in het uitzonderlijke geval (en meestal op het einde) dat je niet meer kan, moet je ook niks aanduiden - d'uh.
Als je in je beurt één of twee doodshoofden hebt gegooid, dan gaat met de klok mee de beurt naar de andere spelers die dan ook moéten kiezen om een van de resterend combinaties neer te pennen op hun blad. Dit maakt het spelletje net iets leuker, want je kan er voor kiezen om de voor jou beste keuze links te laten liggen en een minder combinatie neer te schrijven, omdat de andere speler(s) met de resterende combinatie in de minpunten terecht kunnen komen bijvoorbeeld. Speel je het spel met meer dan twee spelers, dan mogen de spelers gerust dezelfde resterende combinaties wegschrijven op hun blad. Gooide je géén schedels in je beurt, dan gaat de beurt NIET naar de andere spelers en is het gewoon de beurt aan de volgende speler die alle dobbelstenen terug gaat dobbelen. Zoals ik al zei is de beurt net iets anders als je drie doodshoofden gooit, want dan mag jij als actieve speler géén kruisjes zetten, maar moeten de andere met de overige dobbelstenen en de gegooide combinaties, wél verplicht een combinatie aanduiden.
Daarnaast hebben ook de jokers nog een bijkomende factor, de bevriezende factor. Om jouw punten in een rij vast te leggen en zo niet verplicht te worden om kruisjes extra te plaatsen in een rij en altijd in de minpunten te belanden, kan je, wanneer je kruisjes in de gele kolommen terecht zijn gekomen, ervoor kiezen om de rij te bevriezen. Dat doe je door het gevraagde aantal jokers te gooien. Gooi je twee jokers, dan kan je het verste kruisje in de rij aanduiden om de bijhorende punten te scoren en zo de rij te bevriezen. Als je te laat bent met bevriezen en je wordt verplicht om in de grijze zone kruisjes te zetten, dan omcirkel je het aantal punten dat je nog krijgt (4, 0 of -3) op het einde van die beurt en bevries je daarna die desbetreffende rij. Zo speel je verder tot er één speler de vier rijen heeft bevroren. Dan stopt het spel onmiddellijk en ga je over tot de puntentelling van iedere rij, al moet ik nog een woordje uitleg geven over de bonuspunten onderaan het vel papier. Op het invulformulier zie je namelijk ook na iedere drie vakjes een verticale lijn staan. De persoon die als eerste op alle vier de lijntjes de in totaal twaalf kruisjes (want 4x3 is nog steeds 12 in de moderne wiskunde) heeft aangeduid, krijgt de hoogste bonus. Alle andere spelers die vervolgens daar ook in slagen, krijgen de tweede, minder grote bonus. Daarna tel je alle punten op en wordt de winnaar bekend gemaakt.
Het leuke aan Calavera, in vergelijking met andere dobbelsteenspellen, is dat met de uitkomst van je worpen er toch een tactisch element wordt toegevoegd aan het spel, want zoals ik al eerder zei, kan je er voor kiezen om de voor jou beste keuze links te laten liggen, zodat je de andere de loef afsteekt en ze zo misschien minpunten kunt aansmeren. Dat de gelukfactor groot blijft, staat buiten kijf en blijft eigen aan dobbelspellen, maar het is wel leuk dat je het geluk kunt spreiden over drie beurten en de uitkomst toch steeds weer net iets anders blijkt te zijn. Het is dan ook een spelletje dat je wel eens vaker kunt bovenhalen als luchtig tussendoortje of als ideaal reisspelletje, gezien het compacte formaat. Ik vond het ook leuk om ook met de nodige interesse te blijven kijken naar wat de andere spelers deden, want door het verplichte aspect om telkens ook een kleur neer te pennen, is het met voorsprong het meest interactieve (en eigenlijk ook gemene) roll and write-spel dat ik al heb mogen spelen. Juist jammer dat de regels wel heel eenvoudig zijn uitgelegd en het in de eerste paar spelletjes toch nog wel wat zoeken was naar de juiste functionaliteit van de jokers en het bevriezen van een rij, maar een spelbederver, dat was het nooit.
