De Sapir-Whorfhypothese is een idee in de linguïstiek die taal en gedrag verbindt: de maatschappij bouwt niet enkel de taal als een reflectie van de realiteit, maar de taal heeft ook effect op hoe de spreker naar de realiteit kijkt. Chants of Sennaar neemt deze theorie als uitgangspunt, want in deze linguïstische puzzelgame geïnspireerd door de mythe van de Toren van Babel, gebruik je maatschappelijk gedrag om vijf verschillende talen te leren kennen, maar omgekeerd, gebruik je dit verstaan van de talen ook om het gedrag van de vijf volkeren beter te verstaan. Enkel zo, door bedachtzaam met iedereen te communiceren, kunnen de vijf maatschappijen samenwerken aan hun gemeenschappelijk doel.
Rundisc is een indiestudio die in 2016 door twee gepassioneerde mensen opgericht werd in Toulouse. Hun eerste game, Varion, was een multiplayer-actiegame, maar nu pakken ze een volledig ander beest aan met Chants of Sennaar. Deze puzzelgame kan zoals Outer Wilds en de Zero Escapeserie gecategoriseerd worden onder het subgenre van knowledge-based games, waarin het begrijpen van het verhaal en het uitdokteren van de puzzels eenzelfde proces is. Dit socio-linguïstisch kunstwerkje wordt uitgegeven door Focus Entertainment, die ook instaat voor grote en kleine titels zoals Atlas Fallen, A Plague Tale, Dordogne, Greedfall en The Surge. Chants of Sennaar voegt zich bij deze titels op 5 september. Zoals het een game over het communiceren doorheen meerdere culturen betaamt, is Chants speelbaar op alle moderne platformen.
Om doorheen de vijf gebieden van Sennaar te geraken en de volgende laag van de toren te bereiken, zal je voornamelijk puzzels moeten oplossen. Deze puzzels zullen vaak te maken hebben met de taal van de desbetreffende cultuur, maar zullen soms zelfs eens je de taal verstaat wat extra denkwerk vergen. Daarnaast zal je je op elk moment waakzaam moeten instellen, want de omgevingen zitten vol environmental storytelling en aanwijzingen naar het groter verhaal en de werking van deze maatschappij. Zo zal je goed rondom je moeten kijken voor niet alleen objecten, maar ook mensen om mee te praten. Zelfs als jij hun taal nog niet verstaat, zullen zij maar al te graag hun zegje doen. Afhankelijk van de cultuur, althans. Als laatste zal je in de toren van Sennaar een paar actievollere segmenten tegenkomen, zoals stealth. Dan moet je op het juiste moment van schuilplaats wisselen zodat de vijand je niet te pakken krijgt. Stealth is mechanisch simpel gehouden en werkt dus prima. Eigenlijk gaat het ook hier om een omgevingspuzzel die je moet oplossen. Puzzelen is dus the name of the game, maar op welk moeilijkheidsniveau kan je deze puzzels verwachten?
Na een relatief simpel eerste niveau wordt het spel al snel veel ingewikkelder. Zo was ik in bijna elk level hierna wel even vastgelopen. Qua structuur deden de levels van Chants of Sennaar eigenlijk aan de klassieker Myst denken: er zijn zoveel verschillende locaties en het is vaak onduidelijk waar je precies wat moet doen. Maar eens je op de juiste combinatie van aanwijzingen stuit, kan je de volgende stap oplossen, waardoor het pad naar de volgende oplossing weer wat duidelijker wordt. Toch vond ik de geboden vrijheid in de weg staan van mijn plezier: soms werd er gewoon te veel informatie op me afgesmeten in teveel verschillende richtingen, waardoor ik de kluts kwijtraakte. Dat heeft veel te maken met de complexe doolhoven waaruit de niveaus bestaan. Aangezien je echt niks van het niveau gemist mag hebben om de taal te leren, de puzzels op te lossen en de volgende laag te kunnen ontgrendelen, is het best intimiderend om steeds met zo'n doolhoven geconfronteerd te worden. Een iets meer lineaire aanpak had misschien passender geweest. Toch voeg ik toe dat dit geen inherent minpunt aan de game is, maar eerder een gevolg van de game als recensent te spelen en het zo snel mogelijk uit te moeten hebben. Als ik spelers twee tips mag bieden: neem je tijd. Geniet van de zonsondergangen, de fonteintjes en de fluitende vogeltjes. Bemerk de spelende kinderen. Wat zijn ze aan het spelen? Wat zijn ze aan het zingen? Jij hebt geen deadline, dus hoe meer ruimte je jezelf geeft om te reflecteren en te onderzoeken, hoe klaarder het beeld in je hoofd zal vormen. Mijn tweede tip? Ga terug naar het beginpunt van de laag als je vastzit. Je nieuwe kennis zal al veel vroege aanwijzingen duidelijker maken dan de eerste keer dat je ze passeerde.
