Filmreview: Belle

We kennen allemaal het sprookje Belle en het Beest, en velen hebben specifieker herinneringen van de Disney-animatiefilm uit 1991. Maar Mamoru Hosoda's animatiefilm Belle is zijn eigen sprookje die wat elementen leent van de Disney-klassieker, maar een volledig andere richting uitgaat. Zoals de titel impliceert, focust Belle meer op de innerlijke wereld van het hoofdpersonage, dan een romantische relatie tussen een schoonheid en een monster. Belle verkent zelfrespect, verlies, online pestgedrag en meer, en dat allemaal met een dosis absoluut spectaculaire animatie.

Mamoru Hosoda is een naam die langzaam maar zeker naar boven komt als een unieke auteur in de Japanse animatie, in de voetstappen van Hayao Miyazaki. Geïnspireerd door Miyazaki's vroegere werk, werd Hosoda een succesvolle animator van een paar Digimon-films, en werd hij zelfs gevraagd om voor Studio Ghibli Howl's Moving Castle te regisseren. Door creatieve verschillen is hij daar niet mee doorgegaan, maar het zette Hosoda wel op weg om een eigen pad voor Japanse animatie te kerven, die op sommige vlakken in lijn ligt met Studio Ghibli-werken, maar op andere manieren een unieke aanpak gebruiken. Eerst onder Madhouse Studio, en dan Studio Chizu, heeft Hosoda reeds zes kritisch geliefde animatiefilms gemaakt, waaronder Mirai, waarvoor Hosoda voor een Oscar genomineerd werd. Belle is zijn zesde originele film (buiten een One Piece-film) en vertoont veel van de ervaring die hij over de jaren heeft opgebouwd in zowel het animatie- als verhaal-departement. Belle's premisse is de volgende: de stille adolescent Suzu vindt na een trauma geen vreugde of passie meer in haar leven, maar begint delen van zichzelf te herontdekken wanneer ze zich inschrijft in de Virtual Reality-wereld van U. In U wordt ze al snel een popster waar iedereen het over heeft, maar ook ontmoet ze een duistere figuur die de simulatie voor iedereen verpest. Wie is deze Dragon en waarom gedraagt hij zich zo agressief?

tumblr_53b07a566fa51c5e6629a3a3471ec623_0d548457_1280.jpg


Op alle presentatievlakken is Belle simpelweg adembenemend

Wat je vanaf het begin van de film merkt, en dat gevoel verlies je op bijna geen enkel moment, is hoe indrukwekkend de 2D-animatie is. In dit tijdperk waar alle Disneyfilms in 3D gemaakt worden, ben ik altijd te vinden voor kleurrijke, vloeiende 2D-animatie, en dat is naar mijn mening de sterkste kant van Belle: vloeiend haar, complexe golven van bloemen, maar ook de menselijke kant zoals hoe de manier waarop elk personage stapt en beweegt hun persoonlijkheid ook nabootst. Als er één iets is die van Belle een must-see maakt, dan is het de animatie wel.

Een groot deel van de film speelt zich af in U, het digitale universum waar iedereen zichzelf kan zijn en alles mogelijk is. Ook de achtergronden in U zijn vaak adembenemend: de ruimte ziet er net zo eindeloos, en eindeloos complex, uit als U ook echt zou zijn. Fractalen, netwerken, gebouwen en de natuur zien er allemaal uit alsof je er eeuwig in kan verzinken. Een ander aspect van U die van heel wat creativiteit getuigt, zijn de avatars binnenin U. In het geval van Suzu, gaat het om de avatar Belle die naast haar duidelijke pracht ook een prachtige zangstem heeft. Maar heel indrukwekkend zijn ook de avatars van alle kleine personages die niks te doen hebben in het verhaal. Vaak zie je menigten in U, en dan kan je je ogen de kost geven aan de meest creatieve, vreemde, diverse avatars die je je ooit zou kunnen bedenken, die variëren tussen scifi-thema's (zoals avatars die op robots of aliens lijken), tot fantasy-thema's (zoals elfjes en orc-achtigen) tot oncategoriseerbare wezens zoals een eendachtig figuur met trompetten die om zijn hoofd kronkelen. Ook gebruikt de film soms geinige pop-culture representaties om het verhaal zowel visueel als digitaal te vertellen. Zo zie je naast de bijna cliché-geworden on-screen sms'en ook heel wat on-screen Tweets, Facebookposts, Youtube en Twitch-streams (zonder die merknamen te gebruiken uiteraard), en zelfs één scene waarin Suzu en haar beste vriendin de sociale mediastrategie van Belle bespreken, wat voor de kijker uitgebeeld wordt in de vorm van een mobile strategiegame. Die interfaces dragen bij tot het creëren van een wereld waarin we, zelfs buiten U, altijd via technologie in verbinding met elkaar zijn. Als het enige visuele minpunt moet het wel gezegd worden dat de integratie van 3D en 2D niet altijd even mooi is. Bijvoorbeeld is er een scène waar alles in 2D getekend is behalve het stromend water, die volledig in 3D is; die directe vergelijking tussen de twee maakt het watergedeelte simpelweg onesthetisch. Dat gezegd zijnde, blijft het een relatief beperkt probleem en compenseren de visuals die gebruikelijk fenomenaal zijn daar meer dan genoeg voor.