Eerst en vooral is er de box art die toch in het oog springt. Een gekleurd doodshoofd (redelijk logisch gezien Calavera letterlijk schedel betekent in het Spaans) siert de cover van de redelijk compacte doos. Het kleurrijke, maar toch ergens lugubere tafereel is een niet te misverstane verwijzing naar Día de los Muertos, het Mexicaanse feest dat telkens op 1 en 2 november plaatsvindt om de doden feestelijk te herdenken, gezien men gelooft dat de zielen op die dagen naar de aarde terugkeren om ze te bezoeken. Soit, tot zover de, voor deze review dan toch, nutteloze weetjes, al heb ik achteraf ook gezien dat exact dezelfde uitleg ook in de spelregels vermeld bleek te staan. De doos op zich opent met een schuifsysteem, en ook al is dat uniek, echt handig in gebruik is het niet echt, vind ik persoonlijk. Wat dan wel weer positief is, is dat het een heel compacte doos is en er absoluut geen waste of space te bespeuren is. De doos kan dan ook perfect gebruikt worden om de dobbelstenen in te werpen. Binnenin vinden we ook niet veel spelmateriaal, zes gekleurde dobbelstenen en een pakketje dubbelzijdige schrijfvellen waarop je de kruisjes moet gaan neerpennen. Voor balpennen of potloden moet je jammer genoeg zelf zorgen.
Dobbelen maar!
Het spel is een schoolvoorbeeld van een roll and write-spel, wat meteen ook betekent dat de voorbereiding heel erg simpel is en voor ieder aantal spelers (of je nu met twee of met vier speelt) hetzelfde blijft: iedere speler krijgt namelijk een scoreblad en neemt zijn eigen pen. De jongste speler (of een aangeduide speler) begint het spel. Het doel van het spel is, zoals bijna altijd, om zo veel mogelijk punten te scoren. Op het scoreblad zie je vier rijen met elk een gekleurd symbool: oranje, roze, groen en zwart, toevallig ook de kleuren die je kan terugvinden op de dobbelstenen. In het midden van zo’n rij worden de kolommen geel en dat is het sein dat je punten scoort. Gooi je echter te veel van het goede, dan scoor je meteen een pak minder punten dan in de gele kolommen of kan je zelfs negatieve punten scoren. Het uiteindelijke doel is natuurlijk om zo veel mogelijk punten te scoren om zo het spel te winnen.
De speler die begint gooit de zes dobbelstenen en net zoals in Yahtzee mag je drie keer gooien om tot je beste resultaat te komen en daarbij telkens een aantal dobbelstenen behouden of in een volgende worp opnieuw gooien. Tot zover de overeenkomst met Yahtzee, want als je een doodshoofd smijt, dan moet je deze aan de kant leggen en mag je deze niet meer opnieuw gooien. Straffer nog, als je drie zo'n doodshoofdjes gooit, dan is je beurt meteen voorbij en mag je zelfs geen kruisjes zetten. Een kleine kwinkslag hierbij: de andere spelers moeten in dat geval wél kruisjes zetten met de gegooide combinaties, maar daar kom ik zo meteen nog even op terug. Je kan ook een bloem gooien, en die dient als joker om ergens in te zetten, maar let wel op, deze dient enkel als afzonderlijke kleur in te zetten. Heb je bijvoorbeeld drie oranje, een groene en een joker gegooid, dan mag je niet zeggen dat je vier oranje dobbelstenen hebt gegooid. Zoals ik al eerder zei mag je alle, of bepaalde, dobbelstenen drie keer gooien en het woordje "mag" is hier wel degelijk op zijn plaats, want je kan na één of twee beurten ook gewoon beslissen om te stoppen met spelen en één set van de gegooide kleuren aanduiden. Je moét altijd iets aanduiden, of je dat nu wilt of niet - enkel in het uitzonderlijke geval (en meestal op het einde) dat je niet meer kan, moet je ook niks aanduiden - d'uh.
Calavera speelt zich niet enkel af op jouw scoreformulier!
Als je in je beurt één of twee doodshoofden hebt gegooid, dan gaat met de klok mee de beurt naar de andere spelers die dan ook moéten kiezen om een van de resterend combinaties neer te pennen op hun blad. Dit maakt het spelletje net iets leuker, want je kan er voor kiezen om de voor jou beste keuze links te laten liggen en een minder combinatie neer te schrijven, omdat de andere speler(s) met de resterende combinatie in de minpunten terecht kunnen komen bijvoorbeeld. Speel je het spel met meer dan twee spelers, dan mogen de spelers gerust dezelfde resterende combinaties wegschrijven op hun blad. Gooide je géén schedels in je beurt, dan gaat de beurt NIET naar de andere spelers en is het gewoon de beurt aan de volgende speler die alle dobbelstenen terug gaat dobbelen. Zoals ik al zei is de beurt net iets anders als je drie doodshoofden gooit, want dan mag jij als actieve speler géén kruisjes zetten, maar moeten de andere met de overige dobbelstenen en de gegooide combinaties, wél verplicht een combinatie aanduiden.
