zarathustra zei:
Ik zal de vraag stellen waar loser op alludeerde. Heb je het gevoel dat uw achtergrond u een andere kijk geeft op de huidige 'corona crisis' ?
Oh en bredere vraag,: denk je dat er een nut is om bepaalde zaken van de pharma industrie weg te halen uit de prive? Waarbij ik denk aan zaken zoals dure insuline in de VS, medicatie voor obscure ziektes, etc
Toffe vragen, merci
Eerst en vooral: ik spreek in eigen naam en vertegenwoordig hier op geen enkele manier de mening van mijn werkgever (die ik liever niet expliciet benoem al zullen velen wel weten over welke firma het gaat).
Ik denk dat mijn kijk op het coronavirus grotendeels overlapt met die van de "geschoolde" bevolking in die zin dat vooral het besef dat we enorm weinig weten domineert. Voor Marc Van Ranst heb ik veel bewondering omdat hij zich echt moet behelpen met zéér beperkte informatie. Er is een zekere verwachting dat virologen/experts in epidemiologie alle nodige kennis in pacht hebben maar het tegendeel is waar. De échte experts staan nu voor de uitdaging om de wetenschappelijke data die dagelijks gepubliceerd wordt te interpreteren en te vertalen naar een advies voor beleid van de minister. Je kan de moeilijkheidsgraad daarvan moeilijk overschatten.
Ik begrijp ook wel dat er veel kritiek is over het ogenschijnlijke gebrek aan daadkracht van de Belgische beleidsmakers, maar die houdt weinig/geen rekening met de extreem onzekere omstandigheden waarin de experten moeten werken.
Farmaceutische innovatie betaalbaar houden is een actueel onderwerp dat me heel erg bezig houdt. Ik vind het heel belangrijk dat de sector kan aanvaarden dat "value based medicine" (VBM) onder druk staat. VBM is gebaseerd op het feit dat de prijs van een geneesmiddel in relatie staat tot de gezondheidswinst en de "waarde" voor de maatschappij. Het is ook volgens dat principe dat een nieuw/beter geneesmiddel meestal duurder is dan de voorganger. Om dat in evenwicht te brengen hebben we dan de zogenaamde generieken of biosimilars die na een vaste periode van marktexclusiviteit de prijs significant moeten doen zakken. Op papier is dat in feite een prima systeem maar in de praktijk zijn er een aantal problemen.
Het probleem rond insuline concentreert zich echt op de US markt en ik begrijp eerlijk gezegd niet ten volle hoe de vork aan de steel zit. In België is insuline goedkoop voor de overheid en kost het de patiënt niets. In de VS is de keten van industrie tot patiënt ook erg complex en er zijn verschillende partijen betrokken (oa. zgn. pharmacy benefit managers) die bijdragen aan de problematiek.
Weesgeneesmiddelen zijn ook een hot topic, het hele baby Pia verhaal toont dat maar al te duidelijk. In deze casus kan ik misschien vreemd genoeg voor alle betrokken partijen begrip opbrengen:
- De ouders van het kind informeren zich en komen te weten dat er een experimenteel middel is dat hun kind zou kunnen genezen maar enkel als het voor 2 jaar wordt toegediend.
- De maatschappij is verontwaardigd over de prijs - ongeveer 2 miljoen dollar. Logisch want dat lijkt compleet absurd.
- Novartis zit in de problemen want het middel is in EU niet goedgekeurd en zij zijn schijnbaar logistiek niet in staat om een breed "compassionate use programma" op te zetten.
Wat mij stoort is dat de industrie in de debatten vaak wordt weggezet als "producent" die geen enkel risico neemt in het ontwikkelingsproces. Dat is niet correct. Neem bijvoorbeeld Spinraza, ook een (duur) geneesmiddel tegen SMA zoals Zolgensma van Novartis. Biogen, de producent van Spinraza heeft enorm veel geld gestoken in de klinische studies voor Spinraza, dat geneesmiddel is nog geen jaar op de markt en ondertussen wil iedereen liever Zolgensma gebruiken wegens kans op genezing terwijl Spinraza een chronische behandeling is die ziekteprogressie enkel kan uitstellen.
Die dynamiek maakt dat het een economische verantwoordelijkheid is voor de firma om een snelle winstmaximalisatie na te streven. Anderzijds heeft de firma een ethisch en morele verplichting om een zo breed mogelijke beschikbaarheid na te streven. Dat is een bijzonder moeilijk spanningsveld en het is een belangrijke verantwoordelijkheid voor hoger management om dit goed te balanceren. Want om het overdreven cru te stellen: als een geneesmiddel niet genoeg opbrengt zal de producent niet overleven en geen nieuwe geneesmiddelen meer op de markt kunnen brengen. Op termijn heb je dan een oligopolie van de grote spelers (Janssen, Novartis, Roche) die alle anderen opgeslokt hebben. Als een geneesmiddel anderzijds té veel geld opbrengt dan zit je met een maatschappelijk/publieke verontwaardiging.
En vaak kom je in discussies dan tot de conclusie dat dit (kapitalistisch) vele tekorten heeft, maar dan is de vraag natuurlijk welk ander model hoog-risico investeringen en onderzoek zou toelaten. Want dat heb je gewoon nodig als je nieuwe/betere geneesmiddelen wil. Een not-for-profit model wordt vaak beschreven maar daar zijn nog nooit echt innovatieve middelen uitgekomen. In de US is recent een start-up opgericht die als hoofdzakelijk doel heeft het door-ontwikkelen van bestaande geneesmiddelen aan een betaalbare prijs. Een soort dedicated "me-too" producent die tussen innovator en generiek schommelt. Heel interessant en benieuwd wat daar uit zal komen.
zarathustra zei:
Mss een andere manier om dat te verwoorden is: welk incentive is er voor de industrie om iets te genezen waar ze niet aan kunnen verdienen?
Om daar nog op te antwoorden: die incentives bestaan in EU voor de zng. "weesgeneesmiddelen" reeds door oa. een langer gegarandeerde marktexclusiviteit, maar dit vertaalt zich inderdaad bij hele zeldzame ziektes in prijzen die "per patiënt" soms absurd hoog lijken. Anderzijds is de impact op het totale geneesmiddelen budget dan toch te verwaarlozen en op die manier zorgt de maatschappij wel voor patiënten met zeldzame ziektes.
Anderzijds is dit echt een groot probleem bij de ontwikkeling van antibiotica: laag kans op succesvolle ontwikkeling én lage kans op een grote economische return. Dat is iets waar de industrie zich zou over moeten bezinnen want de afwezigheid is hier wel wat zorgwekkend. Winstgevende firma's zouden in feite minstens enkele R&D trajecten moeten hebben die niet voorzien zijn om later winst te maken. Maar dat is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan.