Als er één iets is die van Belle een must-see maakt, dan is het de animatie wel.


Ook muzikaal is Belle een triomf, al kan het uiteindelijk niet volledig tippen aan de animatie. Belle was origineel als musical bedacht, maar wegens de weinige ervaring van de studio en Hosoda zelf met musicals, is dat idee uiteindelijk geschrapt. Of toch serieus verminderd aangezien er maar twee of drie liedjes zijn die ook echt door een personage gezongen worden. Toch blijft muziek een belangrijk aspect van deze film: Suzu's trauma heeft haar passie en talent afgenomen voor het zingen en maken van muziek, en het is ook door te zingen in de digitale wereld van U dat Suzu zichzelf terug begint te vinden. De muziek is voornamelijk geschreven door Ludvig Forssell, die fans van Hideo Kojima zullen herkennen als een componist voor zowel Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain, en Death Stranding. Met die vorige soundtracks zette hij alvast een patroon vast voor bombastische, melodisch originele tracks met diverse instrumentatie, een focus op digitale geluiden, en een vrouwelijke zangstem erover. In Belle vind je een mix van traditionele tracks (zoals het gebruik van piano of viool voor tragische scènes) en zijn kenmerkende patronen. Wel zijn de liedteksten wat cliché. De soundtrack geniet standaard wat minder focus dan het visuele aspect, maar bevat ook heel gedenkwaardige momenten, en is steeds succesvol in het ondersteunen van de emotie op het scherm.

Belle_Beast.jpg


A tale as old as time?

Belle volgt het leven van tiener Suzu. Na de dood van haar moeder, vindt Suzu nergens meer passie in, waaronder muziek, waar ze vroeger van hield. Ze woont met haar vader in het platteland van het Japans eiland Shikoku, en gaat elke dag naar school, waar ze weinig vrienden heeft. Haar beste vriendin, Hiroka, is goed met technologie en deelt alles met Suzu, maar komt ook soms wat kil uit de hoek. Oude vrienden van toen Suzu nog gelukkig was, lopen ook rond op het schoolterrein, maar zijn geen groot deel van haar dagdagelijks leven meer. Daarbuiten hangt ze soms rond het vrouwenkoor van het dorp, al doet ze niet meer mee. Op een nacht stuurt Hiroka Suzu een link naar U, en een nieuwe wereld opent voor Suzu: In de virtual reality-wereld van U speelt Suzu als de prachtige avatar Belle, en in deze vorm kan Suzu eindelijk terug zingen. Ze wordt al snel een popicoon, en ook buiten de wereld van U beginnen haar klasgenoten het over Belle te hebben. Dat wordt nog ingewikkelder wanneer een concert van Suzu wordt aangevallen door een duistere figuur die Dragon genoemd wordt. De wereld en Suzu beginnen op dat moment de speurtocht naar wie deze Dragon is, maar de moderators van het U-platform hebben daarbij andere einddoelen dan Suzu ...

Belangrijke worldbuilding-vragen, met implicaties voor hoe je elke scène interpreteert, worden nooit beantwoord.