Ook zullen abstracte logica en vergelijking van teksten je vriend zijn in het ontcijferen van de tekens van een taal. Als twee uitspraken één symbool delen, wat kan je daarvan leren? Eigen aan taal is dat het makkelijker wordt om te verstaan hoe meer woorden je begrijpt. Dat zorgt er ook voor dat elke laag die je betreedt heel uitdagend begint, want naast de woorden die als basis-expositie meegegeven worden, is alles rondom je wartaal. Daarom ook dat de voornoemde doolhoven zonder gekende aanwijzingen en vol met aparte informatie, zo intimiderend overkomen in het begin. Eens je de helft van de woordenschat van een volk hebt uitgedokterd, is de tweede helft typisch veel makkelijker om achter te komen. Zo wordt ook het proces van eliminatie een belangrijke methode om de woordenschat van elke cultuur beter te begrijpen. Je dagboek zal alleszins helpen met het bijhouden van de betekenis van woorden. Je mag zelf bij elk symbool notities schrijven die indiceren wat jij denkt dat het woord ongeveer wilt zeggen op basis van wat je tot dan toe geleerd hebt. Als je genoeg geobserveerd hebt, zullen ook pagina's in het dagboek gevuld worden met een woordenschat-proefje. Als je elk woord op die pagina juist kan aanduiden, dan wordt de betekenis van elk van die woorden bevestigd. Zo kan je met ietsje meer zekerheid verder de laag van de toren verkennen, tot je de volledige zinnen van de bevolking kan vertalen.
Dat is in het algemeen hoe je talen leert in Sennaar, maar een van de mooie dingen van deze game is hoe verschillend de talen erin zijn. Elke taal is geïnspireerd door verschillende culturen, van oude beschavingen uit het Midden-Oosten tot Noorse stammen. De regels voor elke taal gelden dan ook anders, en slaan vaak ook op de cultuur waar het om gaat. Een bepaalde taal gebruikt tweemaal hetzelfde symbool om 'meerdere' aan te duiden, een andere taal heeft een bepaald symbool voor "meerdere", en nog een andere stam is wiskundig gericht dus heeft symbolen voor specifieke aantallen. Ook een aspect die vertaling moeilijk kan maken is de volgorde van woorden. Zo hebben vele talen die wij in het Westen kennen wel een SVO-structuur (subject, verb, object), maar dit is geen garantie, dus niet enkel de woordenschat, maar ook de structuur van een taal moet begrepen worden voor we volop met deze volkeren kunnen communiceren. Daarboven is de kwestie van welke woorden veel voorkomen zelf ook in functie van de maatschappij: in de militaristische tweede laag van de toren, zal je al snel leren hoe je "krijgers dragen de plicht der bescherming" moet zeggen, terwijl je in de derde laag, die van de kunstenaars, je mag verwachten aan uitspraken zoals "ik maak pracht, ik ben pracht".
Deze verwikkeling van taalpuzzels met het volk en zelfs het overkoepelend verhaal is het meest briljante aspect aan Chants of Sennaar. Door de architectuur en het gedrag van de volkeren te bestuderen, zal je hun taal leren begrijpen. Maar door hun taal te begrijpen, leer je de volkeren zelf ook op een meer fundamentele manier begrijpen. En door de individuele volkeren te begrijpen, begin je ook de groteren patronen onder de volkeren van Sennaar te ontsluieren en wordt je in staat om de communicatie tussen deze zeer verschillende maatschappijen te faciliteren. Het is een krachtige parabel over communicatie die gravitas wordt gegeven door het feit dat de speler zelf de talen en culturen in Sennaar heeft leren begrijpen via zijn eigen krachten van observatie, logica en empathie. Zo slaagt Chants of Sennaar erin om tegelijk een uitdagende puzzelgame, een prachtige atmosferische ervaring en een betekenisvol kanaal voor sociale reflectie te zijn. Dit is het soort game waar we er meer van nodig hebben.
