Ik hou wel van een verhaal dat draait rond een sterke vrouwelijke hoofdrol. Giet hier wat geschiedenis bij in de vorm van een kostuumdrama, en mijn interesse is meteen gewekt. Ik leer graag bij over vrouwen en hun rol in de geschiedenis. Zo luisterde ik onlangs nog naar de VRT-podcast “De vorstinnen van Vlaanderen”, een samenwerking tussen historici Els De Paermentier en Lisa Demets van UGent, en Julie Van Bogaert. De podcast, die het ontstaan van Vlaanderen (en Bourgondië) door een vrouwelijke bril bekijkt, was een welkome aanvulling op het boek (en gelijknamige podcast) “De Bourgondiërs” van Bart van Loo dat ik gelijktijdig aan het lezen was, en dus de ontstaansgeschiedenis eerder bespreekt vanuit de mannelijke lijn. Nog te vaak wordt geschiedenis bekeken vanuit het dominerende, vaak mannelijke perspectief. Dan denk ik meteen aan de geschiedenislessen die ik in het middelbaar aangeboden kreeg en dit idee dus mooi reflecteren. Een ander perspectief op geschiedenis kan me dus zeker bekoren om zo een totaalplaatje te krijgen over het leven in andere tijden. De film Firebrand, het verhaal achter de Engelse koningin Katherine Parr, de zesde vrouw van de paranoïde koning Henry VIII, past zeker in dit rijtje, en zo geschiedde.
Firebrand is een Britse historische dramafilm van de Braziliaanse Karim Aïnouz. De film is gebaseerd op het boek Queen’s Gambit van Elizabeth Fremantle. Ondertussen vind je het boek ook terug onder de titel Firebrand. Aïnouz regisseerde eveneens Madame Satã (2002) Praia do Futuro (2014), The Invisible Life of Eurídice Gusmão (2019) en Motel Destino (2024). De film Firebrand is vanaf 25 september te zien.
Henry’s mentale en fysieke gezondheid gaan erop achteruit waardoor hij zichzelf heeft teruggetrokken uit de strijd. De infectie in zijn been voorkomt dat de koning nog goed kan paardrijden en verspreidt zich zodanig dat er geen remedie meer mogelijk is. Deze naderende dood wordt verder aangevuld door de nodige paranoia, waar uiteraard de nodige vertrouwenspersonen misbruik van maken. Eenmaal thuis is Henry gefocust op twee zaken: een rechtmatige troonopvolger krijgen bij Katherine en de ketters uitroeien. We bevinden ons in de zestiende eeuw, en de pest woedt volop waardoor er niet alleen massale sterfte is, maar het volk ook minder haar weg vindt naar de kerk. Johannes Gutenbergs uitvinding van de boekdrukkunst maakt dat de Bijbel kan verspreid worden onder de bevolking in een taal die iedereen begrijpt, en schakelt daarmee de geestelijken uit als Latijnse tussenpersoon tussen God en het volk. Door de nieuw verworven ideeën verzet het volk zich eveneens tegen de koning. De koning en geestelijken dopen op hun beurt deze mensen om tot ketters en geloven dat zij God boos maakten en hiermee de pest veroorzaakten. Ze zien het dan ook als hun goddelijke missie om deze ketters een voor een levend te verbranden.
Katherines heerschappij speelt zich dus af tegenover een interessante politieke, religieuze en maatschappelijke achtergrond. Niet alleen dient ze Henry een kind te schenken, verder moet ze ook met Henry’s paranoia omgaan zonder haar hoofd letterlijk te verliezen, en steunt ze stiekem de ketters, of toch haar beste vriendin Anne Askew. Dit terwijl de Raad van Oude Mannen haar invloed op Henry proberen te vernietigen. De spanning zit hier duidelijk niet in het visuele geweld, wel in het spel dat iedereen speelt om te overleven, ongeacht de uitkomst voor de ander. We krijgen te zien hoe Katherine het spel meesterlijk meespeelt en haar vrouwtje meer dan staat.
