(Hoger) onderwijs verliest zijn waarde: Slechte resultaten in PISA-onderzoek

Ik heb vrienden die van die "brol" richtingen gestudeerd hebben en er zelf trots op waren dat ze geen klop moesten doen, nooit naar de les gingen en uiteindelijk door examens fietsten (eventueel na 3 4 5x proberen) met met moeite hun boek open gedaan te hebben. Wat is daar de meerwaarde van? Veel pinten gezopen en zich geamuseerd, dat wel, maar voor de maatschappij zijn dat letterlijk weggesmeten jaren. Het is niet dat die dokter, farma of ITer kunnen worden.
Tsja, dat is toch niet anders voor andere richtingen? Ik ben in vanaf mijn eerste ingenieursjaar nog amper naar de les geweest, in mijn vierde jaar zelfs helemaal niet. En toch heb ik heel veel opgestoken van die opleiding, uiteindelijk moet je op 't einde van 't jaar een examen afleggen heh, en dus toch die boeken openen.
 
Tsja, dat is toch niet anders voor andere richtingen? Ik ben in vanaf mijn eerste ingenieursjaar nog amper naar de les geweest, in mijn vierde jaar zelfs helemaal niet. En toch heb ik heel veel opgestoken van die opleiding, uiteindelijk moet je op 't einde van 't jaar een examen afleggen heh, en dus toch die boeken openen.
En ook nogal raar om daar dan de minst gemotiveerde studenten uit te pakken? Ik heb ook een brolrichting gedaan (volgens cege zijn definitie dan) maar afgestudeerd met grote onderscheiding, aanbod gekregen om te starten in de vakgroep, altijd relevante jobs gedaan in die sector en ook altijd betaald geweest op masterniveau. Net zoals de andere goeie studenten in mijn richting. Ja, de slechte studenten zijn nooit afgestudeerd of ergens een rare job gaan doen, maar die zijn prob ook wel op hun pootjes terecht gekomen en dat is toch in élke richting zo? De mensen gepassioneerd door hun studie en/of genoeg hersenen halen het en kunnen er wel iets mee in hun carrière, de 'ik wist niet wat te studeren' of mensen die minder geschikt zijn voor unief vallen af of gaan iets helemaal anders doen. Lijkt me nu niet inherent aan brolrichtingen.
 
Ook vanuit een economisch standpunt is het absoluut betwistbaar dat hij daarin gelijk heeft. Enfin, economie is geen exacte wetenschap natuurlijk. Afhankelijk van je ideologisch wereldbeeld zijn er veel economische waarheden mogelijk. Da's prima, maar ga niet pretenderen dat iets objectief absoluut zo is, wanneer je dat niet kan bewijzen.

Het omgekeerde is evengoed betwistbaar.

Maar goed, let's not discuss preferences.

We spenderen meer dan een kwart van ons overheidsbudget aan onderwijs. Een beetje return on investment oefening is toegelaten.

Verder komt zijn mening mij absoluut als dikkenekkerij en ivoren toren over, maar goed, let's agree to wholeheartedly disagree.
Mijn betoog hier is gestart met het verdedigen van de softere richtingen. Met als quote "een max cap op die richtingen heeft geen zin" en "iedereen mag doen wat hij wil". Wat daar ivoren toren en dikkenekkerig aan is?

Maar er mag eens met de borstel door het hoger onderwijs gegaan worden zodat de arbeidsmarkt noden beter ingevuld worden en het geld bloeden stopt. Ik heb het concept van arbeidsmarktfrictie niet uitgevonden noch het overheids tekort.

Ik heb vooral het gevoel dat jij niet kan begrijpen of voorstellen dat mensen iets zouden studeren, of een job zouden willen invoeren, waarbij het doel niet is om de grote pot met geld op te brengen. En dat je een uitermate enge visie hebt op welke zaken mensen "iets bijbrengen in het leven".

Dat is wat jij er van maakt. Ik heb zelf nooit gestudeerd met het oog op een latere job, ik heb jaren geen hol verdiend en er geen interesse in gehad. Ik heb bij mijn eerste job zelfs een contract getekend waar geen loon ingevuld was. Dat heb ik hier al 10x verteld.