Rundisc is een indiestudio die in 2016 door twee gepassioneerde mensen opgericht werd in Toulouse. Hun eerste game, Varion, was een multiplayer-actiegame, maar nu pakken ze een volledig ander beest aan met Chants of Sennaar. Deze puzzelgame kan zoals Outer Wilds en de Zero Escapeserie gecategoriseerd worden onder het subgenre van knowledge-based games, waarin het begrijpen van het verhaal en het uitdokteren van de puzzels eenzelfde proces is. Dit socio-linguïstisch kunstwerkje wordt uitgegeven door Focus Entertainment, die ook instaat voor grote en kleine titels zoals Atlas Fallen, A Plague Tale, Dordogne, Greedfall en The Surge. Chants of Sennaar voegt zich bij deze titels op 5 september. Zoals het een game over het communiceren doorheen meerdere culturen betaamt, is Chants speelbaar op alle moderne platformen.
Er leefden ooit vijf volkeren in een toren ...
Aan de voet van een gigantische toren begin je een trektocht naar de top. Maar voor je de bovenkant kan bereiken, moet je de culturen van de volkeren die door vijf lagen opgesplitst zijn, leren te begrijpen. Rennend door de oeroude gangen, weergalmt de echo van je stappen. Op je pad staan vijvers van goud, ijzeren complexen en lemen tempels je op te wachten. Elk van deze gebieden heeft niet enkel een andere taal, maar ook een andere cultuur en een andere stijl van architectuur, al is elk even opmerkelijk als de vorige. Elk gebied is als een doolhof en gebruikt strakke lijnen, harde contrasten en levendige kleuren. De adembenemende art design nam dan ook duidelijk inspiratie van stripauteurs zoals de Franse Mœbius en Philippe Druillet, alsook de Belgische François Schuiten. Tegelijk biedt componist Thomas Brunet een passende achtergrond met een menging van akoestische en traditionele instrumenten, al verdwijnen deze tracks in de achtergrond vanwege de sterkte van het visuele en het culturele aspect. Er is dus constant genoeg om je aandacht te trekken in deze trek naar de top van de toren.Om doorheen de vijf gebieden van Sennaar te geraken en de volgende laag van de toren te bereiken, zal je voornamelijk puzzels moeten oplossen. Deze puzzels zullen vaak te maken hebben met de taal van de desbetreffende cultuur, maar zullen soms zelfs eens je de taal verstaat wat extra denkwerk vergen. Daarnaast zal je je op elk moment waakzaam moeten instellen, want de omgevingen zitten vol environmental storytelling en aanwijzingen naar het groter verhaal en de werking van deze maatschappij. Zo zal je goed rondom je moeten kijken voor niet alleen objecten, maar ook mensen om mee te praten. Zelfs als jij hun taal nog niet verstaat, zullen zij maar al te graag hun zegje doen. Afhankelijk van de cultuur, althans. Als laatste zal je in de toren van Sennaar een paar actievollere segmenten tegenkomen, zoals stealth. Dan moet je op het juiste moment van schuilplaats wisselen zodat de vijand je niet te pakken krijgt. Stealth is mechanisch simpel gehouden en werkt dus prima. Eigenlijk gaat het ook hier om een omgevingspuzzel die je moet oplossen. Puzzelen is dus the name of the game, maar op welk moeilijkheidsniveau kan je deze puzzels verwachten?
Neem je tijd. Geniet van de zonsondergangen, de fonteintjes en de fluitende vogeltjes. Bemerk de spelende kinderen. Wat zijn ze aan het spelen? Wat zijn ze aan het zingen?
