Scientology. Charles Manson (van ‘cult’ faam) vond Scientology ‘te vreemd’. Dat is zo een beetje als uw toegenegen redacteur die zou zeggen dat een bepaald pilletje toch ‘een beetje te giftig’ is. Al zolang als de beweging bestaat, doet ze van zich spreken en zijn de meningen behoorlijk verdeeld. ‘Maar Squidward,’ hoor ik jullie vragen, ‘Scientology heeft toch geen plaats in een seriereview?’ Inderdaad! Maar het is eigenlijk wel de reden waarom deze review er bijna niet was.
Elisabeth Moss is een heel veelzijdige actrice, van Mad Men tot The Handmaid’s Tale heeft ze bewezen rollen met een uiteenlopende complexiteit aan te kunnen. Alleen heb ik Mad Men nooit echt uitgekeken (tempo lag mij te laag) en Handmaid is gewoon te deprimerend (al heb ik het boek gelezen). Elisabeth Moss is ook Scientologist. Van bij de geboorte zelfs. Ze is al ‘clear’ sinds haar elfde en is een overtuigd lid van de kerk. Of - zoals sommigen zouden zeggen - een overtuigd drinkster van de Cool-Aid. Ik bekijk de Church of Scientology met groot argwanen dus was dit, samen met de voorgaande niet-echt-mijn-ding rollen een reden waarom Shining Girls eigenlijk niet op mijn lijstje stond. Is dat eerlijk tegenover Moss of wie hard werkt aan haar programma’s? Nee. Maar ben ik ook maar een mens? Ja dus.
Wat heeft mij dan over de streep getrokken? Wagner Moura. Wagner Moura die we kennen als Pablo Escobar uit de fel gesmaakte eerste twee seizoenen van Narcos. Ik vond hem daarin ronduit schitterend en dat was voor mij de reden om toch op play te drukken.
Je kan het wiel niet heruitvinden, maar je kan er wel je eigen draai aan geven
AppleTV heeft dit jaar naar mijn bescheiden mening al vaak de vloer aangeveegd met Netflix. Ik kan Netflix en het hoge popcorngehalte absoluut smaken, maar Apple maakt dapperdere keuzes. Je krijgt geen dertig nieuwe opties per week, maar het budget gaat in de plaats daarvan duidelijk naar betere schrijvers en het opzoeken van originelere mogelijkheden. Mijn consumptie van televisie is gestaag gestegen sinds ik Apples aanbod heb. Op het eerste zicht is Shining Girls nochtans een concept dat we kennen. Een moordenaar, een getraumatiseerd slachtoffer en een journalist die verbeten op zoek gaat naar de waarheid. Indien goed gebracht, altijd leuk om te zien, alleen moet je tussen het legio aanbod wel proberen om iets verrassends te bieden. Wij zijn als publiek after all nu meer verwend dan ooit tevoren.
In 2013 kwam de Zuid-Afrikaanse Lauren Beukes met The Shining Girls op de proppen, een misdaadroman waar verschillende uitgevershuizen een ware biedingsoorlog over gevoerd hebben. Nog voor het boek goed en wel gepubliceerd was, had Appian Way van Leonardo DiCaprio al een optie op het boek. In 2020 kwam dan de opdracht van AppleTV om de serie op poten te zetten. Producer Michelle MacLaren was al aan boord van Breaking Bad, Better Call Saul, Game of Thrones en The Morning Show. Zij weet dus als geen ander hoe een rauwe, menselijke werkelijkheid weer te geven. Naast Elisabeth Moss en Wagner Moura zien we ook Phillipa Soo (Hamilton, Tick Tick Boom), Amy Brenneman (Heat, Judging Amy). Slechterik van dienst is Jamie Bell (Billy Elliot, Rocketman) die een heerlijk creepy vertolking neerzet.
Shining Girls neemt ons mee in de wereld en de geest van Kirby Mazrachi. Ooit wou Kirby journaliste worden maar een brutale aanval die ze ternauwernood overleefde, strooide roet in het eten. Ze heeft quasi geen herinneringen aan wat er gebeurde, behalve de stem van de man die haar aanviel en de littekens op haar buik. Door haar ontbrekende herinneringen, is er in Kirby’s zaak ook nooit veel schot gekomen, wat genezen van het trauma moeilijk maakt. Kirby’s aanval geeft de aanzet tot wat het Uniek Verkooppunt van de serie is: sinds die avond schippert Kirby tussen verschillende werkelijkheden. Geen reizen door de tijd, eerder reizen door haar geest. Op onvoorspelbare momenten is er een onzichtbare hik in haar tijdslijn en belandt ze in licht variërende versies van haar werkelijkheid.