Dus nee, ik meet "iets bijbrengen in het leven" niet af aan centen verdienen of iets anders eng.


De beste IT'ers waar ik al mee samen heb gewerkt zijn een archeoloog en een filosoof van opleiding. Waarom? Omdat die in staat zijn om alle info die ze krijgen deftig te verwerken, te condenseren tot de essentie en tegelijk ten allen tijde het grotere plaatje in achte hebben. IT'ers die echt uit de IT opleidingen komen, zijn wel goed in hun job, maar moet ik veel meer micromanagen. Enfin, anekdotisch, maar soit.
Kan allemaal zijn. Vraag is, is dat dankzij de opleiding of niet? Misschien zijn die ITers die je kent badmintonners en die archeologen voetballers en ligt het daaraan ...

Ik ben zelf geen ITer of geen IT opleiding. Maar in de IT afdelingen waar ik al gekomen ben, zit het vol met ITers. Meestal doen de ITers het IT werk. Ook anekdotisch.

Ik heb het moeilijk met dergelijke uitspraken, het is weinig flatterend voor wie het studeert. Ja, je studeert IT, maar eigenlijk kan je een aap dat leren op paar weken. Dat is niet zo (idem omgekeerd. Een ITer is geen aecheoloog en leert dat niet in 2 weken). Een opleiding leert je wel degelijk iets.

Het is ook in tegenspraak met de markt. Er zijn werklozen en er zijn veel vacatures. Moest je iedereen snel alles kunnen leren was er geen mismatch op de arbeidsmarkt.

En veel mensen die door een STEM-opleiding fietsen zullen enorm worstelen met "wollige" richtingen als geschiedenis of wijsbegeerte. So what? Ieder zijn sterkte.
Inderdaad, so what. Geen idee hoe dit een reply is op wat ik zei.
 
En ook nogal raar om daar dan de minst gemotiveerde studenten uit te pakken? Ik heb ook een brolrichting gedaan (volgens cege zijn definitie dan) maar afgestudeerd met grote onderscheiding, aanbod gekregen om te starten in de vakgroep, altijd relevante jobs gedaan in die sector en ook altijd betaald geweest op masterniveau. Net zoals de andere goeie studenten in mijn richting. Ja, de slechte studenten zijn nooit afgestudeerd of ergens een rare job gaan doen, maar die zijn prob ook wel op hun pootjes terecht gekomen en dat is toch in élke richting zo? De mensen gepassioneerd door hun studie en/of genoeg hersenen halen het en kunnen er wel iets mee in hun carrière, de 'ik wist niet wat te studeren' of mensen die minder geschikt zijn voor unief vallen af of gaan iets helemaal anders doen. Lijkt me nu niet inherent aan brolrichtingen.
Wie zegt dat ik niet gemotiveerd was? :oi22:
 
En ook nogal raar om daar dan de minst gemotiveerde studenten uit te pakken? Ik heb ook een brolrichting gedaan (volgens cege zijn definitie dan) maar afgestudeerd met grote onderscheiding, aanbod gekregen om te starten in de vakgroep, altijd relevante jobs gedaan in die sector en ook altijd betaald geweest op masterniveau. Net zoals de andere goeie studenten in mijn richting. Ja, de slechte studenten zijn nooit afgestudeerd of ergens een rare job gaan doen, maar die zijn prob ook wel op hun pootjes terecht gekomen en dat is toch in élke richting zo? De mensen gepassioneerd door hun studie en/of genoeg hersenen halen het en kunnen er wel iets mee in hun carrière, de 'ik wist niet wat te studeren' of mensen die minder geschikt zijn voor unief vallen af of gaan iets helemaal anders doen. Lijkt me nu niet inherent aan brolrichtingen.
Mja maar is het op dit moment niet gewoon zo dat elke IT'er die 50 procent haalt aangenomen wordt terwijl in "zachtere opleidingen" het enkel de top 10 procent zijn die willen doordoen er geraken?
 
Ik heb het moeilijk met dergelijke uitspraken, het is weinig flatterend voor wie het studeert. Ja, je studeert IT, maar eigenlijk kan je een aap dat leren op paar weken. Dat is niet zo (idem omgekeerd. Een ITer is geen aecheoloog en leert dat niet in 2 weken). Een opleiding leert je wel degelijk iets.

