Heb ik even chanse. Peter Weir heeft 3 weken terug eindelijk een lifetime achievement oscar in ontvangst mogen nemen... Een betere introductie dan deze door Jeff Bridges kan ik me niet voorstellen. Dit zijn geen droge oscar speeches zoals je ze van de regular oscars gewoon bent. Feel the love.
Een overzicht van zijn carrière aangevuld met heerlijk persoonlijke anekdotes.From Hitchcock and Hanging Rock to Hollywood: Peter Weir reflects on his brilliant career
The great Australian filmmaker received an honorary Oscar for his “consummate skill and artistry” this weekend, but talking to him about it required an old-fashioned approach.
tldv; Peter Lindsay Weir geboren in 1944 in Sydney, Australie, begon direct na zijn studies kunst en recht bij een tv zender waar hij meewerkte aan een naar verluid bijzonder innovatieve satirische comedy show. Gebruik makende van de faciliteiten daar beet hij zijn tanden stuk op experimentele kortfilms en documentaires.
Hij maakte deel uit van de "Australian New Wave". Een groep filmmakers en acteurs die allen samen in de vroege jaren 80 from down under mondiaal wisten door te breken. Velen ervan zijn ondertussen algemeen bekend zoals bijvoorbeeld Mel Gibson en George Miller. Ik heb altijd het gevoel gehad dat Weir's naam niet echt in die mate is doorgedrongen tot het grote publiek. Mede daarom dat ik voor hem gekozen heb omdat hij dat imo wel verdient. Het is niet mijn all-time favoriete regisseur maar he's up there. Zijn body of work is echt wel bijzonder. Hij wist films af te leveren die mainstream succes hadden zonder ze zodanig af te platten dat alle kunst verloren ging.
Hij is ondertussen jammer genoeg met pensioen (78). Naart schijnt wel op z'n eigen nog altijd met kunst in verschillende expressies bezig maar nieuwe langspelers zullen er niet meer inzitten. Hij is duidelijk wel nog altijd mee want één van zijn favoriete films is de vrij recente; The White Ribbon (2009) van Haneke.
All rise for Peter Weir
Green Card (1990)
The Cars That Ate Paris (1974)
The Plumber (1979)
The Year of Living Dangerously (1982)
The Last Wave (1977)
The Way Back (2010)
Witness (1985)
Fearless (1993)
The Mosquito Coast (1986)
Picnic at Hanging Rock (1975)
Gallipoli (1981)
Dead Poets Society (1989)
Master and Commander: The Far Side of the World (2003)
The Truman Show (1998)
The Cars That Ate Paris (1974)
The Plumber (1979)
The Year of Living Dangerously (1982)
The Last Wave (1977)
The Way Back (2010)
Witness (1985)
Fearless (1993)
The Mosquito Coast (1986)
Picnic at Hanging Rock (1975)
Gallipoli (1981)
Dead Poets Society (1989)
Master and Commander: The Far Side of the World (2003)
The Truman Show (1998)
Buiten Green Card, wat een meer dan competente romcom is, stuk voor stuk het kijken waard en vanaf Witness zitten we zelfs al aan must see verplichte kost. Dat is een home run batting average waar de meeste regisseurs enkel maar van kunnen dromen.
Zijn eerste langspeler was direct bull's eye. Toch voor het underground cult circuit; The Cars That Ate Paris (1974), een zwarte sci-fi horror comedy over een klein stadje in het midden van nergens wiens inwoners opzettelijk dodelijke auto ongevallen veroorzaken en overleven op de inhoud (inclusief passagiers) en onderdelen van de wagens.
In deze eerste film begint hij reeds met het uitrollen van de rode draad die door al zijn werk zal lopen. Want alhoewel al zijn films zeer verschillend zijn in zowel genre, setting als algemene vibe zal hij keer op keer verhalen brengen over mensen die door een crisis gaan nadat ze zichzelf geïsoleerd vinden van de maatschappij. Soms is dat fysiek zoals bijvoorbeeld het geval is bij Witness en Mosquito Coast, soms is het eerder sociaal of cultureel isolement (Picnic, Last Wave, Dead Poets,) of psychologisch zoals bijvoorbeeld in Fearless.