Wat je uit die korte inhoudt wellicht hebt opgemerkt, is dat, als je het Belle en het Beest-aspect van Belle uit het verhaal weglaat, dan blijft Belle grotendeels precies dezelfde film. Een directe vertaling van de Japanse titel van Belle is "De Draak en de Prinses met Sproetjes". Ook is het in marketingmateriaal en in de film zelf heel duidelijk dat een allusie gemaakt wordt naar Belle en het Beest. Toch is het een wat vreemde beslissing om Belle en het Beest zo prominent aan te halen, aangezien het verhaal niet enkel een andere wending neemt van Belle en het Beest, de twee verhaallijnen staan haast nergens parallel. De beslissing om de film in het Westen Belle te noemen is dan toch een stap in de juiste richting, want Belle draait voornamelijk rond de ervaringen en gevoelens van Suzu. Het personage van het Beest (hier Dragon genoemd) daarentegen, wordt pas heel laat in de film ontwikkeld. Het is ook wat moeilijk om de verbinding tussen Belle en Dragon als kijker echt te voelen aangezien hun diepere kennismaking allemaal gebeurt binnen één montage. Die montage, die letterlijke scènes en visuals overneemt van de Disney-klassieker, werkt helemaal niet. We weten namelijk zowat niks over Dragon; we weten niet hoe we zijn handelingen in U ethisch moeten bekijken wegens een gebrek aan uitleg van de regels van U. En we horen geen dialoog tussen de twee personages, dus weten we ook niet wat het is die de twee aan elkaar hecht.

Dat brengt me naar een tweede probleem met het verhaal, namelijk dat de wereld van U niet goed gedefinieerd is. In de echte wereld kennen mensen de rules of engagement omdat kijkers zelf ervaring hebben met die wereld, dus niets moet verder uitgelegd worden. Maar de wereld van U is iets unieks en nieuws. De Metaverse van Facebook zit er misschien wel aan te komen, maar ik heb me nog nooit bevonden in een wereld zoals die van U, dus het is aan de vertellers van het verhaal om, met woorden en beelden, het een en ander uit te leggen over hoe deze wereld werkt. Dat gebeurt niet. We komen nooit te weten wat andere mensen dan Belle (die ofwel concerten begint, ofwel Dragon even bezoekt) ook doen in U. Heeft iedereen zoals Dragon een eigen woonplaats? Hebben ze controle over het design, of wordt het zoals de avatar bepaald door het algoritme? Als Dragon avatars verwoest, moeten die gebruikers gewoon even resetten, of moeten ze juist een heel profiel terug van nul opstarten, of nog erger, kan dat voor problemen zorgen in de gezondheid van de fysische personen? Is dit een wereld waar iedereen alles kan doen en creëren wat ze willen, of waar ze gelimiteerd zijn in hun gaan en staan door die eerste scan? Dit zijn belangrijke worldbuilding-vragen, die implicaties hebben voor hoe je elke scène interpreteert, en ze worden nooit beantwoord.

Problemen terzijde, slaagt Belle er grotendeels in een simpel maar emotioneel verhaal te vertellen.


Ten derde (en daarna beloof ik dat ik terug focus op het positieve), is er geen subtiliteit te vinden in de tekst van deze film. Alles is on the nose, ofwel uitdrukkelijk en onambigu geschreven. Wanneer Suzu een andere kant van Dragon ziet, zegt ze twee zinnen, (die beide slaan op 'Nu heb ik een andere kant van je gezien') die beide weggelaten konden worden, want dat is reeds uit de context én de verfijnde animatie van haar gezichtsuitdrukking volledig duidelijk. Zo'n incidenten komen constant voor, waar een bepaald gevoel al volledig duidelijk is, maar de dialoog toch de nood voelt om hetzelfde idee uitdrukkelijk te herhalen, in de plaats van mogelijke uitspraken die wat nuance zouden kunnen toevoegen. Men zou kunnen zeggen 'dat is gewoon omdat het een kinderfilm is', maar zelfs goede kinderfilms vinden intelligente manieren om met tekst informatie mee te geven die niet berust op het point blank zeggen van wat al duidelijk is.

Die problemen terzijde, slaagt Belle er grotendeels in een simpel maar emotioneel verhaal te vertellen. Hoewel de schrijver niet bang is om wat akelig materiaal aan te raken, waaronder verschillende vormen van pestgedrag, depressie en verlies, is Belle ook een optimistisch verhaal over de verbintenissen die we als mensen met elkaar kunnen maken als we allen onszelf kunnen zijn. Tegen de scifi-trends in, focust Belle dus op het potentieel voor goed dat het internet en technologie kan doen voor de mens wanneer de mensen zelf het ook met vriendelijkheid in hun hart gebruiken. Als een omverwerping van het Belle en het Beest-verhaal, werkt het wellicht niet zo goed, maar als zijn eigen verhaal bevat Belle diepe en oprechte emotionele laagte- en hoogtepunten, waaronder een zeer krachtig einde.