De term IT is dan ook zo breed en bestrijkt heel het spectrum.
Je hebt binnen IT heel high profile werk, mensen die bezig zijn op een heel hoog niveau. Je hebt daar mensen met masters en doctoraten.

Maar je hebt ook mensen met een cursus van de VDAB die niks anders doen dan heel low level werk. Heel simpele installaties, toners van printers vervangen of helpdesk op basis van voorgeprepareerde probleem en oplossingfiches.

Dat is voor alle duidelijkheid allemaal IT. Maar wel zeer verschillend qua niveau.
 
De term IT is dan ook zo breed en bestrijkt heel het spectrum.
Je hebt binnen IT heel high profile werk, mensen die bezig zijn op een heel hoog niveau. Je hebt daar mensen met masters en doctoraten.

Maar je hebt ook mensen met een cursus van de VDAB die niks anders doen dan heel low level werk. Heel simpele installaties, toners van printers vervangen of helpdesk op basis van voorgeprepareerde probleem en oplossingfiches.

Dat is voor alle duidelijkheid allemaal IT. Maar wel zeer verschillend qua niveau.
i'll let this one slide....

maar ik snap wat je wil zeggen ;)
 
We zijn een nieuw academiejaar gestart dus we beginnen met een propere lei!

Of toch niet...

Ik draai nu intussen al +10j mee in een faculteit economie van universiteit X. Enkele bevindingen (want ik kan er intussen een boek over schrijven):
- Niveau instroom daalt jaar na jaar. Merken we ook aan de slaagcijfers die jaar na jaar dalen. Laat ons zeggen dat slechts 10% van onze studenten (na 2e zit dan nog!) het modeltraject volgen.
- Geef je dan in 2021 de keuze tussen online onderwijs of on-campus onderwijs: niemand wil naar de campus komen (maar als ze in september 2022 door studievoortgangsmaatregelen niet meer mogen verder studeren halen ze dat wel als verklarende reden aan).
- Zwaar gebuisde studenten in juni. Herexamens afleggen? Euh, waarom? Ik verdien ook 3 maand vakantie, ik neem die vakken volgend jaar wel opnieuw.
- Groepsvak met permanente evaluatie. Student X is bijna nooit aanwezig geweest, geen zak gedaan, "woorden" gehad met medestudent uit zelfde groep. 0/20 gekregen want letterlijk niks gedaan. Punt toch moeten aanpassen naar 10/20 want student dreigde met rechtszaak. Heeft nooit aangetoond dat hij de competenties en leerdoelen heeft bereikt, toch geslaagd want de universiteit had schrik van mogelijke persaandacht.
- Constant vragen van studenten: "deze 8/20, kan je daar geen 10/20 van maken?" Verander je het punt niet, dan teken ik beroep aan.
- Faciliteiten die aan studenten worden toegekend zodat ze meer tijd krijgen voor examens. Jaar na jaar groeit die groep met faciliteitsstudenten. ADD, ADHD, Dyslexie, Dyscalculie (wat ik dan ook grappig vind als je een economische opleiding kiest). Die studenten krijgen een uur langer tijd om hun examen af te werken. Afgelopen zittijd heb ik een examen moeten surveilleren waar 2 studenten extra tijd kregen omwille van volgende redenen:
- 1 student was kleurenblind (geen idee waarom die een uur extra tijd nodig heeft want elk examen werd afgedrukt in zwart-wit).
- 1 student had een bepaald soort panische angst en moest persé in het midden van het lokaal zitten. Ook al moest ik hem dus in het midden van het lokaal zetten, toch kreeg hij een uur extra tijd.

+ We worden hoe langer hoe meer onder druk gezet om punten aan te passen om mogelijke beroepen te vermijden. De afgelopen 5 jaar heb ik bij mezelf en collega's (die hetzelfde vak geven) zeker 3 situaties geweten waar het punt moest aangepast worden naar een 10/20 om te vermijden dat de student extern beroep zou aantekenen.
 
