In 2012 realiseerde David Cronenberg wat zoveel film- en literatuurafficionado’s onmogelijk achtten: een verfilming van een boek van de Amerikaanse auteur Don DeLillo. DeLillo’s schrijfstijl bestaat voor een groot deel uit filosofische uiteenzettingen over de mens, kunst en geschiedenis, en zijn oeuvre zou je kunnen omschrijven als een catalogus van het postmodernisme. Het leek onbegonnen werk om visueel gedaante aan te geven aan zijn proza. Maar dat zou Cronenberg niet tegenhouden toen hij Cosmopolis begon om te zetten naar een script. Het resultaat op het grote scherm was zoals verwacht, een geestelijk uitdagende en akelig actuele thriller, maar ondanks zijn vele troeven een nogal droge affaire die enkele fundamentele elementen van een entertainende film achterwege liet. Nu, tien jaar later, gaat Noah Baumbach dezelfde uitdaging aan.
De New Yorkse regisseur, die bekend werd door zijn drama’s en komedies met een intellectuele toets à la Whit Stillman en Woody Allen, koos het boek White Noise voor de tweede aflevering in het DeLillo filmuniversum. En het verschil Cosmopolis kon niet groter zijn, want Baumbach transformeert dezelfde soort zware intellectuele materie tot puur entertainment, zonder in te boeten op kwaliteit. White Noise reduceren tot een korte inhoud is een bijzonder moeilijke opgave, maar in grote lijnen vertelt hij het verhaal van een man en zijn gezin, wiens leven in een klein Amerikaans stadje verstoord word door een grootschalige giframp ten gevolge van een banaal verkeersongeluk.
De film volgt dezelfde episodische structuur als het boek en bestaat uit drie afzonderlijke delen die het verhaal vertellen van de familie Bradley, maar verschillende onderwerpen onder de loep nemen en ook qua genre andere gedaantes aannemen. Vader Jack, gespeeld door steracteur en Baumbach-alumnus Adam Driver, is een professor in Hitlerstudies aan de plaatselijke universiteit College-on-the-Hill, waar hij de heerlijk ironisch getitelde cursus “Advanced Nazism” doceert, maar zich tegelijkertijd schaamt om het feit dat hij geen woord Duits kan. Zijn vrije tijd brengt hij thuis door met zijn vrouw Babette en hun drie kinderen, en al snel komen er enkele problemen aan het licht. Babette, gespeeld door de getalenteerde Greta Gerwig (niet toevallig ook Baumbachs partner in het echte leven), slikt stiekem medicijnen. Of dat denkt ze tenminste, want haar oplettende tienerdochter heeft het al snel door en schakelt Jack in en om deze gewoonte en mogelijke verslaving te onderzoeken. Niemand lijkt echter te weten waar die pillen precies voor dienen, en voordat het mysterie kan worden opgeklaard, verschijnt er een vuile, zwarte wolk aan de horizon die het leven van de Bradleys naar een hogere versnelling schakelt.
Simulatie en/of realiteit
Baumbach grijpt hier zijn kans om de postmodernistische filosofie van DeLillo extra in de verf te zetten. Vanaf de komst van de zogenaamde “airbourne toxic event” beginnen de paranoia en de chaos voelbaar te worden die duidelijk allang onder de oppervlakte van het normale leven lagen te pruttelen, en de stijl van de film evolueert mee. Aanvankelijk leek White Noise nog een beetje op een brave sitcom, maar al snel begeeft hij zich naar het domein van de rampenfilm: shots van mensen die naar een onheilspellende hemel staan te gapen, eindeloze files op de snelwegen met al het bijhorende getoeter, evacuatiecentra waar de panikerende burgers in groep discussieren over wat er allemaal aan het gebeuren is, en uiteraard ook sinistere figuren in hazmat-pakken die de angst en onzekerheid voeden. De Bradleys moeten zich nu door deze apocalyptische omgeving navigeren alsof ze zich in een film van Steven Spielberg of Roland Emmerich bevinden. Maar zelfs in die omstandigheden komt White Noise scherp en diepzinnig uit de hoek wanneer Jack leert dat de hulpdiensten geleverd worden door de organisatie SIMUVAC. De naam is een porte-manteau van de woorden “simulated evactuation” en het feit dat een actuele ramp wordt behandeld als een simulatie van een rampscenario, benadrukt de typisch postmoderne opvatting dat realiteit en simulatie hetzelfde zijn. Momenten van diepgang en introspectie komen en gaan gedurende de hele film, het ene meer geslaagd dan het andere. Maar elke serieuze scène wordt afgelost door een avontuurlijke of komische noot, wat het geheel verteerbaar en vermakelijk maakt.
