Met Saw X steekt de franchise rond Jigsaw niet langer onder stoelen of banken dat het de Fast and Furious-saga van de torture-porn geworden is. De reeks bouwt op het bescheiden fundament dat de eerste Saw in 2004 legde, namelijk al jaren een kluwen van flashbacks, plottwists, terugkerende personages en steeds grotesker wordende moordvallen. Na twee pogingen om de reeks een herstart te geven met Jigsaw uit 2017 en het door Chris Rock geleide Spiral: From the Book of Saw krijgen we nu dan ook het officiële tiende deel dat illustreert dat de beste weg voorwaarts soms in de achteruitkijkspiegel ligt. Saw X is namelijk niet echt een sequel of een prequel, het is zowaar een heuse in-between-quel. Let op, kan mogelijks spoilers bevatten voor mensen die de eerdere films in de reeks nog niet zagen!
Saw X
speelt zich namelijk ergens tussen de gebeurtenissen van de eerste en tweede film af, iets dat niet uit de toon valt voor een saga die er altijd al een handje van weg had om gebeurtenissen uit het verleden met een andere lamp te belichten. Van een reeks waarin een slachtoffer uit de tweede film in de zevende film plots altijd al geheime handlanger van Jigsaw bleek te zijn, durf je al eens wat gegoochel met de tijdslijnen te vergeven. Het komt ook neer op het perfecte excuus om Tobin Bell terug te brengen als John Kramer, de wraakzuchtige kankerpatiënt die als Jigsaw alles in gang zette. Kramer legde weliswaar het loodje aan het eind van de derde film, maar zijn schaduw bleef altijd over de franchise hangen. Hoeveel copycats en leerlingen ook hun moordzuchtige stempel probeerden te drukken op de reeks, de originele Jigsaw bleef altijd sluimeren in de schaduwen door middel van flashbacks en plottwists die illustreerden dat hij zelfs na zijn dood nog alle touwtjes in handen had.
Saw X is een raar beestje. Dat is het omdat het een tiende deel in een reeks is die nagenoeg alles dat na die eerste film kwam vakkundig negeert, maar ook omdat de verhalende toon een stuk anders aanvoelt dan in de rest van de franchise. Zie je, de moordzuchtige vallen zijn er nog wel, maar de spotlight staat toch wel degelijk op John Kramer gericht. Tobin Bell zet Kramer neer als een man die geslingerd wordt tussen angstige hoop, berusting, verbitterdheid, verwoestende woede en andere emoties. Op die manier humaniseert Saw X het booswicht en fungeert het haast als een karakterstudie van een iconisch personage in de moderne horror. De wraak die Jigsaw in Saw X voltrekt, is dan ook die van een man die onrecht is aangedaan. Het voelt persoonlijk aan, wat dus resulteert in dat simpele viscerale kantje van de film. Het heeft iets erg bevredigend om een slechte man heel erg nare dingen te zien doen met nog slechtere individuen. Iedereen die op gruwelijke wijze het hoekje om geholpen wordt in Saw X heeft dat aan zichzelf te danken, waardoor Jigsaw een stuk amusanter uit de hoek komt dan pakweg een Art the Clown met een fles bleekwater.
Nou is Saw X niet de terugkeer van de horror-messias, daarvoor zaten er als vanouds weer net een plothole of twee te veel in en heeft het een einde dat weer veel te hard staat te knipogen naar een sequel. Dat ik echter voor het eerst in vele jaren zowaar benieuwd ben waar de makers met deze franchise heen kunnen gaan, is veelzeggend voor de frisse wind waarmee Saw X deze ingedommelde reeks nieuw leven inblaast. Door het plot terug te schalen naar de simpele essentie en de focus te leggen bij de beweegredenen van de man achter het masker doet Saw X namelijk iets wat een godsgeschenk is voor een tiende deel in een saga, het versterkt namelijk de reeks in zijn geheel.