We zijn een nieuw academiejaar gestart dus we beginnen met een propere lei!

Of toch niet...

Ik draai nu intussen al +10j mee in een faculteit economie van universiteit X. Enkele bevindingen (want ik kan er intussen een boek over schrijven):
- Niveau instroom daalt jaar na jaar. Merken we ook aan de slaagcijfers die jaar na jaar dalen. Laat ons zeggen dat slechts 10% van onze studenten (na 2e zit dan nog!) het modeltraject volgen.
- Geef je dan in 2021 de keuze tussen online onderwijs of on-campus onderwijs: niemand wil naar de campus komen (maar als ze in september 2022 door studievoortgangsmaatregelen niet meer mogen verder studeren halen ze dat wel als verklarende reden aan).
- Zwaar gebuisde studenten in juni. Herexamens afleggen? Euh, waarom? Ik verdien ook 3 maand vakantie, ik neem die vakken volgend jaar wel opnieuw.
- Groepsvak met permanente evaluatie. Student X is bijna nooit aanwezig geweest, geen zak gedaan, "woorden" gehad met medestudent uit zelfde groep. 0/20 gekregen want letterlijk niks gedaan. Punt toch moeten aanpassen naar 10/20 want student dreigde met rechtszaak. Heeft nooit aangetoond dat hij de competenties en leerdoelen heeft bereikt, toch geslaagd want de universiteit had schrik van mogelijke persaandacht.
- Constant vragen van studenten: "deze 8/20, kan je daar geen 10/20 van maken?" Verander je het punt niet, dan teken ik beroep aan.
- Faciliteiten die aan studenten worden toegekend zodat ze meer tijd krijgen voor examens. Jaar na jaar groeit die groep met faciliteitsstudenten. ADD, ADHD, Dyslexie, Dyscalculie (wat ik dan ook grappig vind als je een economische opleiding kiest). Die studenten krijgen een uur langer tijd om hun examen af te werken. Afgelopen zittijd heb ik een examen moeten surveilleren waar 2 studenten extra tijd kregen omwille van volgende redenen:
- 1 student was kleurenblind (geen idee waarom die een uur extra tijd nodig heeft want elk examen werd afgedrukt in zwart-wit).
- 1 student had een bepaald soort panische angst en moest persé in het midden van het lokaal zitten. Ook al moest ik hem dus in het midden van het lokaal zetten, toch kreeg hij een uur extra tijd.

+ We worden hoe langer hoe meer onder druk gezet om punten aan te passen om mogelijke beroepen te vermijden. De afgelopen 5 jaar heb ik bij mezelf en collega's (die hetzelfde vak geven) zeker 3 situaties geweten waar het punt moest aangepast worden naar een 10/20 om te vermijden dat de student extern beroep zou aantekenen.
Zou de unief/hogeschool geen striktere policy moeten aannemen om zo'n dreigementen te voorkomen?

En qua examens dan multiplechoice zodat er geen discussie kan zijn over resultaten?
 
Zou de unief/hogeschool geen striktere policy moeten aannemen om zo'n dreigementen te voorkomen?

En qua examens dan multiplechoice zodat er geen discussie kan zijn over resultaten?

Goh ja, ik vind persoonlijk van wel. Maar dat is er eigenlijk al. Interne beroepen worden vaker en vaker ingediend, en daar volgt de unief vaak de docenten. Het is pas van zodra studenten of advocaten dreigen met: we gaan extern beroep aantekenen dat wij onder druk gezet worden om toch het punt aan te passen (om miserie of persaandacht te vermijden).

MP examens bestaan wel voor sommige vakken, geen idee of die resultaten minder vaak betwist worden. Maar betwistingen gaan ook vaak over het feit dat ze niet afgestudeerd zijn. Bv op alles geslaagd in masteropleiding, behalve één 6/20. Reglement zegt duidelijk: niet afgestudeerd, vak moet hernomen worden. Dan mag je er zeker van zijn dat er beroepen volgen om toch maar het diploma te krijgen.

