Archief - Het Universum

Het archief is een bevroren moment uit een vorige versie van dit forum, met andere regels en andere bazen. Deze posts weerspiegelen op geen enkele manier onze huidige ideeën, waarden of wereldbeelden en zijn op sommige plaatsen gecensureerd wegens ontoelaatbaar. Veel zijn in een andere tijdsgeest gemaakt, al dan niet ironisch - zoals in het ironische subforum Off-Topic - en zouden op dit moment niet meer gepost (mogen) worden. Toch bieden we dit archief nog graag aan als informatiedatabank en naslagwerk. Lees er hier meer over of start een gesprek met anderen.

Avondland

Legacy Member
https://www.standaard.be/cnt/dmf20200109_04799357

Is wel een betalend artikel, maar wel interessant. Betelgeuze gedraagt zich eigenaardig sinds oktober, schijnt maar op halve kracht sindsdien, en men is volop aan het onderzoeken wat er aan de hand is. Omdat deze op het einde van haar levensjaren zit zou hier wel eens een supernova van kunnen komen, wat maar zelden gebeurt op mensenschaal.

"Het afzwakken van de lichtkracht van een ster kan een aankondiging zijn van zijn einde. En zoals het reuzensterren betaamt, zou dat gepaard gaan met een gigantische kosmische explosie. Sterren met een massa boven acht keer die van de zon eindigen immers als supernova – en daarna, als de rook is opgetrokken, eventueel als neutronenster of als zwart gat. Dat zou dus nogal een gebeurtenis zijn, niet omdat supernova’s zo zeldzaam zijn, wel omdat Betelgeuze dus zo dichtbij staat. Als de ster ontploft, dan zullen we iets meemaken wat maar heel zelden in de geschiedenis is gebeurd. Een nabije supernova kan immers zo hard schijnen dat ze wekenlang de hemel verlicht als een tweede (permanent volle) maan.

‘Nieuwe sterren’

De vorige keer dat een supernova uit ons Melkwegstelsel met het blote oog was waar te nemen, was in oktober 1604. Die wordt weleens genoemd naar Johannes Kepler, wat best ironisch is omdat de Duitse astronoom er in eerste instantie niet wilde van weten – ‘nieuwe sterren’ waren in zijn volmaakte kosmische model uit den boze. De bekendste supernova is wellicht die van juli 1054, die onder meer werd beschreven door Chinese astronomen (als een ‘gastster’). Deze supernova, of althans de resten ervan, zijn nog altijd zichtbaar in de vorm van de fotogenieke Krabnevel.

Dat voor de 8,5 miljoen jaar oude Betelgeuze het einde nadert, wisten astronomen al. Ze geven de ster nog hooguit 100.000 jaar, maar evengoed zou hij morgen uit elkaar spatten. Daarom dat de huidige dip op zoveel aandacht (en enthousiasme) kan rekenen. Betelgeuze mag dan een zogenaamde variabele ster zijn die voortdurend fluctueert in helderheid, de afzwakking die ze nu laat zien valt volledig buiten de marges."

Ivan4you

Legacy Member
Dat beeld van de Betelgeuze is dus van 500 a 800 jaar geleden.Kan dus zijn dat die supernova allang heeft plaatsgevonden.

brandon_

Legacy Member
Ivan4you zei:
Dat beeld van de Betelgeuze is dus van 500 a 800 jaar geleden.Kan dus zijn dat die supernova allang heeft plaatsgevonden.

Da's voor ons irrelevant. Voor ons zal deze pas plaatsvinden van zodra hij hier waar te nemen is.
Op het moment dat wij die enorme lichttoename zullen zien, ga je wellicht niet zeggen "Waar maken jullie je nu druk om? Dat is al iets van 630 jaar geleden!"

Sneeuwstorm

Legacy Member
Kijken wat Betelgeuze de komende maanden doet. Zwakt de ster verder af of wordt deze opnieuw helderder. Er zijn nog maar een goede 100 jaar metingen van deze ster dus dat stelt astronomisch gezien niks voor. Betelgeuze kan morgen supernova gaan maar het kan even goed nog 100000 jaar duren. Het kan ook zijn dat Betelgeuze net een zware uitbarsting heeft gehad en materie uitgestoten heeft waardoor het licht van de ster gebrokkeerd wordt. Ik heb ergens gelezen dat Betelgeuze tegenover een maand geleden nog eens 20% verzwakt is, en 60% tegenover het niveau van oktober. Het kan een voorteken zijn van een supernova maar het kan ook zijn van niet. Er bestaan nog geen telescopen of detectoren die in de kern van de ster kunnen kijken om te zien hoe lang Betelgeuze nog te gaan heeft.
Als Betelgeuze supernova gaat zal het eerste wat we zullen waarnemen de neutrino's en de zwaartekrachtsgolven zijn, dan is het wellicht nog enkele uren wachten eer we de supernova zullen zien.

makila

Legacy Member
Dus men weet niet eens of Betelgeuze eigenlijk nog wel bestaat?
Voor hetzelfde geld zitten we erop te wachten, om morgen de supernova te zien en overmorgen te concluderen dat Betelgeuze, al 800 jaar gewoon niet meer bestaat? :D

Tomski

Legacy Member
makila zei:
Dus men weet niet eens of Betelgeuze eigenlijk nog wel bestaat?
Yep, kan volgende week al 640 jaar geleden ontploft zijn.