Om je toekomst te veranderen, moet je je verleden confronteren
De verschuivingen in de realiteit van Kirby zijn, naast de cast, waar deze serie echt goed werk verricht. Alles gebeurt op een zeer subtiele manier en zelfs als kijker kan je niet gaan bepalen of er nu wel of niet iets ‘anders’ is. In de meest banale details kan een shift zitten, zoals de beker op Kirby’s bureau of een broodje dat haar favoriet hoort te zijn zonder dat ze zich herinnert dit ooit gegeten te hebben. Andere verschillen zijn dan weer groter op vlak van, bijvoorbeeld, Kirby’s privéleven. Amy Brenneman als Kirby’s moeder slaagt er in om telkens een lichtjes-maar-toch-weer-compleet-andere persoon neer te zetten. Het hoofdpersonage is er zich van bewust dat er iets niet klopt, ze heeft dagboeken met verschillende informatie over haar verschillende werkelijkheden, maar pas op het moment dat wij haar vervoegen legt ze een link naar wat haar overkomen is en begint een zoektocht naar echte antwoorden. Van in zichzelf gekeerd slachtoffer naar vrouw die gerechtigheid wil.
Shining Girls kan je gaan zien als een metafoor voor misbruik en gewelddaden. De dader maakt er eigenlijk geen geheim van - onze moordenaar hier heeft zelfvertrouwen en stopt zich niet weg - maar men lijkt blind om het te zien. Een slachtoffer lijkt in verschillende werelden rond te dwalen met een constant gevoel van onrust en ontheemding. Het is dan ook bij momenten niet makkelijk om kijken, niet vanwege enige gruwel maar het gevoel van onbehagen en de onvermijdelijkheid van wat zal komen. Elisabeth Moss zet als Kirby een mooie vertolking neer. De verwarring en de pijn die uit haar voortkomen, de verbetenheid die langzamerhand toch boven komt, … Er zitten schakeringen en nuances in, geen sensatiezucht of poging tot neerzetten van een soort supervrouw op wraaktocht, neen, uitermate menselijk. Kirby Mazrachi kunnen we zo in onze wereld neerpoten.
En net dát geeft de Scientology ‘eek’. Voor wat ik hier zie en wat ik heb meegepikt van Handmaid en Mad Men, is Moss een uitmuntende actrice. Zij versmelt werkelijk met haar personages en laat haar publiek quasi onmiddellijk meegaan met het te vertellen verhaal. Bij Shining Girls was ik op vijf minuten volledig ‘hooked’. Hoe lang kunnen we Moss de actrice nog loskoppelen van Moss de Hubbard-adept is echter een vraag die ik niet alleen stel. De kerk van Scientology staat voor het loodrecht tegenovergestelde van de sterke karakters die Elisabeth Moss graag neerzet. Ze komt er ook voor uit dat ze dit soort verhalen opzoekt net om vrouwen een bredere spiegel te kunnen geven. In hoeverre ze dit echt kan menen wanneer ze lid is van gemeenschap met heel dubieuze praktijken is een vraag die hoe langer hoe luider begint te klinken. Practice what you preach vraagt het publiek meer en meer, kijk maar naar de deuk in het imago van Chris Pratt en zijn Hillsong Church. Natuurlijk kan je deze discussie op veel niveaus gaan voeren, moet je die misschien ook gaan voeren, maar het is opvallend dat de vraag naar verantwoordelijkheid, naar oprechtheid, van Hollywood door haar publiek wel heel erg begint door te wegen en het zou heel jammer zijn om daardoor een sterk stuk als dit te missen.
Elisabeth Moss is een heel veelzijdige actrice, van Mad Men tot The Handmaid’s Tale heeft ze bewezen rollen met een uiteenlopende complexiteit aan te kunnen. Alleen heb ik Mad Men nooit echt uitgekeken (tempo lag mij te laag) en Handmaid is gewoon te deprimerend (al heb ik het boek gelezen). Elisabeth Moss is ook Scientologist. Van bij de geboorte zelfs. Ze is al ‘clear’ sinds haar elfde en is een overtuigd lid van de kerk. Of - zoals sommigen zouden zeggen - een overtuigd drinkster van de Cool-Aid. Ik bekijk de Church of Scientology met groot argwanen dus was dit, samen met de voorgaande niet-echt-mijn-ding rollen een reden waarom Shining Girls eigenlijk niet op mijn lijstje stond. Is dat eerlijk tegenover Moss of wie hard werkt aan haar programma’s? Nee. Maar ben ik ook maar een mens? Ja dus.