Of nog eentje van een paar academiejaren geleden. Studente die maar niet kon slagen op een statistiekvak uit de bachelor. Volgens de reglementen kon ze al starten met de masteropleiding, omdat ze ook in hetzelfde academiejaar haar bachelor kon behalen. Studente slaagt op alles in de master, maar opnieuw gefaald op het examen van statistiek. Resultaat = niet geslaagd in bacheloropleiding, en ook masterdiploma niet ontvangen want de vooropleiding werd niet afgerond. Studente tekent intern beroep aan = geen effect. Studente tekent extern beroep aan = masterdiploma werd toegekend met als reden: "Universiteit X had haar maar niet moeten laten starten in de masteropleiding als ze de bachelor nog niet behaald had"
 
Dat is natuurlijk geen nieuwe evolutie.
Anderzijds veranderen de competenties die je nodig hebt wel constant, en is het normaal dat er nieuwe richtingen ontstaan.
Maar laten we wel wezen: alles draait maar om 1 ding bij Universiteiten (en vooral Hogescholen): subsidies die ze per student krijgen.
Volgens wat ik Mark Waer tijdens m'n proclamatie heb horen zeggen indertijd (2012) krijgt de Unief een kleine 20.000 euro per student? (ofwel heb ik em toen niet goed verstaan in de grote zaal)
Toen al dacht ik direct: ja, dan is het zaak van Hogescholen en Universiteiten om zo veel mogelijk studenten te overtuigen van hun aanbod en lopen de middelen (ook voor noodzakelijk onderzoek!) wel binnen.
Dat is inderdaad een van de kernproblemen: toenemende vermarkting en schaalvergroting. Let op, ik ben een grote fan van onze democratisering van het onderwijs (i.t.t. de VS) maar het subsidiegeld koppelen aan het aantal studenten brengt ook een hele hoop problemen met zich mee en zorgt ermee dat onze universiteiten zich eerder als bedrijven op de vrije markt gedragen waarbij schaalvergroting prioriteit krijgt op kwaliteit. Het zorgt er ook voor dat Vlaamse universiteiten concurreren met elkaar in plaats van samenwerken. Een te grote focus op kwantiteit in plaats van kwaliteit, zeker ook wat betreft het beleid inzake wetenschappelijke publicaties.
 
Dat is inderdaad een van de kernproblemen: toenemende vermarkting en schaalvergroting. Let op, ik ben een grote fan van onze democratisering van het onderwijs (i.t.t. de VS) maar het subsidiegeld koppelen aan het aantal studenten brengt ook een hele hoop problemen met zich mee en zorgt ermee dat onze universiteiten zich eerder als bedrijven op de vrije markt gedragen waarbij schaalvergroting prioriteit krijgt op kwaliteit. Het zorgt er ook voor dat Vlaamse universiteiten concurreren met elkaar in plaats van samenwerken. Een te grote focus op kwantiteit in plaats van kwaliteit, zeker ook wat betreft het beleid inzake wetenschappelijke publicaties.
Dat zijn nu wel allemaal vooral internationale trends, enkel kan je wel stellen dat we eigenlijk gewoon veel universiteiten hebben voor onze bevolkingsgrootte. En die willen dan ook allemaal alles aanbieden natuurlijk, zover dat mogelijk is.

Op vlak van de onderzoeksgroepen valt die samenwerking dat wel weer mee hoor, en op vlak van subsidie wordt dat aangemoedigd. Maar ja, publicatiedruk blijft een belangrijk (absurd) feit. Er zijn nu eenmaal beperkte middelen dus moet men op een bepaalde manier metrics vinden die uitdrukken of je goed bezig bent, want dan tot de redelijke onzin van IF en h-score leidt. Ook grappig hoe veel instellingen claimen dat ze hier minder op inzetten en ook "andere" output bekijken. In de praktijk blijkt dan dat jr als onderzoeker nog altijd moet publiceren, maar er ook over moet praten op allerhande sociale media.
 
Dat zijn nu wel allemaal vooral internationale trends, enkel kan je wel stellen dat we eigenlijk gewoon veel universiteiten hebben voor onze bevolkingsgrootte. En die willen dan ook allemaal alles aanbieden natuurlijk, zover dat mogelijk is.

