In een pot staan roeren, we doen het allemaal wel eens. Doorgaans is dat dan in functie van de kroost van eten te voorzien of een uit de hand gelopen hobbyproject zoals thuis bier brouwen. Er is in onze hedendaagse wereld echter geen plaats meer voor heksenbrouwsels. Behalve in boardgames! Kwakzalvers van Kakelenburg kennen we intussen allemaal wel en is in een recordtempo uitgegroeid tot een absolute klassieker en must-have. Daarin mochten we toverdranken maken, hopende dat onze ketel niet ontplofte. Nu is ook Witchstone verschenen. Hier ligt meer de nadruk op het heksen-aspect, maar ook hier vormt je heksenketel de kern van het spel.
Witchstone werd bedacht door de gerenommeerde bordspeldesigner Reiner Knizia in samenwerking met Martino Chiacchiera en wordt bij ons uitgegeven door 999 Games. De mooie illustraties werden verzorgd door Mariusz Gandzel. Het is een spel voor twee tot vier spelers en je bent er ongeveer een uur mee zoet.
C-c-c-comboooo!
Witchstone
kan in eerste instantie ingewikkeld lijken, maar is dat eigenlijk niet. De motor van het spel draait op één standaardactie die vervolgens een extreem bevredigende kettingreactie van vervolgacties kan uitlokken. Elke speler voegt aan het begin van zijn beurt ingrediënten toe aan zijn ketel. Op deze ingrediëntenfiches staan twee afbeeldingen die acties vertegenwoordigen. Diezelfde afbeeldingen vind je ook terug aan de rand van je ketel. Je moet proberen om je ingrediënten zodanig in je ketel te leggen dat je steeds groter wordende groepjes van gelijke afbeeldingen vormt. De twee afbeeldingen die op je net geplaatste fiche staan, bepalen de twee hoofdacties die je deze beurt zult uitvoeren.
Op zich niks spectaculairs dus, maar wat dit heel erg interessant maakt, is dat je voor élk gelijk symbool in dat groepje ingrediënten de actie mag herhalen of uitbreiden. Zo kun je steeds groter wordende combo’s triggeren. Om maar een voorbeeld te geven: als je al vier aangrenzende heks-symbolen in je ketel hebt, en je legt er nu een actiefiche met een heks naast, dan kun je maar liefst vijf heksen activeren in het centrale speelbord. Door dat te doen, kun je dan bijvoorbeeld een kristal uit je ketel verplaatsen, dat dan óók weer een nieuwe actie kan opleveren. En je raadt het al: ook dat kan weer tot een extra actie leiden. Dit soort buitenproportionele combo’s lukken zeker niet elke beurt, maar de keren dat dit wel lukt, is de voldoening heel erg groot, net als de verontwaardigde ogen van je tegenstanders.
Weelde aan mogelijkheden
We gaan even dieper in op de mogelijkheden die je tijdens een beurt krijgt. Zoals eerder vernoemd, zijn er zes mogelijke acties. Voordat het spel echt start, claimt elke speler een toren in de kristallen bol op het centrale bord. De speler zet daarop zijn grootste heksenpion. Als je tijdens het spel een energiesymbool activeert, kun je wegen aanleggen vanaf je eigen toren naar omliggende knooppunten waarop je met heksen fiches kunt verzamelen die bonusacties en punten opleveren. Ook het aanleggen van die weg zelf levert punten op. Als je een heksensymbool activeert, kun je heksen plaatsen in je eigen toren en van daaruit kunnen ze de eerder aangelegde wegen bewandelen om de fiches op te halen. Eens ze een bestemming bereikt hebben, moeten ze er de rest van het spel blijven staan. Verder heb je ook nog kristalsymbolen. Als je deze activeert, kun je de kristallen die in je ketel liggen, verplaatsen naar de rand. Deze liggen namelijk in de weg van ingrediënten die je in je ketel wil plaatsen en bovendien leveren ze ook bonusacties op als je ze uit je ketel verwijdert.