Toen we nog gingen vechten in het heilige land.

makila

Legacy Member
Tomski zei:
Yep, kan volgende week al 640 jaar geleden ontploft zijn.
Toen we nog gingen vechten in het heilige land.
Ik vraag me af als de ster 640 jaar gelden ontploft is, heeft de aarde dan asap hiervan de gevolgen ondervonden of is dit dan pas 640 jaar later, als het licht naar de aarde gereisd is, dat wij de gevolgen ervan zullen ervaren? (maw NU)

Of misschien een mix van beiden?

denkimi

Legacy Member
makila zei:
Ik vraag me af als de ster 640 jaar gelden ontploft is, heeft de aarde dan asap hiervan de gevolgen ondervonden of is dit dan pas 640 jaar later, als het licht naar de aarde gereisd is, dat wij de gevolgen ervan zullen ervaren? (maw NU)

Of misschien een mix van beiden?
de aarde zal hier pas iets van ondervinden op het moment dat wij het waarnemen.

vishnusixclix

Legacy Member
Avondland zei:
https://www.standaard.be/cnt/dmf20200109_04799357

Is wel een betalend artikel, maar wel interessant. Betelgeuze gedraagt zich eigenaardig sinds oktober, schijnt maar op halve kracht sindsdien, en men is volop aan het onderzoeken wat er aan de hand is. Omdat deze op het einde van haar levensjaren zit zou hier wel eens een supernova van kunnen komen, wat maar zelden gebeurt op mensenschaal.

"Het afzwakken van de lichtkracht van een ster kan een aankondiging zijn van zijn einde. En zoals het reuzensterren betaamt, zou dat gepaard gaan met een gigantische kosmische explosie. Sterren met een massa boven acht keer die van de zon eindigen immers als supernova – en daarna, als de rook is opgetrokken, eventueel als neutronenster of als zwart gat. Dat zou dus nogal een gebeurtenis zijn, niet omdat supernova’s zo zeldzaam zijn, wel omdat Betelgeuze dus zo dichtbij staat. Als de ster ontploft, dan zullen we iets meemaken wat maar heel zelden in de geschiedenis is gebeurd. Een nabije supernova kan immers zo hard schijnen dat ze wekenlang de hemel verlicht als een tweede (permanent volle) maan.

‘Nieuwe sterren’

De vorige keer dat een supernova uit ons Melkwegstelsel met het blote oog was waar te nemen, was in oktober 1604. Die wordt weleens genoemd naar Johannes Kepler, wat best ironisch is omdat de Duitse astronoom er in eerste instantie niet wilde van weten – ‘nieuwe sterren’ waren in zijn volmaakte kosmische model uit den boze. De bekendste supernova is wellicht die van juli 1054, die onder meer werd beschreven door Chinese astronomen (als een ‘gastster’). Deze supernova, of althans de resten ervan, zijn nog altijd zichtbaar in de vorm van de fotogenieke Krabnevel.

Dat voor de 8,5 miljoen jaar oude Betelgeuze het einde nadert, wisten astronomen al. Ze geven de ster nog hooguit 100.000 jaar, maar evengoed zou hij morgen uit elkaar spatten. Daarom dat de huidige dip op zoveel aandacht (en enthousiasme) kan rekenen. Betelgeuze mag dan een zogenaamde variabele ster zijn die voortdurend fluctueert in helderheid, de afzwakking die ze nu laat zien valt volledig buiten de marges."

Dit bericht wordt al enkele jaren herhaald. Halverwege het vorig decennium was er ook al bericht dat de helderheid van Betelgeuze met xx % verminderd is. Nu is er een nieuw bericht met nog eens een vermindering. Ik weet niet wat de huidige consensus hierover is, maar de wetenschappelijke artikels die ik vorig decennium hierover las gaven aan dat een explosie (supernova) mogelijk niet binnen de 500 (of was het zelfs 5000/ 50000) jaar kan gebeuren. Maar dat geeft geen spectaculaire artikels natuurlijk. :)

brandon_

Legacy Member
makila zei:
Ik vraag me af als de ster 640 jaar gelden ontploft is, heeft de aarde dan asap hiervan de gevolgen ondervonden

Niets is sneller dan het licht, gevolgen dus ook niet. Als de zon ineens moest verdwijnen, zouden we ook pas 8 minuten later de gevolgen ervaren.

marcel

Legacy Member
denkimi zei:
de aarde zal hier pas iets van ondervinden op het moment dat wij het waarnemen.

nee, 640 jaar na de supernova zullen wij hem pas zien. de gevolgen qua straling etc komen nog later, want die stralingen reizen trager dan het licht van die supernova. maar verwacht niks doomsday-spectaculairs hoor, dat zal allemaal heel beperkt zijn, de meesten gaan het niet eens merken.