Er is toch niks mis met een beetje uw universiteiten verspreiden?
Zo een systeem met gigantische campussen en studenten die soms 600km van huis studeren daar wil je ook niet naartoe.
Ons systeem zorgt ervoor dat zelfs niet iedereen op kot hoeft om te studeren, dus nee negatief is het zeker niet.
 
Er is toch niks mis met een beetje uw universiteiten verspreiden?
Zo een systeem met gigantische campussen en studenten die soms 600km van huis studeren daar wil je ook niet naartoe.
Ons systeem zorgt ervoor dat zelfs niet iedereen op kot hoeft om te studeren, dus nee negatief is het zeker niet.
Vlaanderen is een zakdoek groot, een campus op 600 km van huis kan hier niet. En in Wallonië is het hetzelfde trouwens, met een nog kleinere bevolking.

Als je ziet dat er hier wordt gesproken over commercialisering kan je dat moeilijk los zien van het feit dat er veel universiteiten op een kleine oppervlakte liggen en die grotendeels zowat elke richting proberen aan te bieden. Zo vis je natuurlijk allemaal in dezelfde kleine vijver.

In de praktijk zorgt dit er dan voor dat voor een minder populaire richting ze aan een grotere universiteit misschien met 60 studenten starten en aan een kleinere met 20. Na het eerste jaar valt zowat de helft af, en tegen dat er een gespecialiseerde master wordt gekozen zit je aan de kleine universiteit met vakken die bijna privéles worden, of die worden samen georganiseerd met de grotere universiteit en de student kan alsnog "ver" reizen naar een andere campus.

Is dat dan enigzins nuttig, komt het de kwaliteit ten goede, of is het gewoon iets dat zo gegroeid is en we nu niet willen veranderen?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gerelateerd hieraan ben ik het niet helemaal eens met @StevenFM wat betreft universiteiten die zich gedragen als bedrijven. Een soort vrijemarktprincipe voor studenten/opleidingen is inderdaad nefast. Maar organisatorisch denk ik dat we wel nog iets kunnen leren van de Angelsaksische landen waar een universiteit als een bedrijf wordt gezien (uiteraard moeten we niet helemaal die richting uitgaan). Hier worden veel bestuurlijke functies uitgevoerd door proffen die bestuurstaken hebben op zich genomen, vaak door een combinatie van capabel zijn maar ook politiek. Daardoor krijg je gewoon een soms inefficiënt bestuur, waar men vooral zijn eigen departement/onderzoeksgroep/faculteit wil veiligstellen. Je kan je ook afvragen of iemand met bv. een doctoraat en jaren onderzoekservaring in de wiskunde nu noodzakelijk weet hoe een faculteit moet bestuurd worden, laat staan een universiteit.

Aan onze universiteit, en ik vermoed elders ook, zie je vaak van die "historische" beslissingen die nog altijd gevolgen hebben maar die verre van efficiënt zijn. Twee voorbeelden:
- Een gigantische overmaat aan allerhande raden, waarvan je je afvraagt welke raad nu juist wat bespreekt (en waarom). Vaak worden deze bevolkt door de oude krokodillen, omdat de jongere leden van de faculteit druk bezig zijn om al hun werk te combineren zodat ze volgend jaar nog een job hebben.
- De faculteit wetenschappen organiseert een eerstejaarscursus chemie voor zowat elke wetenschapsrichting. Ondertussen doet de faculteit ingenieurswetenschappen hetzelfde, op zowat hetzelfde moment. Dit zijn de basiscursussen chemie, dus de overlap is gigantisch, en verschil is er gewoon gekomen omdat de voorgangers van de huidige proffen er hun eigen draai aan wilden geven. In het Angelsaksische systeem is dat gewoon "chemistry 101" dat al die richtingen samen volgen, waarna opvolgcursussen het verschil maken. En zo zijn er nog wel wat cursussen die gewoon praktisch dubbel worden gegeven (terwijl iedereen kreunt onder een te hoge belasting) omdat historisch twee faculteiten niet met elkaar spraken.

En zo kan je nog hopen zaken vinden die vallen onder "heilige huisjes" waaraan niemand wil raken want "het is altijd zo geweest" maar die volgens mij de kwaliteit van het onderwijs of de student niet ten goede komen.
 