Ironisch genoeg is het Jude Law die de aandacht naar zich toetrekt als koning Henry. Law (Fantastic Beasts, Sherlock Holmes, Gattaca, The Talented Mr. Ripley, …) zet koning Henry fenomenaal neer als een paranoïde ziekelijk monster. Law weet pure afgunst te creëren voor de Engelse koning en draagt de scènes waarin hij te zien is met verve. Alicia Vikander (Tomb Raider, The Danish Girl, Tulip Fever, …) neemt de rol van de onschuldige Katherine Parr op zich. Vikander moet zich als Katherine gedeisd en beredeneerd houden, wat in schril contrast staat met haar labiele echtgenoot. Dit contrast zwakt haar karakter van nature wel wat af wanneer geplaatst naast Jude Law. De cast wordt verder aangevuld met Erin Doherty (The Crown, Chloe) als Anne Askew, Junia Rees als prinses Elizabeth, Sam Riley (Malificent, Pride and Prejudice and Zombies) als Thomas Seymour en Simon Russell Beale (King Lear, House of the Dragon, …) als Stephen Gardiner.
Henry’s troonopvolger werd tot zijn grote spijt geen man, maar Queen Elizabeth I, die onder de bevolking bekend staat als The Virgin Queen. Firebrand impliceert op het einde dat Elizabeth de sterke vrouw die ze was, is geworden mede dankzij het voorbeeld van Katherine. Wat daarvan historisch correct is, lijkt me voer voor een andere film, maar deze keer vanuit het standpunt van Elizabeth I.
Firebrand is een Britse historische dramafilm van de Braziliaanse Karim Aïnouz. De film is gebaseerd op het boek Queen’s Gambit van Elizabeth Fremantle. Ondertussen vind je het boek ook terug onder de titel Firebrand. Aïnouz regisseerde eveneens Madame Satã (2002) Praia do Futuro (2014), The Invisible Life of Eurídice Gusmão (2019) en Motel Destino (2024). De film Firebrand is vanaf 25 september te zien.
“De geschiedenis verhaalt vooral over mannen en oorlogen …”
“… Voor de rest van de mensheid, moeten we eigen, soms gedurfde conclusies trekken”. De film begint al met dit krachtige, terechte statement. Dan volgt een overzicht van koning Henry’s verre van saaie datingprofiel: twee echtgenotes verstoten, een echtgenote gestorven tijdens de bevalling en twee onthoofd. Het behoeft geen verdere uitleg dat de term ‘droomman’ op zijn lijf geschreven is. Katherine Parr is de zesde in rij die de “hoe blijf ik leven?”-uitdaging aangaat. Katherine neemt bijgevolg ook de zorg op haar van de kinderen die Henry bij zijn andere vrouwen kreeg. We ontmoeten haar wanneer ze als regentes optreedt voor Henry, die in de tussentijd bij zijn troepen op verplaatsing is om strijd te voeren. De protestante Katherine geniet er zichtbaar van dat zij het beleid in de tussentijd mee kan bepalen – dat is, rekening houdend met de Raad vol Oude Mannen die ze moet trotseren – tot Henry vervroegd thuiskomt.Katherine speelt het spel meesterlijk mee en staat meer dan haar vrouwtje.
Henry’s mentale en fysieke gezondheid gaan erop achteruit waardoor hij zichzelf heeft teruggetrokken uit de strijd. De infectie in zijn been voorkomt dat de koning nog goed kan paardrijden en verspreidt zich zodanig dat er geen remedie meer mogelijk is. Deze naderende dood wordt verder aangevuld door de nodige paranoia, waar uiteraard de nodige vertrouwenspersonen misbruik van maken. Eenmaal thuis is Henry gefocust op twee zaken: een rechtmatige troonopvolger krijgen bij Katherine en de ketters uitroeien. We bevinden ons in de zestiende eeuw, en de pest woedt volop waardoor er niet alleen massale sterfte is, maar het volk ook minder haar weg vindt naar de kerk. Johannes Gutenbergs uitvinding van de boekdrukkunst maakt dat de Bijbel kan verspreid worden onder de bevolking in een taal die iedereen begrijpt, en schakelt daarmee de geestelijken uit als Latijnse tussenpersoon tussen God en het volk. Door de nieuw verworven ideeën verzet het volk zich eveneens tegen de koning. De koning en geestelijken dopen op hun beurt deze mensen om tot ketters en geloven dat zij God boos maakten en hiermee de pest veroorzaakten. Ze zien het dan ook als hun goddelijke missie om deze ketters een voor een levend te verbranden.
Katherines heerschappij speelt zich dus af tegenover een interessante politieke, religieuze en maatschappelijke achtergrond. Niet alleen dient ze Henry een kind te schenken, verder moet ze ook met Henry’s paranoia omgaan zonder haar hoofd letterlijk te verliezen, en steunt ze stiekem de ketters, of toch haar beste vriendin Anne Askew. Dit terwijl de Raad van Oude Mannen haar invloed op Henry proberen te vernietigen. De spanning zit hier duidelijk niet in het visuele geweld, wel in het spel dat iedereen speelt om te overleven, ongeacht de uitkomst voor de ander. We krijgen te zien hoe Katherine het spel meesterlijk meespeelt en haar vrouwtje meer dan staat.