Rust en reflectie
Na de absurde apocalypstische episode, pikt White Noise de draad van het geheimzinnige medicijn weer op belandt hij in een existentiële fase waarin Jack en Babette geconfronteerd worden met een diepgewortelde angst voor de dood. Dood en moord hangt in de lucht, hun relatie wordt meer dan ooit op de proef gesteld, en als een soort spirituele film noir, met duidelijke invloeden van Baumbachs held Brian DePalma, bouwt White Noise naar zijn einde toe. Het tragere tempo van dit laatste hoofdstuk laat niet alleen meer ruimte om de psychologische dynamiek tussen de personages beter te begrijpen, of om alle gebeurtenissen uit de film op een rijtje te zetten en er – indien gewenst – een plot uit te distilleren. Maar ook geeft het tijd om even stil te staan bij de kunst van de film zelf.
Hoe Lol Crawley’s camera een fantastische kleurenpalet weet te capteren en hoe de camera zich zo elegant door de ruimtes begeeft, hoe het fenomale kostuum- en setontwerp de jaren ’80 veel sterker evoceren dan Stranger Things dat ooit zou kunnen, hoe Danny Elfmans score je van de ene emotie naar de andere begeleidt voor je het zelf beseft… White Noise hang soms in flarden aaneen, en de emotionele toon van de film is allesbehalve consistent, maar is duidelijk met veel liefde gemaakt. En met een knipoog.
De New Yorkse regisseur, die bekend werd door zijn drama’s en komedies met een intellectuele toets à la Whit Stillman en Woody Allen, koos het boek White Noise voor de tweede aflevering in het DeLillo filmuniversum. En het verschil Cosmopolis kon niet groter zijn, want Baumbach transformeert dezelfde soort zware intellectuele materie tot puur entertainment, zonder in te boeten op kwaliteit. White Noise reduceren tot een korte inhoud is een bijzonder moeilijke opgave, maar in grote lijnen vertelt hij het verhaal van een man en zijn gezin, wiens leven in een klein Amerikaans stadje verstoord word door een grootschalige giframp ten gevolge van een banaal verkeersongeluk.
Baumbach transformeert zware intellectuele materie tot puur entertainment zonder in te boeten op kwaliteit.
De film volgt dezelfde episodische structuur als het boek en bestaat uit drie afzonderlijke delen die het verhaal vertellen van de familie Bradley, maar verschillende onderwerpen onder de loep nemen en ook qua genre andere gedaantes aannemen. Vader Jack, gespeeld door steracteur en Baumbach-alumnus Adam Driver, is een professor in Hitlerstudies aan de plaatselijke universiteit College-on-the-Hill, waar hij de heerlijk ironisch getitelde cursus “Advanced Nazism” doceert, maar zich tegelijkertijd schaamt om het feit dat hij geen woord Duits kan. Zijn vrije tijd brengt hij thuis door met zijn vrouw Babette en hun drie kinderen, en al snel komen er enkele problemen aan het licht. Babette, gespeeld door de getalenteerde Greta Gerwig (niet toevallig ook Baumbachs partner in het echte leven), slikt stiekem medicijnen. Of dat denkt ze tenminste, want haar oplettende tienerdochter heeft het al snel door en schakelt Jack in en om deze gewoonte en mogelijke verslaving te onderzoeken. Niemand lijkt echter te weten waar die pillen precies voor dienen, en voordat het mysterie kan worden opgeklaard, verschijnt er een vuile, zwarte wolk aan de horizon die het leven van de Bradleys naar een hogere versnelling schakelt.