Een moderne trend die Saw X niet volgt is die van de schamele extra’s. Tegenwoordig vind je op een schijfje meestal gewoon een handvol korte promotionele filmpjes uit de presskit, maar bij Saw X dachten ze duidelijk nog lekker ouderwets. Dat betekent dat we niet alleen een audiocommentaar met de regisseur, director of photography en production designer krijgen, maar ook een heuse behind the scenes-documentaire. In Reawakening krijgen we op 96 minuten een uitgebreide blik achter de schermen die je met zorg alles wat je zou willen weten over het filmproces uit de doeken doet. Dit soort uitgebreide extra’s associeer je tegenwoordig enkel nog met speciale uitgaves van oudere films, niet met gloednieuwe horrorfilms. Daar stopt de pret nog niet. Er zijn zomaar eventjes 37 minuten aan verwijderde scènes die duidelijk geknipt zijn om het tempo van de film te behouden, maar desondanks voor wat extra substantie zorgen. Koppel dat aan een uitgebreid segment over de make-up effecten en drie uitgelichte scènes die in diepgaand detail door filmmaker Kevin Greutert worden besproken, en je krijgt een erg indrukwekkend rijtje extra's. Het is lang geleden dat we nog zo een verzorgde Blu-ray de revue zagen passeren.
Saw X
Terug naar de bloederige essentie
Dat deze tiende film in de reeks in essentie fungeert als een sequel op de klassieker die James Wan in 2004 op de wereld losliet, brengt iets naar Saw dat al een geruime tijd zoek was, namelijk visceraal simplisme. Het verhaal dat dit tiende deel wil brengen, is er namelijk geen vol valse bodems en verstrengelende motieven, maar gewoon een simpel verhaal dat in bloedrode verf zet wat er gebeurt wanneer je een gevaarlijke man die ten einde raad is een sprankel hoop geeft die vals blijkt te zijn. Die hoop komt er wanneer John Kramer via zijn supportgroep voor kankerpatiënten in contact komt met Dr. Cecilia Pederson, die een miraculeuze behandeling belooft die zo revolutionair is dat Big Pharma ze probeert te dwarsbomen en alles clandestien in Mexico moet gebeuren. Uiteraard grijpt de terminaal zieke John Kramer de strohalm en blijkt het allemaal bedrog te zijn. Alleen hebben de oplichters dus officieel met de verkeerde man zitten dollen, een man die plots een nieuwe dosis levenslust gevonden heeft om te doen waar hij het beste in is. Jigsaw kruipt dan ook terug op zijn fiets om op bloederig creatieve wijze af te rekenen met iedereen die hem en anderen in zijn positie belogen en gefraudeerd heeft.Saw X is een raar beestje. Dat is het omdat het een tiende deel in een reeks is die nagenoeg alles dat na die eerste film kwam vakkundig negeert, maar ook omdat de verhalende toon een stuk anders aanvoelt dan in de rest van de franchise. Zie je, de moordzuchtige vallen zijn er nog wel, maar de spotlight staat toch wel degelijk op John Kramer gericht. Tobin Bell zet Kramer neer als een man die geslingerd wordt tussen angstige hoop, berusting, verbitterdheid, verwoestende woede en andere emoties. Op die manier humaniseert Saw X het booswicht en fungeert het haast als een karakterstudie van een iconisch personage in de moderne horror. De wraak die Jigsaw in Saw X voltrekt, is dan ook die van een man die onrecht is aangedaan. Het voelt persoonlijk aan, wat dus resulteert in dat simpele viscerale kantje van de film. Het heeft iets erg bevredigend om een slechte man heel erg nare dingen te zien doen met nog slechtere individuen. Iedereen die op gruwelijke wijze het hoekje om geholpen wordt in Saw X heeft dat aan zichzelf te danken, waardoor Jigsaw een stuk amusanter uit de hoek komt dan pakweg een Art the Clown met een fles bleekwater.
Clowneske horror
De invloed van Art the Clown en Terrifier op het torture-porn genre heeft duidelijk wel wat bloederige vingerafdrukken op Saw X achtergelaten, want de film is goor. Nou voelt dat als een dooddoener voor een reeks als dit die staat of valt met het effect dat huis, tuin en industrieel gereedschap kan uitoefenen op het menselijk lichaam, indien creatief toegepast, maar … yikes. Het is duidelijk dat de makers van Saw de cultreeks van Damien Leone gezien hebben en het gevoel kregen ook een zaagtandje te moeten bijsteken. De vallen zijn minder veelvuldig qua aantal en simpeler van aard dan wat we in de latere films zagen, maar zijn wel de meest bloederige, maagomkerende marteltuigen die we ooit in de reeks gezien hebben. Het duurt even voor Saw X aan het moorden slaat, maar wanneer het dat uiteindelijk doet? Gatverdamme!Saw X voelt voor het eerst sinds het begin van de reeks terug doeltreffend, dankzij een less is more-aanpak.