Conclusie

Belle is een modern coming-of-age sprookje over hoe jezelf zijn zowel jezelf als anderen kan helpen. Ook al zit er wat onbenut potentieel in het verhaal om de thema's en premisse wat dieper te verkennen, en is de dialoog soms pijnlijk onsubtiel, vormt Belle nog steeds een heel mooi en vooral rakend verhaal. Narratief gezien bereikt Belle dus net niet dezelfde hoogtes als Studio Ghibli-klassiekers, maar de adembenemende animaties maken het toch een wonder om te aanschouwen, ondersteund door een diverse soundtrack met vele momenten van pracht. Verwacht je maar aan vele kippenvelmomenten en een paar traantjes.

Pro

  • Verbijsterend prachtige animatie
  • Simpel, maar mooi en emotioneel verhaal
  • Uitstekende muziek
  • Sterk einde

Con

  • Geen subtiliteit in dialoog en liedteksten
  • Belle en het Beest-framing houdt geen steek
  • Slechte worldbuilding van U
  • 2D-3D-menging soms lelijk
8.5

Over deze film

Beschikbaar vanaf

15 juli 2021

Genre

  1. Animatie
  2. Drama
  3. Familie
  4. Musical
  5. Scifi

Speelduur

124 minuten

Regie

Mamoru Hosoda

Cast

Japans: Kaho Nakamura, Kōji Yakusho. Engels: Kylie McNeill, Manny Jacinto, Hunter Schafer, Chace Crawford

Uitgever

Studio Chizu, Toho
 
Laatst bewerkt:
Goede review. Ik ben blij dat je ervan genoten en het een goede film vond. Ik raad hem zelf zeker ook aan.


Dat brengt me naar een tweede probleem met het verhaal, namelijk dat de wereld van U niet goed gedefinieerd is. In de echte wereld kennen mensen de rules of engagement omdat kijkers zelf ervaring hebben met die wereld, dus niets moet verder uitgelegd worden. Maar de wereld van U is iets unieks en nieuws. De Metaverse van Facebook zit er misschien wel aan te komen, maar ik heb me nog nooit bevonden in een wereld zoals die van U, dus het is aan de vertellers van het verhaal om, met woorden en beelden, het een en ander uit te leggen over hoe deze wereld werkt. Dat gebeurt niet.

Er is al zoiets dat al vrij populair is namelijk VR Chat. Van uw kritiekpunt daarop verder, denk ik dat als men dat zou doen het verhaal focus zou verliezen waardoor het moeilijker te volgen wordt, zeker omdat het uit het perspectief van Suzu wordt verteld.

Als je wilt weten wat VR Chat is, zijn er op Twitch tal v. voorbeelden. Deze film ligt al dichter bij de werkelijkheid aan dan dat je zou denken. Metaverse gaat het wiel dus niet uitvinden, dat hebben anderen al gedaan. Metaverse gaat het gewoon toegankelijk maken voor een groter publiek, en evt. concept uitbreiden/commercialiseren.
 
Laatst bewerkt:
Redactie
Er is al zoiets dat al vrij populair is namelijk VR Chat. Van uw kritiekpunt daarop verder, denk ik dat als men dat zou doen het verhaal focus zou verliezen waardoor het moeilijker te volgen wordt, zeker omdat het uit het perspectief van Suzu wordt verteld.

Als je wilt weten wat VR Chat is, zijn er op Twitch tal v. voorbeelden. Deze film ligt al dichter bij de werkelijkheid aan dan dat je zou denken. Metaverse gaat het wiel dus niet uitvinden, dat hebben anderen al gedaan. Metaverse gaat het gewoon toegankelijk maken voor een groter publiek, en evt. concept uitbreiden/commercialiseren.

Goed punt. Ik heb in memes VR Chat al zien passeren, maar heb er zelf inderdaad geen ervaring mee. Teveel tijd besteed aan U-uitleg zou inderdaad averechts werken, maar ik denk dat íets meer duidelijkheid wel verantwoord zou zijn, toch genoeg om de acties van Dragon te kunnen contextualiseren. En de film mag er ook niet van uitgaan dat alle kijkers VR Chat al hebben gespeeld natuurlijk :)
 
Terug
Bovenaan