Simulatie en/of realiteit
Baumbach grijpt hier zijn kans om de postmodernistische filosofie van DeLillo extra in de verf te zetten. Vanaf de komst van de zogenaamde “airbourne toxic event” beginnen de paranoia en de chaos voelbaar te worden die duidelijk allang onder de oppervlakte van het normale leven lagen te pruttelen, en de stijl van de film evolueert mee. Aanvankelijk leek White Noise nog een beetje op een brave sitcom, maar al snel begeeft hij zich naar het domein van de rampenfilm: shots van mensen die naar een onheilspellende hemel staan te gapen, eindeloze files op de snelwegen met al het bijhorende getoeter, evacuatiecentra waar de panikerende burgers in groep discussieren over wat er allemaal aan het gebeuren is, en uiteraard ook sinistere figuren in hazmat-pakken die de angst en onzekerheid voeden. De Bradleys moeten zich nu door deze apocalyptische omgeving navigeren alsof ze zich in een film van Steven Spielberg of Roland Emmerich bevinden. Maar zelfs in die omstandigheden komt White Noise scherp en diepzinnig uit de hoek wanneer Jack leert dat de hulpdiensten geleverd worden door de organisatie SIMUVAC. De naam is een porte-manteau van de woorden “simulated evactuation” en het feit dat een actuele ramp wordt behandeld als een simulatie van een rampscenario, benadrukt de typisch postmoderne opvatting dat realiteit en simulatie hetzelfde zijn. Momenten van diepgang en introspectie komen en gaan gedurende de hele film, het ene meer geslaagd dan het andere. Maar elke serieuze scène wordt afgelost door een avontuurlijke of komische noot, wat het geheel verteerbaar en vermakelijk maakt.
Rust en reflectie
Na de absurde apocalypstische episode, pikt White Noise de draad van het geheimzinnige medicijn weer op belandt hij in een existentiële fase waarin Jack en Babette geconfronteerd worden met een diepgewortelde angst voor de dood. Dood en moord hangt in de lucht, hun relatie wordt meer dan ooit op de proef gesteld, en als een soort spirituele film noir, met duidelijke invloeden van Baumbachs held Brian DePalma, bouwt White Noise naar zijn einde toe. Het tragere tempo van dit laatste hoofdstuk laat niet alleen meer ruimte om de psychologische dynamiek tussen de personages beter te begrijpen, of om alle gebeurtenissen uit de film op een rijtje te zetten en er – indien gewenst – een plot uit te distilleren. Maar ook geeft het tijd om even stil te staan bij de kunst van de film zelf.
Het kostuum- en setontwerp evoceren de jaren ’80 veel sterker dan Stranger Things dat ooit zou kunnen.
Hoe Lol Crawley’s camera een fantastische kleurenpalet weet te capteren en hoe de camera zich zo elegant door de ruimtes begeeft, hoe het fenomale kostuum- en setontwerp de jaren ’80 veel sterker evoceren dan Stranger Things dat ooit zou kunnen, hoe Danny Elfmans score je van de ene emotie naar de andere begeleidt voor je het zelf beseft… White Noise hang soms in flarden aaneen, en de emotionele toon van de film is allesbehalve consistent, maar is duidelijk met veel liefde gemaakt. En met een knipoog.
Conclusie
White Noise doorloopt een hele reeks genres, gaande van zwarte komedie tot familiedrama, van avonturenfilm tot existentiële thriller en zelfs musical, waardoor de kijkervaring in zijn geheel moeilijk te vatten is, maar een ding is zeker: dit is cinema.
Pro
- Realistisch aanvoelend productieontwerp met oog voor detail
- Intellectuele materie op vermakelijke wijze gepresenteerd
Con
- Slapstick werkt niet altijd
- Greta Gerwig verdiende meer screentime
8.5
Over deze film
Beschikbaar vanaf
7 december 2022
Genre
- Avontuur
- Drama
- Komedie
Speelduur
136 minuten
Regie
Noah Baumbach
Cast
Adam Driver, Greta Gerwig, Don Cheadle
Uitgever
Netflix