makila

Legacy Member
marcel zei:
nee, 640 jaar na de supernova zullen wij hem pas zien. de gevolgen qua straling etc komen nog later, want die stralingen reizen trager dan het licht van die supernova. maar verwacht niks doomsday-spectaculairs hoor, dat zal allemaal heel beperkt zijn, de meesten gaan het niet eens merken.
Van deze supernova gaan we weinig merken. Deze ster staat ver genoeg van de aarde om géén gevolgen te veroorzaken.
MAAR er kunnen weldegelijk gevolgen zijn indien de supernova voldoende dicht bij de aarde gebeurt zie dit artikel:
https://www.scientias.nl/nabije-ster-betelgeuze-staat-op-ontploffen-moet-daar-wakker-liggen/

vishnusixclix

Legacy Member
Het schijnt dat zwaartekrachtwerking sneller is dan het licht? Maar kpeins niet dat de aarde of wij als individuen veel last hebben van het imloderen van Betelgueze, tis niet dat die massa ineens weg is ofzo.

Sneeuwstorm

Legacy Member
vishnusixclix zei:
Het schijnt dat zwaartekrachtwerking sneller is dan het licht? Maar kpeins niet dat de aarde of wij als individuen veel last hebben van het imloderen van Betelgueze, tis niet dat die massa ineens weg is ofzo.

Vooraleer we het licht zien van een supernova moet de schokgolf de rand van de ster al bereikt hebben, iets waar neutrino's en zwaartekrachtsgolven geen last van hebben. Die gaan met (quasi) dezelfde snelheid maar ondervinden geen weerstand.

makila zei:
Van deze supernova gaan we weinig merken. Deze ster staat ver genoeg van de aarde om géén gevolgen te veroorzaken.
MAAR er kunnen weldegelijk gevolgen zijn indien de supernova voldoende dicht bij de aarde gebeurt zie dit artikel:
https://www.scientias.nl/nabije-ster-betelgeuze-staat-op-ontploffen-moet-daar-wakker-liggen/

Daar moeten we ons bij Betelgeuze nog geen zorgen over maken. Het zijn eerder gamma ray bursts die veranderingen in de atmosfeer veroorzaken en de ozonlaag kunnen beschadigen.

makila

Legacy Member
neutrofiel zei:
Als onze zon ontploft zou dat wel eens gevolgen kunnen hebben ja.
Bovenstaande is te simplistisch.

Als een naburige ster/zon ontploft op amper 5 lichtjaren van ons, dan zijn we ook allemaal morsdood hoor. Dat hoeft niet persé onze zon te zijn.

Sneeuwstorm zei:
Daar moeten we ons bij Betelgeuze nog geen zorgen over maken. Het zijn eerder gamma ray bursts die veranderingen in de atmosfeer veroorzaken en de ozonlaag kunnen beschadigen.
Inderdaad. Deze ster hoeven we zeker niet te vrezen.

Akai

Legacy Member
Inderdaad Betelgeuze zit te ver voor ons voor echt negatieve effecten. Een theorie is dat als ze zou ter aarde gaan, ze een maand lang overdag bij ons als een soort heldere maan zichtbaar zou zijn.

vishnusixclix zei:
Het schijnt dat zwaartekrachtwerking sneller is dan het licht? Maar kpeins niet dat de aarde of wij als individuen veel last hebben van het imloderen van Betelgueze, tis niet dat die massa ineens weg is ofzo.

Niets, althans volgens de huidige theorieën (die best wel goed de tand des tijds hebben doorstaan), is sneller dan licht in het vacuum. Er bestaat wel zoiets als Cherenkovstraling, dit is een effect dat zich voordoet wanneer deeltjes sneller bewegen dan licht in een niet-vacuum medium. Het bekendste voorbeeld is de blauwe gloed rond de kernreactor. Héél interessant artikel hier https://www.quantumuniverse.nl/cherenkovstraling.

Sneeuwstorm

Legacy Member
Betelgeuze is nog altijd zeer zwak. Nauwelijks helderder dan Bellatrix. Het valt gewoon op met het blote oog. Normaal bijna even helder dan Rigel en nu zichtbaar veel zwakker.

marcel

Legacy Member
ma serieus, hoe zalig moet het zijn om in uw leven een supernova mee te mogen maken?

brandon_

Legacy Member
marcel zei:
ma serieus, hoe zalig moet het zijn om in uw leven een supernova mee te mogen maken?

Een supernova op minder dan 1000 lichtjaar van ons*.
Is inderdaad redelijk zotjes als je het voorrecht hebt dat tijdens uw leven te mogen meemaken ja!
Het archief is een bevroren moment uit een vorige versie van dit forum, met andere regels en andere bazen. Deze posts weerspiegelen op geen enkele manier onze huidige ideeën, waarden of wereldbeelden en zijn op sommige plaatsen gecensureerd wegens ontoelaatbaar. Veel zijn in een andere tijdsgeest gemaakt, al dan niet ironisch - zoals in het ironische subforum Off-Topic - en zouden op dit moment niet meer gepost (mogen) worden. Toch bieden we dit archief nog graag aan als informatiedatabank en naslagwerk. Lees er hier meer over of start een gesprek met anderen.
Terug
Bovenaan