Het pentagram-symbool activeert het pentagram op het hoofdspeelbord. Dit is een cirkel waarlangs je met een pion rondjes loopt om tegeltjes en punten te verzamelen. De tegeltjes kun je net als gewone ingrediënten in je ketel leggen of apart activeren om meteen van extra acties te kunnen profiteren. Ook hier geldt dus dat als je in je beurt zes pentagramsymbolen kunt activeren, je maar liefst zes stapjes vooruit kunt op deze cirkel. De toverstaf-actie laat je pion vooruitgaan op het toverstafspoor. Naast bonusacties kan dit ook heel wat punten opleveren. Dit spoor zorgt voor een interessante dynamiek. Wie als eerste bonusactie-symbolen bereikt, mag deze dubbel uitvoeren. Maar bonuspunten leveren doorgaans meer punten op later in het spel. Zo kun je punten krijgen per heks die aanwezig is in het bos, iets dat in het begin van het spel niet voor bijster veel punten zal zorgen. Tot slot zijn er nog de perkamentsymbolen. Die zorgen ervoor dat je kaarten mag nemen. Die zijn er in twee categorieën: kaarten die een actie eenmalig een extra duwtje in de rug geven, en opdrachtkaarten die op het einde van het spel punten opleveren afhankelijk van je prestaties op bepaalde vlakken. Het spel eindigt na elf rondes. Dan worden punten op puntenfiches en opdrachtkaarten nog bij je totaalscore geteld. Zo weet je pas bij de eindtelling wie de beste heks van de speltafel is.
Puntensalade
Witchstone is met alle spelersaantallen leuk, maar komt het best tot zijn recht met drie of vier, omdat het er dan net iets tactischer en dynamischer aan toe gaat op het centrale spelbord. Je hebt zowel de kristallen bol, als het pentagram en de toverstaf waar je de concurrentie net iets slimmer af wilt kunnen zijn. In je eigen ketel zul je vooral zitten puzzelen om je toekomstige beurten zo efficiënt mogelijk te maken. Ik werkte mezelf een paar keer in de nesten, wat frustrerend kan zijn, maar het was volledig mijn eigen schuld. Het is dan ook duidelijk dat de geluksfactor volkomen afwezig is in Witchstone. Dit spel draait echt wel om tactiek en inzicht, hoewel het gelukkig niet ingewikkeld is. Wel is er veel om rekening mee te houden, er is veel gaande op verschillende vlakken.
Het leukste aspect van het spel, de waanzinnige combo’s die je soms in gang kunt zetten, zorgt helaas ook voor een beetje chaos en overrompeling. Er kan in één beurt zodanig veel gebeuren dat het moeilijk wordt om het overzicht te houden over de acties die je nog tegoed hebt, en intussen mag je je punten niet vergeten tellen. Witchstone heeft op dat vlak wel wat weg van een typische Stefan Feld-point salad. Quasi alles dat je doet, resulteert in kleine hoeveelheden punten. Daarin wordt dan ook nog onderscheid gemaakt tussen punten die je onmiddellijk krijgt en optelt aan het scorespoor en punten die je pas op het einde kunt verzilveren dankzij verzamelde fiches en kaarten. Elke speler heeft een kartonnen scherm voor zich dat de beschikbare ingrediënten en vergaarde puntenfiches verborgen houdt. Alle andere informatie is natuurlijk openlijk op het bord te zien, dus je kunt voor een groot deel anticiperen op wat tegenstanders zullen doen, maar je weet niet alles.
Witchstone werd bedacht door de gerenommeerde bordspeldesigner Reiner Knizia in samenwerking met Martino Chiacchiera en wordt bij ons uitgegeven door 999 Games. De mooie illustraties werden verzorgd door Mariusz Gandzel. Het is een spel voor twee tot vier spelers en je bent er ongeveer een uur mee zoet.
