Geloof het of niet, maar ik was best tevreden met de visie die David Gordon Green en scenarist Danny McBride presenteerden van Halloween in 2018. Hun herstart negeerde dan ook alle sequels, en bracht terug naar zijn roots om een behoorlijk enge versie van The Shape op de mensheid los te laten. Dat de reeks op ironische wijze zelf volledig van de rails ging in de twee obligate opvolgers is overduidelijk, maar die eerste poging was toch een duidelijk schot in de reeks. Hetzelfde trucje probeerden Gordon Green en McBride vorig jaar dan ook toe te passen op die andere iconische horrorreeks met The Exorcist: Believer. De banden met het kluwen aan sequels werden wederom doorgeknipt om een gloednieuwe opvolger voor het origineel af te leveren. Lukte het de twee om na Michael Myers nu ook Pazuzu de moderne filmzaal in te trekken, of is het eerder het soort film geworden waarvan je erwtensoep in het rond gaat kotsen? Tijd om deze nieuwe Exorcist even possessie te laten nemen van onze speler.
Alleen is er in de praktijk dus weinig genieten aan deze zielloze opvolger van een van de beste horrorfilms ooit gemaakt, omdat McBride en Gordon Green nauwelijks lijken te snappen wat dat origineel vijftig jaar geleden zo sterk maakte. De film van Friedkin en schrijver William Peter Blatty wist in de jaren zeventig hoe het moest opbouwen naar een climax. We maakten kennis met een actrice die de liefdevolle relatie met haar dochter beetje bij beetje gecorrumpeerd zag worden door een verdorven entiteit. De subtiele hint van seksueel misbruik door huisvriend Burke Dennings die zorgde voor een traumatische opening voor Pazuzu en de gravitas die gepaard ging met de strijd tussen priester Karras en de demon. Het zijn elementen van verfijnde verhaalvertelling die The Exorcist nog steeds overeind doen staan als een huis, en in geen velden en wegen te bespeuren zijn in deze sequel. Alles in de film voelt gewoon ontzettend gehaast aan, wat ironisch genoeg voor een ontzettend saaie film zorgt. Je krijgt geen tijd om de personages te leren kennen, dus wat maakt het uit wat er met hen gebeurt?
Finale handvol zout in de gapende wonde is Ellen Burstyn, die opnieuw haar opwachting maakt als Chris MacNeil. Uiteraard heeft de moeder van Reagan ervaring met deze materie, dus op papier houdt het steek om haar op te voeren als verbindende factor met het origineel. In de praktijk weten Gordon Green en McBride echter hoegenaamd niet hoe ze haar op boeiende wijze neer kunnen zetten in hun verhaal, waardoor ze maar besluiten alles waar ze in het origineel voor stond kapot te maken. Het is wederom een symptoom van dat stuitende cynisme waar deze film zelf door bezeten lijkt. Tijdens de twee uur durende lange zit bekruipt je het gevoel dat de makers er zelf niet bepaald veel zin in hadden, wat resulteert in een stuitend stukje slechte filmmakerij. Bekijk de ondergewaardeerde The Exorcist tv-serie met Geena Davis als je een goede sequel op de klassieker wil zien, en drijf deze uit je speler zo snel je kan.
Het vertrouwde melodietje
Het begin doet in elk geval het beste vermoeden. Tijdens een uitgebreide sequentie in Port-au-Prince in Haïti maken we kennis met Victor en Sorenne Fielding die een tragedie ondergaan wanneer Sorenne zwaargewond raakt tijdens een aardbeving. Victor krijgt een onmogelijke keuze gepresenteerd door de medische staf, ofwel redden ze zijn hoogzwangere vrouw ofwel zijn ongeboren dochter. Dertien jaar later wonen vader en dochter in Georgia, waar dochterlief Katherine samen met haar beste vriendin Angela besluit om in een donkere tunnel in het bos te sollen met spullen waar ze niks van afweten. Dat soort goede plannen zijn uiteraard de perfecte manier om bezeten te raken. Er is een reden waarom Pazuzu en zijn crew altijd domme pubers kunnen inpalmen. Na drie dagen geheimzinnige afwezigheid duiken de meiden terug op, dertig mijl verderop in een schuur. Verward doch schijnbaar ongedeerd lijkt het een 'eind goed, al goed'- situatie. Tot de glazige ogen, het ongecontroleerd overal urineren en de stem van een kettingroker opduikt. Er was duidelijk een two for one-promotie in de hel. Mocht het nu ook dubbel de fun hebben opgeleverd, dan was iedereen tevreden.De film die zicht presenteert als echte sequel op The Exorcist, is verrassend onwetend wat de sterktes van dat origineel betreft.
Alleen is er in de praktijk dus weinig genieten aan deze zielloze opvolger van een van de beste horrorfilms ooit gemaakt, omdat McBride en Gordon Green nauwelijks lijken te snappen wat dat origineel vijftig jaar geleden zo sterk maakte. De film van Friedkin en schrijver William Peter Blatty wist in de jaren zeventig hoe het moest opbouwen naar een climax. We maakten kennis met een actrice die de liefdevolle relatie met haar dochter beetje bij beetje gecorrumpeerd zag worden door een verdorven entiteit. De subtiele hint van seksueel misbruik door huisvriend Burke Dennings die zorgde voor een traumatische opening voor Pazuzu en de gravitas die gepaard ging met de strijd tussen priester Karras en de demon. Het zijn elementen van verfijnde verhaalvertelling die The Exorcist nog steeds overeind doen staan als een huis, en in geen velden en wegen te bespeuren zijn in deze sequel. Alles in de film voelt gewoon ontzettend gehaast aan, wat ironisch genoeg voor een ontzettend saaie film zorgt. Je krijgt geen tijd om de personages te leren kennen, dus wat maakt het uit wat er met hen gebeurt?