Nou is Saw X niet de terugkeer van de horror-messias, daarvoor zaten er als vanouds weer net een plothole of twee te veel in en heeft het een einde dat weer veel te hard staat te knipogen naar een sequel. Dat ik echter voor het eerst in vele jaren zowaar benieuwd ben waar de makers met deze franchise heen kunnen gaan, is veelzeggend voor de frisse wind waarmee Saw X deze ingedommelde reeks nieuw leven inblaast. Door het plot terug te schalen naar de simpele essentie en de focus te leggen bij de beweegredenen van de man achter het masker doet Saw X namelijk iets wat een godsgeschenk is voor een tiende deel in een saga, het versterkt namelijk de reeks in zijn geheel.
Gruwelijk goed schijfje
De Blu-ray van Saw X stelt geenszins teleur. De film is digitaal geschoten, waardoor het beeld foutloos is en je elk goor detail beter te zien krijgt dan je soms zou willen. Je merkt wel dat er digitaal wat filmgrain is toegevoegd, maar dat werkt gelukkig in het voordeel van de film. Het belet dat het beeld er te clean uitziet, wat voor een film als Saw X logisch is. Dit is een film die er vaak doelbewust lelijk uitziet en dat doet het dan ook met alle moderne toeters en bellen. Ook de Dolby Atmos-track is bombastisch in al haar nare glorie. In de eerste akte verzuipt de dialoog soms in de wat drukke geluidsmix, maar dat loopt gaandeweg losser, Als je buren hebt is het in elk geval aangeraden de finale niet af te spelen op hoog volume, of je krijgt geheid blauwe zwaailichten aan je deur.Een moderne trend die Saw X niet volgt is die van de schamele extra’s. Tegenwoordig vind je op een schijfje meestal gewoon een handvol korte promotionele filmpjes uit de presskit, maar bij Saw X dachten ze duidelijk nog lekker ouderwets. Dat betekent dat we niet alleen een audiocommentaar met de regisseur, director of photography en production designer krijgen, maar ook een heuse behind the scenes-documentaire. In Reawakening krijgen we op 96 minuten een uitgebreide blik achter de schermen die je met zorg alles wat je zou willen weten over het filmproces uit de doeken doet. Dit soort uitgebreide extra’s associeer je tegenwoordig enkel nog met speciale uitgaves van oudere films, niet met gloednieuwe horrorfilms. Daar stopt de pret nog niet. Er zijn zomaar eventjes 37 minuten aan verwijderde scènes die duidelijk geknipt zijn om het tempo van de film te behouden, maar desondanks voor wat extra substantie zorgen. Koppel dat aan een uitgebreid segment over de make-up effecten en drie uitgelichte scènes die in diepgaand detail door filmmaker Kevin Greutert worden besproken, en je krijgt een erg indrukwekkend rijtje extra's. Het is lang geleden dat we nog zo een verzorgde Blu-ray de revue zagen passeren.
Conclusie
Door het tempo wat omlaag te schroeven en de focus op John Kramer te leggen, krijgen we beter dan ooit tevoren te zien hoe het klokje van Jigsaw tikt. Het levert een frisse terugkeer naar de essentie op voor de franchise, en dat op een royaal bedeeld schijfje dat fans hoog op hun verlanglijstje mogen zetten.
Pro
- Zet een karakterschets neer van de man achter Jigsaw
- Het simpele plot weet de spanning aardig op te bouwen
- Durft grotesk uit de hoek te komen
- De extra's op de Blu-ray zijn indrukwekkend uitgebreid
Con
- Een paar plotholes
- Niet voor gevoelige oogjes
8
Over deze film
Beschikbaar vanaf
1 maart 2024
Genre
- Horror
Speelduur
118 minuten
Regie
Kevin Greutert
Cast
Tobin Bell, Shawnee Smith, Steven Brand
Uitgever
Lionsgate