Voor herhaling vatbaar?
Daarnaast hebben ook de jokers nog een bijkomende factor, de bevriezende factor. Om jouw punten in een rij vast te leggen en zo niet verplicht te worden om kruisjes extra te plaatsen in een rij en altijd in de minpunten te belanden, kan je, wanneer je kruisjes in de gele kolommen terecht zijn gekomen, ervoor kiezen om de rij te bevriezen. Dat doe je door het gevraagde aantal jokers te gooien. Gooi je twee jokers, dan kan je het verste kruisje in de rij aanduiden om de bijhorende punten te scoren en zo de rij te bevriezen. Als je te laat bent met bevriezen en je wordt verplicht om in de grijze zone kruisjes te zetten, dan omcirkel je het aantal punten dat je nog krijgt (4, 0 of -3) op het einde van die beurt en bevries je daarna die desbetreffende rij. Zo speel je verder tot er één speler de vier rijen heeft bevroren. Dan stopt het spel onmiddellijk en ga je over tot de puntentelling van iedere rij, al moet ik nog een woordje uitleg geven over de bonuspunten onderaan het vel papier. Op het invulformulier zie je namelijk ook na iedere drie vakjes een verticale lijn staan. De persoon die als eerste op alle vier de lijntjes de in totaal twaalf kruisjes (want 4x3 is nog steeds 12 in de moderne wiskunde) heeft aangeduid, krijgt de hoogste bonus. Alle andere spelers die vervolgens daar ook in slagen, krijgen de tweede, minder grote bonus. Daarna tel je alle punten op en wordt de winnaar bekend gemaakt.
Het leuke aan Calavera, in vergelijking met andere dobbelsteenspellen, is dat met de uitkomst van je worpen er toch een tactisch element wordt toegevoegd aan het spel, want zoals ik al eerder zei, kan je er voor kiezen om de voor jou beste keuze links te laten liggen, zodat je de andere de loef afsteekt en ze zo misschien minpunten kunt aansmeren. Dat de gelukfactor groot blijft, staat buiten kijf en blijft eigen aan dobbelspellen, maar het is wel leuk dat je het geluk kunt spreiden over drie beurten en de uitkomst toch steeds weer net iets anders blijkt te zijn. Het is dan ook een spelletje dat je wel eens vaker kunt bovenhalen als luchtig tussendoortje of als ideaal reisspelletje, gezien het compacte formaat. Ik vond het ook leuk om ook met de nodige interesse te blijven kijken naar wat de andere spelers deden, want door het verplichte aspect om telkens ook een kleur neer te pennen, is het met voorsprong het meest interactieve (en eigenlijk ook gemene) roll and write-spel dat ik al heb mogen spelen. Juist jammer dat de regels wel heel eenvoudig zijn uitgelegd en het in de eerste paar spelletjes toch nog wel wat zoeken was naar de juiste functionaliteit van de jokers en het bevriezen van een rij, maar een spelbederver, dat was het nooit.
Conclusie
Calavera is een heel compact en leuk vormgegeven tussendoortje dat je met het ganse gezin kunt spelen, tenminste vanaf acht jaar volgens de uitgevers. Doordat je enkel met dobbelstenen speelt, is er enigszins geluk mee gemoeid. Toch is het ook een interactief en tactisch leuk spelletje, doordat je door op de juiste momenten te stoppen of toch nog eens te gooien jouw tegenstander wel degelijk in moeilijkheden kunt brengen. Je speelt Calavera met twee in een kwartiertje tijd, met drie mag je daar gerust nog een tiental minuutjes bijrekenen. Het is een aanrader voor iedereen die houdt van roll and write of voor iedereen die er van houdt om zijn tegenstander te pesten.
Pro
- Leuk vormgegeven doos met uniek thema dat ook als bakje kan dienen om je dobbelstenen in te gooien
- Eenvoudige regels
- Niet gewoon dobbelstenen gooien, maar ook tactische zetten
- Interactief doordat je vaak ook niet enkel voor jezelf speelt
Con
- Door de eenvoudige regels bleken sommige regels voor interpretatie vatbaar te zijn
- Het schuifsysteem van de doos is niet het meest gebruiksvriendelijke systeem
8
Over
Uitgever
- Tucker's Fun Factory
Designer
Klaus-Jürgen Wrede
Aantal spelers
2-4
Tijdsduur
20 minuten