Na de cult horror comedy van cars komt hij met een eerste grote doorbraak die ook buiten Australië naam maakte; Picnic at Hanging Rock (1975)
Een grotere stijlbreuk is praktisch niet mogelijk
. Een mysterieus drama waarin verschillende studentes van de appleyard private meisjesschool samen met hun leerkracht verdwijnen en het effect daarvan op de lokale gemeenschap. Dit alles wordt gepresenteerd in een verfijnde impressionistische en dromerige stijl. Ja dit van dezelfde regisseur die nog geen jaar eerder grauw industrieel moordspektakel bracht met killcars. Chapeau!
Met The Last Wave (1977) brengt hij een supernatural thriller over een door apocalyptische visioenen geplaagde advocaat die de verdediging van 5 Aboriginal personen verdacht van een geritualiseerde moord op zich neemt. Things get (peter)weird from there on out.
Shoutout voor "The Plumber" (1979), dat is in feite maar een TV-film maar dat is een enorm knap staaltje regie dat laat zien dat je helemaal geen budget nodig hebt om een goeie film te maken. Een psychologische horror thriller over een koppel dat geterroriseerd wordt door een loodgieter die mindgames speelt en onnodige reparaties uitvoert... Klinkt nogal bizar op papier maar echt, het werkt.
Ook zijn volgende, het historisch avontuurlijk oorlogsdrama, Gallipoli (1981) was een schot in de roos. Mel Gibson kwam met behoorlijke buzz van de low budget indie flick Mad Max maar het was Gallipoli dat van hem een echte ster maakte.
The Year of Living Dangerously vind ik, alhoewel zeker het kijken waard, persoonlijk één van z'n mindere. Ik heb de indruk dat die film nogal veel voor zijn rekening wil nemen met invalshoeken die een spectrum beslagen van drama, oorlog, journalistiek, politiek, historisch period piece, romantiek, ... de 1965 coup in Indonesie door de ogen van een idealistische journalist. De film moet wat trappelen om boven water te blijven maar Mel Gibson en Sigourney Weaver weerhouden het hele gevaarte van verdrinkingsdood.
Weir's eerste Amerikaanse productie was de succesvolle thriller Witness (1985). Daarin moet Harrison Ford, een Philadelphia city cop zich onder de Amish begeven voor een getuigenbeschermings opdracht. Karakters die zich als een vis uit het water moeten leren aanpassen aan een omgeving waar ze geheel niet thuis in zijn is iets dat Weir duidelijk interesseert. Hollywood keek, zag dat het goed was en hij mocht blijven.
The Musquito Coast (1986) krijgt met 6,6 op IMDB de laagste score van al zijn films maar dat is imo volledig onterecht. Deze maakte op mijn veel jongere zelf een diepe indruk en de film is me tot vandaag bij gebleven. Een geniale ingenieur (Harrison Ford) is de structuur en het tempo van de moderne maatschappij grondig beu en beslist om met zijn vrouw (Helen Mirren) te verkassen naar de centraal Amerikaanse jungle om daar een utopia uit de grond te stampen. Avontuur, drama, thriller, met een bij momenten beklijvende sfeer die heel wat meer te vertellen heeft als je tussen de lijnen wil lezen.
Met zijn volgende wist hij zich in te graven in ons collectief geheugen. Dead Poets Society, ondertussen eindeloos gekopieerd en geparodieerd was een daverend succes. Zowel onder critics als onder mainstream publiek. Wederom brengt Weir een vis uit het water, een progressieve leerkracht in een oerconservatieve school. Ook voor Robin Williams was dit iets heel nieuws. Die was toen voornamelijk gekend van zijn stand-up comedy en tv rol als alien in Mork & Mindy. Weir was een fan van counter type casting want net als uit Williams wist hij ook uit Harrison Ford en Jim Carrey buitengewoon indrukwekkende dramatiek te verkrijgen waar ze destijds enkel goofy comedy rollen voorgeschoteld krijgen. Allen crediteren ze Weir voor het uitbreiden van hun range en het etaleren ervan wat hun carrière enorm geholpen heeft. Trivia: deze was tevens ook de springplank die een piepjonge Ethan Hawke van Explorers child star tot legit adult actor transformeerde.