Afgezaagde crucifix
De twee meiden zijn bezeten en roepen wat vage dingen in kerken of staren griezelig in de verte, en het boeit eigenlijk voor geen meter omdat we het al ontelbare keren eerder hebben gezien op betere wijze. Hell, zelfs The Pope’s Exorcist met Russell Crowe was een beter rip-off van The Exorcist dan dit onheilige mormel dat onderdeel is van de franchise. Die film had tenminste nog het hilarische beeld van een dikke gladiator die op een kleine Vespa rondreed. Wat je hier vooral krijgt is een saai, voorspelbaar afgeraffeld plot, met slecht uitgewerkte personages en een stuitend gebrek aan klauwen. Daar waar het origineel van Friedkin destijds filmgangers wist te shockeren met ronddraaiende hoofden, crucifixen die een stuk minder liefdevol werden gehanteerd dan in Benedetta en menstruatiebloed, moet je in dit Believer niks van dat alles verwachten. The Exorcist shockeerde omdat je zag dat iets mooi en onschuldig op perverse wijze kapot werd gemaakt door Pazuzu, waardoor de finale uitdrijving zo veel meer gewicht had. Wat brengt David Gordon Green op tafel? Het meest stompzinnige rookmonster sinds Lost. Na twee slechte Halloween-sequels en nu ook dit onding lijkt het wel duidelijk dat David Gordon Green best zou kappen met het horrorgenre. Er gaat gewoon een gemakzuchtig cynisme uit van zijn laatste parades in het genre dat onmogelijk te negeren valt.Finale handvol zout in de gapende wonde is Ellen Burstyn, die opnieuw haar opwachting maakt als Chris MacNeil. Uiteraard heeft de moeder van Reagan ervaring met deze materie, dus op papier houdt het steek om haar op te voeren als verbindende factor met het origineel. In de praktijk weten Gordon Green en McBride echter hoegenaamd niet hoe ze haar op boeiende wijze neer kunnen zetten in hun verhaal, waardoor ze maar besluiten alles waar ze in het origineel voor stond kapot te maken. Het is wederom een symptoom van dat stuitende cynisme waar deze film zelf door bezeten lijkt. Tijdens de twee uur durende lange zit bekruipt je het gevoel dat de makers er zelf niet bepaald veel zin in hadden, wat resulteert in een stuitend stukje slechte filmmakerij. Bekijk de ondergewaardeerde The Exorcist tv-serie met Geena Davis als je een goede sequel op de klassieker wil zien, en drijf deze uit je speler zo snel je kan.
Matige film op een sterk schijfje
De audiovisuele presentatie laat gelukkig geen steken vallen. Je kijkt dan wel naar een slechte film, maar doet dat wel op een voortreffelijke wijze. Het contrast is voortreffelijk en zelfs in de inktzwarte duisternis kun je nog de details onderscheiden. Het kleurgebruik is ook opvallend warm, wat voor een visueel sfeervolle weergave zorgt. Ook de Dolby Atmos doet haar uiterste best om een illusie van sfeer over te brengen en overtuigt met scherpe geluiden uit de voorste speakers tijdens het exorcisme, maar ook subtiele effecten zoals tsjilpende vogeltjes of ruisende wind. Als de film zelf ook maar half zo goed was als de presentatie op het schijfje, had deze release een stuk hoger gescoord. De extra’s ten slotte zijn kort en eerder promotioneel van aard. Het stukje over de terugkeer van Ellen Burstyn geeft een stevige spoiler weg en verder heb je nog vijf minuutjes over de make-up effecten, het editing proces of de theologie die gepaard gaat met dit onderwerp. Het weegt allemaal wel erg licht. Voor de grote fans is er ook nog een droge commentaartrack met regisseur David Gordon Green die zich laat vergezellen door co-schrijver Peter Sattler en make-up artiest Christopher Nelson. Al bij al geen verkeerd schijfje dus, alleen jammer dat de film zelf zo een ontzettende teleurstelling is.Conclusie
Ik betwijfel of Universal Pictures dit in gedachten had toen ze vierhonderd miljoen dollar op tafel legden om de rechten op The Exorcist in handen te krijgen. Het is namelijk duidelijk dat dit bedoeld is als een startpunt voor een nieuwe trilogie in de franchise, maar Believer schiet zo ontzettend saai en zielloos uit de startblokken dat alle hoop voor de sequels nu al verdreven lijkt.
Pro
- De presentatie op het schijfje is sterk
Con
- Mist ziel, spanning en oprechte horror
- Script voelt als een eerste draft
- Ellen Burstyn haar terugkeer voelt als een verspilling
4
Over deze film
Beschikbaar vanaf
18 december 2023
Genre
- Horror
Speelduur
110 minuten
Regie
David Gordon Green
Cast
Leslie Odom jr., Tracey Graves, Lidya Jewett, Lamashtu
Uitgever
Universal Pictures