Laatst bewerkt:
Het niveau in het hoger onderwijs wordt bepaald door de kwaliteit van het middelbaar. Vroeger kon je bepaalde richtingen in het hoger onderwijs niet starten zonder een diploma dat toegang bood tot die richting. Tegenwoordig kan je (dacht ik toch) met elk diploma middelbaar onderwijs naar het hoger onderwijs. Dat maakt het enerzijds toegankelijker voor de scholieren die gewoon fout gekozen hebben op hun 15 - 16, anderzijds krijg je zo een instroom aan studenten die starten zonder de nodige voorkennis.

Ik ken iemand die na een TSO richting mechanica succesvol ingenieursstudies heeft afgerond. Dat het hoger onderwijs zulke profielen toelaat is dan ook een goede zaak maar betekent meteen ook dat de schifting niet langer in het middelbaar plaatsvindt.

Een tweede tendens die de kwaliteit van het hoger onderwijs uitholt is het steeds toenemend aantal richtingen. Tegenwoordig kan je al een hoger diploma pop- en rockmuziek halen... Iemand?

Vroeger had je academisch onderwijs op universitair niveau, of gelijkgesteld via hoger onderwijs van het lange type (de licentiaten) en voorgezet beroepsonderwijs via hoger onderwijs van het korte type (de graduaten). Tegenwoordig heb je de masters (de licentiaten), professionele bachelors (wat eigenlijk de vroegere graduaten zijn, dacht ik) en graduaten. Er is een hele categorie bijgekomen aan de onderkant van het gamma, dus het algemene niveau daalt. Logisch.

De vragen moet eerder zijn:

- daalt het niveau van onze universiteiten (volgens internationale rankings wel, dacht ik)?
- daalt het niveau van onze beroepshogescholen? Hoe zit het bvb. met de kwaliteit van de opleidingen van verpleegkundigen, onderwijzers, logopedisten, laboranten, boekhouders ... in vergelijking met het buitenland?
- is er nood aan de extra categorie van graduaten?

Ah en BG'ers: het leven is meer als 1 en 0 he...
 
Laatst bewerkt:
Het niveau in het hoger onderwijs wordt bepaald door de kwaliteit van het middelbaar. Vroeger kon je bepaalde richtingen in het hoger onderwijs niet starten zonder een diploma dat toegang bood tot die richting. Tegenwoordig kan je (dacht ik toch) met elk diploma middelbaar onderwijs naar het hoger onderwijs. Dat maakt het enerzijds toegankelijker voor de scholieren die gewoon fout gekozen hebben op hun 15 - 16, anderzijds krijg je zo een instroom aan studenten die starten zonder de nodige voorkennis.

Ik ken iemand die na een TSO richting mechanica succesvol ingenieursstudies heeft afgerond. Dat het hoger onderwijs zulke profielen toelaat is dan ook een goede zaak maar betekent meteen ook dat de schifting niet langer in het middelbaar plaatsvindt.
Er zijn ingangsexamens weggevallen voor sommige richtingen, maar ik heb nooit gehoord van een diplomavereiste hoor? Ja, de algemene officieuze teneur zal sneller "oh nee begin er niet aan" geweest zijn, dat wel. Wat je ziet is dat men teruggrijpt naar een soort van "ingangsexamen" om de slaagkansen in het eerste jaar terug op te krikken, waar ik voorstander van ben.

Overigens zie ik niet hoe je eerste zin aan de volgende gelinkt is, het probleem stelt zich eerder bij studenten die uit een "ideale" vooropleiding komen, maar die gewoon niet meer hetzelfde niveau halen als vroeger (IMO). Dan moet dat rechtgetrokken worden in het eerste jaar, wat tijd kost.
 
- daalt het niveau van onze universiteiten (volgens internationale rankings wel, dacht ik)?
Die rankings zou ik eerlijk gezegd niet al te serieus nemen en al zeker niet m.b.t. het onderwijsniveau. Op Apache verscheen twee jaar geleden nog een verhelderend artikel over de zin en onzin van zulke rankings.