Wat heeft mij dan over de streep getrokken? Wagner Moura. Wagner Moura die we kennen als Pablo Escobar uit de fel gesmaakte eerste twee seizoenen van Narcos. Ik vond hem daarin ronduit schitterend en dat was voor mij de reden om toch op play te drukken.
Je kan het wiel niet heruitvinden, maar je kan er wel je eigen draai aan geven
AppleTV heeft dit jaar naar mijn bescheiden mening al vaak de vloer aangeveegd met Netflix. Ik kan Netflix en het hoge popcorngehalte absoluut smaken, maar Apple maakt dapperdere keuzes. Je krijgt geen dertig nieuwe opties per week, maar het budget gaat in de plaats daarvan duidelijk naar betere schrijvers en het opzoeken van originelere mogelijkheden. Mijn consumptie van televisie is gestaag gestegen sinds ik Apples aanbod heb. Op het eerste zicht is Shining Girls nochtans een concept dat we kennen. Een moordenaar, een getraumatiseerd slachtoffer en een journalist die verbeten op zoek gaat naar de waarheid. Indien goed gebracht, altijd leuk om te zien, alleen moet je tussen het legio aanbod wel proberen om iets verrassends te bieden. Wij zijn als publiek after all nu meer verwend dan ooit tevoren.
In 2013 kwam de Zuid-Afrikaanse Lauren Beukes met The Shining Girls op de proppen, een misdaadroman waar verschillende uitgevershuizen een ware biedingsoorlog over gevoerd hebben. Nog voor het boek goed en wel gepubliceerd was, had Appian Way van Leonardo DiCaprio al een optie op het boek. In 2020 kwam dan de opdracht van AppleTV om de serie op poten te zetten. Producer Michelle MacLaren was al aan boord van Breaking Bad, Better Call Saul, Game of Thrones en The Morning Show. Zij weet dus als geen ander hoe een rauwe, menselijke werkelijkheid weer te geven. Naast Elisabeth Moss en Wagner Moura zien we ook Phillipa Soo (Hamilton, Tick Tick Boom), Amy Brenneman (Heat, Judging Amy). Slechterik van dienst is Jamie Bell (Billy Elliot, Rocketman) die een heerlijk creepy vertolking neerzet.
Shining Girls neemt ons mee in de wereld en de geest van Kirby Mazrachi. Ooit wou Kirby journaliste worden maar een brutale aanval die ze ternauwernood overleefde, strooide roet in het eten. Ze heeft quasi geen herinneringen aan wat er gebeurde, behalve de stem van de man die haar aanviel en de littekens op haar buik. Door haar ontbrekende herinneringen, is er in Kirby’s zaak ook nooit veel schot gekomen, wat genezen van het trauma moeilijk maakt. Kirby’s aanval geeft de aanzet tot wat het Uniek Verkooppunt van de serie is: sinds die avond schippert Kirby tussen verschillende werkelijkheden. Geen reizen door de tijd, eerder reizen door haar geest. Op onvoorspelbare momenten is er een onzichtbare hik in haar tijdslijn en belandt ze in licht variërende versies van haar werkelijkheid.
Om je toekomst te veranderen, moet je je verleden confronteren
De verschuivingen in de realiteit van Kirby zijn, naast de cast, waar deze serie echt goed werk verricht. Alles gebeurt op een zeer subtiele manier en zelfs als kijker kan je niet gaan bepalen of er nu wel of niet iets ‘anders’ is. In de meest banale details kan een shift zitten, zoals de beker op Kirby’s bureau of een broodje dat haar favoriet hoort te zijn zonder dat ze zich herinnert dit ooit gegeten te hebben. Andere verschillen zijn dan weer groter op vlak van, bijvoorbeeld, Kirby’s privéleven. Amy Brenneman als Kirby’s moeder slaagt er in om telkens een lichtjes-maar-toch-weer-compleet-andere persoon neer te zetten. Het hoofdpersonage is er zich van bewust dat er iets niet klopt, ze heeft dagboeken met verschillende informatie over haar verschillende werkelijkheden, maar pas op het moment dat wij haar vervoegen legt ze een link naar wat haar overkomen is en begint een zoektocht naar echte antwoorden. Van in zichzelf gekeerd slachtoffer naar vrouw die gerechtigheid wil.
Het is dan ook bij momenten niet makkelijk om kijken, niet vanwege enige gruwel maar het gevoel van onbehagen en de onvermijdelijkheid van wat zal komen.