Na een relatief simpel eerste niveau wordt het spel al snel veel ingewikkelder. Zo was ik in bijna elk level hierna wel even vastgelopen. Qua structuur deden de levels van Chants of Sennaar eigenlijk aan de klassieker Myst denken: er zijn zoveel verschillende locaties en het is vaak onduidelijk waar je precies wat moet doen. Maar eens je op de juiste combinatie van aanwijzingen stuit, kan je de volgende stap oplossen, waardoor het pad naar de volgende oplossing weer wat duidelijker wordt. Toch vond ik de geboden vrijheid in de weg staan van mijn plezier: soms werd er gewoon te veel informatie op me afgesmeten in teveel verschillende richtingen, waardoor ik de kluts kwijtraakte. Dat heeft veel te maken met de complexe doolhoven waaruit de niveaus bestaan. Aangezien je echt niks van het niveau gemist mag hebben om de taal te leren, de puzzels op te lossen en de volgende laag te kunnen ontgrendelen, is het best intimiderend om steeds met zo'n doolhoven geconfronteerd te worden. Een iets meer lineaire aanpak had misschien passender geweest. Toch voeg ik toe dat dit geen inherent minpunt aan de game is, maar eerder een gevolg van de game als recensent te spelen en het zo snel mogelijk uit te moeten hebben. Als ik spelers twee tips mag bieden: neem je tijd. Geniet van de zonsondergangen, de fonteintjes en de fluitende vogeltjes. Bemerk de spelende kinderen. Wat zijn ze aan het spelen? Wat zijn ze aan het zingen? Jij hebt geen deadline, dus hoe meer ruimte je jezelf geeft om te reflecteren en te onderzoeken, hoe klaarder het beeld in je hoofd zal vormen. Mijn tweede tip? Ga terug naar het beginpunt van de laag als je vastzit. Je nieuwe kennis zal al veel vroege aanwijzingen duidelijker maken dan de eerste keer dat je ze passeerde.
Taal als slot en sleutel
Ik heb al lang genoeg rondom de hoofdmechanic van Chants of Sennaar geschreven: de talen. Elke laag van de toren is bewoond door een ander volk die elk ook een volledig andere taal spreekt. Vijf talen zijn hier uitgewerkt en nu is het aan jou om ze te ontdekken, leren begrijpen, en zelfs leren spreken. Al zijn er in andere games soms wel aparte puzzels die iets met taal te maken hebben, is dit de eerste game waar ik van bewust ben, die het leren van fictieve talen ook als zijn grootste eigenschap heeft. Dit relatief innovatieve doel is zowel een prachtig idee voor een puzzelgame, als magisch goed uitgevoerd. Ikzelf ben geen linguïst, maar in Chants of Sennaar wordt elke speler amateur-linguïst; sommigen van de methoden waarmee je de talen zal leren kennen zijn namelijk best gelijkend op die in de gereedschapskist van taalkundigen. Een groot deel van de puzzel is het leren van woorden op basis van de context. Soms (vooral in het begin van het spel), krijg je best letterlijke afbeeldingen te zien met een ongekend teken ernaast. Dan kan je al snel afleiden dat dat teken het woord is voor wat er in die afbeelding gebeurt. Dat klinkt best simpel en is het initieel ook; maar naarmate je verder gaat zal je complexere afbeeldingen te zien krijgen met volle zinnen aan symbolen, wat het moeilijker maakt om directe connecties te leggen.Ook zullen abstracte logica en vergelijking van teksten je vriend zijn in het ontcijferen van de tekens van een taal. Als twee uitspraken één symbool delen, wat kan je daarvan leren? Eigen aan taal is dat het makkelijker wordt om te verstaan hoe meer woorden je begrijpt. Dat zorgt er ook voor dat elke laag die je betreedt heel uitdagend begint, want naast de woorden die als basis-expositie meegegeven worden, is alles rondom je wartaal. Daarom ook dat de voornoemde doolhoven zonder gekende aanwijzingen en vol met aparte informatie, zo intimiderend overkomen in het begin. Eens je de helft van de woordenschat van een volk hebt uitgedokterd, is de tweede helft typisch veel makkelijker om achter te komen. Zo wordt ook het proces van eliminatie een belangrijke methode om de woordenschat van elke cultuur beter te begrijpen. Je dagboek zal alleszins helpen met het bijhouden van de betekenis van woorden. Je mag zelf bij elk symbool notities schrijven die indiceren wat jij denkt dat het woord ongeveer wilt zeggen op basis van wat je tot dan toe geleerd hebt. Als je genoeg geobserveerd hebt, zullen ook pagina's in het dagboek gevuld worden met een woordenschat-proefje. Als je elk woord op die pagina juist kan aanduiden, dan wordt de betekenis van elk van die woorden bevestigd. Zo kan je met ietsje meer zekerheid verder de laag van de toren verkennen, tot je de volledige zinnen van de bevolking kan vertalen.