 
Er zijn ingangsexamens weggevallen voor sommige richtingen, maar ik heb nooit gehoord van een diplomavereiste hoor? Ja, de algemene officieuze teneur zal sneller "oh nee begin er niet aan" geweest zijn, dat wel. Wat je ziet is dat men teruggrijpt naar een soort van "ingangsexamen" om de slaagkansen in het eerste jaar terug op te krikken, waar ik voorstander van ben.

Overigens zie ik niet hoe je eerste zin aan de volgende gelinkt is, het probleem stelt zich eerder bij studenten die uit een "ideale" vooropleiding komen, maar die gewoon niet meer hetzelfde niveau halen als vroeger (IMO). Dan moet dat rechtgetrokken worden in het eerste jaar, wat tijd kost.
Ingangsexamens zijn geen slechte zaak vind ik.

Diplomavereiste heeft toch bestaan? In de jaren '60 kon je geen rechtenstudie aanvatten zonder diploma latijn uit het middelbaar. Later werden universitaire studies gelinkt aan een diploma ASO. Daarop kwamen dan wat uitzonderingen voor gespecialiseerde technische richtingen zoals industriële wetenschappen (TSO) die dan wel aan de opleiding industrieel ingenieur of chemie mochten starten. Vandaag kan iemand na zijn BSO richting banketbakker (en een zevende specialisatiejaar) meteen starten aan een academische opleiding in pakweg Germaanse talen. Dus de instroom aan kandidaten met een ideaal voortraject vermindert. Daarbij volg ik ook wel je stelling dat het niveau in het middelbaar gedaald is wat uiteraard een effect heeft op het niveau in het hoger onderwijs.
 
Ingangsexamens zijn geen slechte zaak vind ik.

Diplomavereiste heeft toch bestaan? In de jaren '60 kon je geen rechtenstudie aanvatten zonder diploma latijn uit het middelbaar. Later werden universitaire studies gelinkt aan een diploma ASO. Daarop kwamen dan wat uitzonderingen voor gespecialiseerde technische richtingen zoals industriële wetenschappen (TSO) die dan wel aan de opleiding industrieel ingenieur of chemie mochten starten. Vandaag kan iemand na zijn BSO richting banketbakker (en een zevende specialisatiejaar) meteen starten aan een academische opleiding in pakweg Germaanse talen. Dus de instroom aan kandidaten met een ideaal voortraject vermindert. Daarbij volg ik ook wel je stelling dat het niveau in het middelbaar gedaald is wat uiteraard een effect heeft op het niveau in het hoger onderwijs.
Dat soort toelatingsvoorwaarden zijn wel al lang gepasseerd, dat ga je niet meer kunnen gebruiken om de pakweg de daling van het niveau de laatste 30 jaar te kunnen verklaren. Eén van de zaken die volgens mij (maar wie ben ik) er veel toe gedaan heeft is de mogelijkheid om vak per vak te slagen.

Onze ouders moesten er voor alles door zijn of ze mochten heel hun jaar dubbelen, inclusief de vakken waarvoor ze geslaagd waren (behalve als ze voor een vak heel goed gescoord hadden), later is dat versoepeld naar dat je enkel de vakken moest herdoen waarvoor je geen 12 had, en nog later kon je al vakken van het volgend jaar beginnen vooraleer je geslaagd was voor alles van het huidig jaar. Hierdoor kan je afstuderen aan een eigen tempo. Op zich is dat logisch, als je de leerstof trager maar net zo goed onder de knie krijgt, waarom zou je dan minder recht hebben op een diploma? Dat gaat echter voorbij aan het feit dat er verschillende uitdagingen waren/zijn aan het halen van een diploma, enerzijds is het inderdaad een bewijs dat je bepaalde leerstof op een bepaalde moment voldoende onder de knie hebt maar anderzijds is het ook een bewijs dat je grote pakken informatie kan internaliseren. Het toont aan dat je hard kan werken en snel kan leren. Dat laatste aspect is minder en minder een voorwaarde en dus krijg je mensen die nu een diploma kunnen halen die dat onder het oude systeem nooit zouden hebben gekunnen.

Da's daarom niet per sé een slechte zaak voor de maatschappij, maar het halen van een diploma is wel minder een echte prestatie geworden dan vroeger.
 
Terug
Bovenaan