De juiste vrouw op de juiste plaats
Katherine Parr is een vrouw waarover veel te schrijven/tonen valt, en dat heeft Karim Aïnouz goed gezien. De regisseur brengt een verfrissend perspectief door te focussen op de vrouwelijke kant van de geschiedenis. “History is written by Victors”, zei Winston Churchill ooit. Vandaag bezitten we een schat aan informatie over onze geschiedenis, tijd om die te gebruiken. Initiatieven als dit soort films, moedig ik dan ook aan, zeker als deze goed gebracht worden. Firebrand brengt een verhaal dat niet per se tot de “algemene kennis” behoort, waardoor het de aandacht vasthoudt. De film lost hierbij de verwachtingen van een historische dramafilm zeker in. De spanning zit verweven in de ontplooiing van het verhaal zelf en in de dialoog; hier zijn dus geen actiescènes of scènes vol bloedvergieten te bespeuren. Gedurende 121 minuten word je ondergedompeld in het leven van Katherine Parr.Ironisch genoeg is het Jude Law die de aandacht naar zich toetrekt als koning Henry. Law (Fantastic Beasts, Sherlock Holmes, Gattaca, The Talented Mr. Ripley, …) zet koning Henry fenomenaal neer als een paranoïde ziekelijk monster. Law weet pure afgunst te creëren voor de Engelse koning en draagt de scènes waarin hij te zien is met verve. Alicia Vikander (Tomb Raider, The Danish Girl, Tulip Fever, …) neemt de rol van de onschuldige Katherine Parr op zich. Vikander moet zich als Katherine gedeisd en beredeneerd houden, wat in schril contrast staat met haar labiele echtgenoot. Dit contrast zwakt haar karakter van nature wel wat af wanneer geplaatst naast Jude Law. De cast wordt verder aangevuld met Erin Doherty (The Crown, Chloe) als Anne Askew, Junia Rees als prinses Elizabeth, Sam Riley (Malificent, Pride and Prejudice and Zombies) als Thomas Seymour en Simon Russell Beale (King Lear, House of the Dragon, …) als Stephen Gardiner.
Ironisch genoeg is het Jude Law die de aandacht naar zich toetrekt als koning Henry.
Henry’s troonopvolger werd tot zijn grote spijt geen man, maar Queen Elizabeth I, die onder de bevolking bekend staat als The Virgin Queen. Firebrand impliceert op het einde dat Elizabeth de sterke vrouw die ze was, is geworden mede dankzij het voorbeeld van Katherine. Wat daarvan historisch correct is, lijkt me voer voor een andere film, maar deze keer vanuit het standpunt van Elizabeth I.
Conclusie
Firebrand is vanaf 25 september te zien in de cinema, en voor wie fan is van een historische dramafilm, raad ik deze zeker aan. Met 121 minuten heeft de film een goeie speelduur. De geschiedenis wordt benaderd vanuit een vrouwelijke hoek en weet met dit perspectief de aandacht vast te houden. Ironisch hier is hoe Jude Law met de aandacht gaat lopen door zijn meesterlijke vertolking van koning Henry. Ik kan genieten van films als Firebrand, die het genre eer aandoen en mij laten nadenken over de geschiedenis; voor ik het weet, wordt mijn innerlijke historicus getriggerd, en drie boeken, vijf YouTube-filmpjes en wat geschiedeniswebsites verder ben ik een zelfbenoemd expert - met de nadruk op zelfbenoemd natuurlijk. Voor mij een echte aanrader dus!
Pro
- Geschiedenis vanuit een andere hoek
- Jude Law
- Firebrand past binnen de verwachtingen van een historische dramafilm
Con
- Firebrand past binnen de verwachtingen van een historische dramafilm, niet meer of minder
8
Over deze film
Beschikbaar vanaf
25 september 2024
Genre
- Drama
- Historisch
Speelduur
121 minuten
Regie
Karim Aïnouz
Cast
Alicia Vikander, Jude Law, Erin Doherty, Junia Rees, Sam Riley, Norman Bowman, Simon Russell Beale, Eddie Marsan
Uitgever
The Searchers