Tegelijk een uitdagende puzzelgame, een prachtige atmosferische ervaring en een betekenisvol kanaal voor sociale reflectie
Dat is in het algemeen hoe je talen leert in Sennaar, maar een van de mooie dingen van deze game is hoe verschillend de talen erin zijn. Elke taal is geïnspireerd door verschillende culturen, van oude beschavingen uit het Midden-Oosten tot Noorse stammen. De regels voor elke taal gelden dan ook anders, en slaan vaak ook op de cultuur waar het om gaat. Een bepaalde taal gebruikt tweemaal hetzelfde symbool om 'meerdere' aan te duiden, een andere taal heeft een bepaald symbool voor "meerdere", en nog een andere stam is wiskundig gericht dus heeft symbolen voor specifieke aantallen. Ook een aspect die vertaling moeilijk kan maken is de volgorde van woorden. Zo hebben vele talen die wij in het Westen kennen wel een SVO-structuur (subject, verb, object), maar dit is geen garantie, dus niet enkel de woordenschat, maar ook de structuur van een taal moet begrepen worden voor we volop met deze volkeren kunnen communiceren. Daarboven is de kwestie van welke woorden veel voorkomen zelf ook in functie van de maatschappij: in de militaristische tweede laag van de toren, zal je al snel leren hoe je "krijgers dragen de plicht der bescherming" moet zeggen, terwijl je in de derde laag, die van de kunstenaars, je mag verwachten aan uitspraken zoals "ik maak pracht, ik ben pracht".
Deze verwikkeling van taalpuzzels met het volk en zelfs het overkoepelend verhaal is het meest briljante aspect aan Chants of Sennaar. Door de architectuur en het gedrag van de volkeren te bestuderen, zal je hun taal leren begrijpen. Maar door hun taal te begrijpen, leer je de volkeren zelf ook op een meer fundamentele manier begrijpen. En door de individuele volkeren te begrijpen, begin je ook de groteren patronen onder de volkeren van Sennaar te ontsluieren en wordt je in staat om de communicatie tussen deze zeer verschillende maatschappijen te faciliteren. Het is een krachtige parabel over communicatie die gravitas wordt gegeven door het feit dat de speler zelf de talen en culturen in Sennaar heeft leren begrijpen via zijn eigen krachten van observatie, logica en empathie. Zo slaagt Chants of Sennaar erin om tegelijk een uitdagende puzzelgame, een prachtige atmosferische ervaring en een betekenisvol kanaal voor sociale reflectie te zijn. Dit is het soort game waar we er meer van nodig hebben.
Conclusie
Chants of Sennaar pakt uit als een van die verrukkelijke games waarbij je al spelend de regels van het spel, en van de werelden erin zelf, leert. Door een combinatie aan contextfactoren, vergelijking tussen verschillende talen, abstracte logica en het proces van eliminatie zal je vijf talen leren verstaan en zodoende ook de filosofie en cultuur van de bijhorende maatschappij ontdekken. Terwijl begeef je je in een opvallend levendig decor met speels kleurgebruik en indrukwekkende architectuur die de culturele verschillen benadrukt. Het proces kan, net als echt linguïstisch onderzoek, soms zeer uitdagend zijn, maar Chants of Sennaar maakt dat goed met zijn belonende natuur. Vooral de grote schaal van sommige werelden kan intimiderend zijn, alsook de uiteindelijke opdracht om de talen niet enkel te herkennen, maar ze zelf te kunnen spreken om de communicatie tussen de culturen te bevorderen. Daarom voeg ik toe: haast je niet door de lagen van deze meertalige toren. Wandel traag, absorbeer alle zichten, alle berichten. Laat het inzinken om tot het hoogste niveau van communicatief bewustzijn te komen. Met de volkeren van Sennaar, met jezelf, met de wereld.
Pro
- Origineel uitgangspunt
- Rijke culturen en interactieve worldbuilding
- Indrukwekkende art style
- Uitdagende maar eerlijke puzzels
- Contemplatieve atmosfeer
Con
- Geen game om doorheen te haasten; kan intimiderend veel informatie tegelijk naar de speler gooien
9
Over
Beschikbaar vanaf
5 september 2023
Gespeeld op
- PC
Beschikbaar op
- Nintendo Switch
- PC
- PlayStation 4
- Xbox One
Genre
- Adventure
- Puzzle
Ontwikkelaar
- Rundisc
Uitgever
- Focus Entertainment