Shining Girls kan je gaan zien als een metafoor voor misbruik en gewelddaden. De dader maakt er eigenlijk geen geheim van - onze moordenaar hier heeft zelfvertrouwen en stopt zich niet weg - maar men lijkt blind om het te zien. Een slachtoffer lijkt in verschillende werelden rond te dwalen met een constant gevoel van onrust en ontheemding. Het is dan ook bij momenten niet makkelijk om kijken, niet vanwege enige gruwel maar het gevoel van onbehagen en de onvermijdelijkheid van wat zal komen. Elisabeth Moss zet als Kirby een mooie vertolking neer. De verwarring en de pijn die uit haar voortkomen, de verbetenheid die langzamerhand toch boven komt, … Er zitten schakeringen en nuances in, geen sensatiezucht of poging tot neerzetten van een soort supervrouw op wraaktocht, neen, uitermate menselijk. Kirby Mazrachi kunnen we zo in onze wereld neerpoten.
En net dát geeft de Scientology ‘eek’. Voor wat ik hier zie en wat ik heb meegepikt van Handmaid en Mad Men, is Moss een uitmuntende actrice. Zij versmelt werkelijk met haar personages en laat haar publiek quasi onmiddellijk meegaan met het te vertellen verhaal. Bij Shining Girls was ik op vijf minuten volledig ‘hooked’. Hoe lang kunnen we Moss de actrice nog loskoppelen van Moss de Hubbard-adept is echter een vraag die ik niet alleen stel. De kerk van Scientology staat voor het loodrecht tegenovergestelde van de sterke karakters die Elisabeth Moss graag neerzet. Ze komt er ook voor uit dat ze dit soort verhalen opzoekt net om vrouwen een bredere spiegel te kunnen geven. In hoeverre ze dit echt kan menen wanneer ze lid is van gemeenschap met heel dubieuze praktijken is een vraag die hoe langer hoe luider begint te klinken. Practice what you preach vraagt het publiek meer en meer, kijk maar naar de deuk in het imago van Chris Pratt en zijn Hillsong Church. Natuurlijk kan je deze discussie op veel niveaus gaan voeren, moet je die misschien ook gaan voeren, maar het is opvallend dat de vraag naar verantwoordelijkheid, naar oprechtheid, van Hollywood door haar publiek wel heel erg begint door te wegen en het zou heel jammer zijn om daardoor een sterk stuk als dit te missen.
Conclusie
The girl shines kan je alvast zeggen van hoofdrolspeelster Moss. De strijd die woedt in het hoofd van de zowel letterlijk als figuurlijk gekwetste Kirby, is duidelijk te merken in elke blik, elke handeling. Aangezien wij als kijker voorlopen op de zoektocht - want de moordenaar is vanaf het begin gekend - zou je denken dat het bij momenten traag of frustrerend kijken is, maar niets is minder waar. Bij momenten komen mensen nu eenmaal ook ondanks zichzelf eventjes tot stilstand of rust en je zal even adempauze op prijs stellen. Tenslotte voel jij als kijker dezelfde 'onvermijdelijkheid van wat zal komen'. Het boek The Shining Girls laat de lezer kennis maken met veel meer vrouwen en geeft een diepere kennismaking met Harper (Mr Kill Your Girl). Voor een limited serie zou dat al gauw twintig afleveringen gaan beslaan, dus ligt de nadruk hier op Kirby. Qua diepte van karakter en complexe relatie met de situatie waarin zij zich bevindt, een prima keuze. Door de kleine details die veranderen, heeft het geheel ook een heel werkelijke indruk. Het concept van tijdreizen is een hoeksteen van de sciencefiction en SG slaagt er wonderwel in om géén scifi te zijn. De mensen in het Shining Girls-universum zijn allemaal op hun manier gebroken en op zoek naar het antwoord om eventuele scherven te lijmen, het is een rauwe wereld maar misschien niet helemaal hopeloos.
Pro
- Originele invalshoek voor het moordenaar-slachtoffer-journalist thema
- Atmosferisch sterk
- Knap acteerwerk
Con
- Door voor te lopen op de personages, moet de kijker leren geduld hebben
- Weliswaar een metafoor maar net daarom soms erg rauw om kijken
8.5
Over deze serie
Beschikbaar vanaf
29 april 2022
Genre
- Drama
- Misdaad
- Thriller
Speelduur
59 minuten
Regie
Michelle MacLaren, Elisabeth Moss, Lindsey McManus
Cast
Elisabeth Moss, Wagner Moura, Jamie Bell, Amy Brenneman ea
Uitgever
AppleTV