- "you must strive to find your own voice. Because the longer you wait to begin, the less likely you are to find it at all. Thoreau said, "Most men lead lives of quiet desperation." Don't be resigned to that. Break out!"
Ik durf er niet aan denken maar als Peter Weir ons verlaat... Laat het internet overspoeld worden door Oh captain, my captain gifjes!
In Fearless (1993) waant Jeff Bridges zich onsterfelijk na een catastrofale vliegtuigcrash te overleven. Unbreakable avant la lettre but better. The dude zet hier misschien wel de beste prestatie uit zijn hele carrière neer. Ik wil er liever niet teveel over vertellen want hoe minder je weet hoe beter. Met deze psychologische thriller keert Weir terug naar donkerdere thematiek. Deze kruipt gegarandeerd onder je huid.
Na een hiatus van 5 jaar keert Weir terug met een klepper van een film. The Truman Show (1998). Visionair doesn't quite cut it. De update van 1984 waar de surveillance state op wachtte, het lijdend voorbeeld voor de twitchende live streaming instagrammende tiktok generatie van vandaag. You'll laugh, you'll cry, and everything in between, live someone else's life, judge it and judge yourself for judging it. De film is praktisch een canvas niet ongelijk aan dat van de matrix waar je praktisch eender wat van filosofische lens op kan loslaten voor eindeloos andere ervaringen. Dit is niet enkel de beste Weir film, het is simpelweg één van de beste films aller tijden.
Weir eindigde zijn reeds fenomenale carrière met Master and Commander: Far Side of the World (2003) en The Way Back (2010). Respectievelijk; een period drama aan boord van een oorlogsschip gezet tijdens de napoleontische oorlogen, en een historisch epos over een hoop gevangenen die een soviet gulag ontsnappen en letterlijk 1000en kilometers te voet door gevarieerde maar onherbergzame gebieden allerlei gevaar moeten trotseren op weg naar vrijheid en beschaving. Beiden gesmaakt door critics maar helaas de trend was toen reeds ingezet, het waren geen financiele sucessen. Weir was misschien wel de koning van de mid buget film die vandaag helemaal zo goed als uitgestorven is. Praktisch geen enkele van zijn films zou vandaag nog gegreenlight worden en dat is bijzonder jammer. Niet alle films moeten de wereld of zelfs het universum redden maar als je vandaag de dag een film pitcht met een budget north of 70mil dan lijkt spektakel verplicht.
Weir wist spectaculaire films te maken zonder ontploffingen die zo goed als altijd meer waren dan de som van hun delen. Ze ademen craftsmanship en liefde voor de kunst uit, allen entertainend maar zonder oog voor diepere meerwaarde te verliezen.
Een selectie Weir wijsheid die iets zegt over hem als persoon en regisseur. Over de jaren heen gelost in verschillende interviews, geëncapsuleerd in volgende quotes;
"You often do what you like yourself, and I like not knowing and not making sense."
"Movies tie things up in an arbitrary length of time, but I have always liked things that aren't fully realised."
"I loved Sherlock Holmes as a kid, but I remember being disappointed when he'd come up with these simple explanations for these complex mysteries. I was always fascinated by the mystery itself, as opposed to the answer behind it. There's almost a fear that if you understood too deeply the way you arrived at choices, you could become self-conscious."
"Silent films were, I think, more different than we know to sound films. We think of it as simply that we added dialogue and in actual fact I think it was an entirely different art form."
"Many ideas which are full of personal meaning seem rather banal when you put words to them."