C-c-c-comboooo!
Witchstone
Op zich niks spectaculairs dus, maar wat dit heel erg interessant maakt, is dat je voor élk gelijk symbool in dat groepje ingrediënten de actie mag herhalen of uitbreiden. Zo kun je steeds groter wordende combo’s triggeren. Om maar een voorbeeld te geven: als je al vier aangrenzende heks-symbolen in je ketel hebt, en je legt er nu een actiefiche met een heks naast, dan kun je maar liefst vijf heksen activeren in het centrale speelbord. Door dat te doen, kun je dan bijvoorbeeld een kristal uit je ketel verplaatsen, dat dan óók weer een nieuwe actie kan opleveren. En je raadt het al: ook dat kan weer tot een extra actie leiden. Dit soort buitenproportionele combo’s lukken zeker niet elke beurt, maar de keren dat dit wel lukt, is de voldoening heel erg groot, net als de verontwaardigde ogen van je tegenstanders.
Weelde aan mogelijkheden
We gaan even dieper in op de mogelijkheden die je tijdens een beurt krijgt. Zoals eerder vernoemd, zijn er zes mogelijke acties. Voordat het spel echt start, claimt elke speler een toren in de kristallen bol op het centrale bord. De speler zet daarop zijn grootste heksenpion. Als je tijdens het spel een energiesymbool activeert, kun je wegen aanleggen vanaf je eigen toren naar omliggende knooppunten waarop je met heksen fiches kunt verzamelen die bonusacties en punten opleveren. Ook het aanleggen van die weg zelf levert punten op. Als je een heksensymbool activeert, kun je heksen plaatsen in je eigen toren en van daaruit kunnen ze de eerder aangelegde wegen bewandelen om de fiches op te halen. Eens ze een bestemming bereikt hebben, moeten ze er de rest van het spel blijven staan. Verder heb je ook nog kristalsymbolen. Als je deze activeert, kun je de kristallen die in je ketel liggen, verplaatsen naar de rand. Deze liggen namelijk in de weg van ingrediënten die je in je ketel wil plaatsen en bovendien leveren ze ook bonusacties op als je ze uit je ketel verwijdert.
Dit spel draait echt wel om tactiek en inzicht, hoewel het gelukkig niet ingewikkeld is.
Het pentagram-symbool activeert het pentagram op het hoofdspeelbord. Dit is een cirkel waarlangs je met een pion rondjes loopt om tegeltjes en punten te verzamelen. De tegeltjes kun je net als gewone ingrediënten in je ketel leggen of apart activeren om meteen van extra acties te kunnen profiteren. Ook hier geldt dus dat als je in je beurt zes pentagramsymbolen kunt activeren, je maar liefst zes stapjes vooruit kunt op deze cirkel. De toverstaf-actie laat je pion vooruitgaan op het toverstafspoor. Naast bonusacties kan dit ook heel wat punten opleveren. Dit spoor zorgt voor een interessante dynamiek. Wie als eerste bonusactie-symbolen bereikt, mag deze dubbel uitvoeren. Maar bonuspunten leveren doorgaans meer punten op later in het spel. Zo kun je punten krijgen per heks die aanwezig is in het bos, iets dat in het begin van het spel niet voor bijster veel punten zal zorgen. Tot slot zijn er nog de perkamentsymbolen. Die zorgen ervoor dat je kaarten mag nemen. Die zijn er in twee categorieën: kaarten die een actie eenmalig een extra duwtje in de rug geven, en opdrachtkaarten die op het einde van het spel punten opleveren afhankelijk van je prestaties op bepaalde vlakken. Het spel eindigt na elf rondes. Dan worden punten op puntenfiches en opdrachtkaarten nog bij je totaalscore geteld. Zo weet je pas bij de eindtelling wie de beste heks van de speltafel is.
Puntensalade
Witchstone is met alle spelersaantallen leuk, maar komt het best tot zijn recht met drie of vier, omdat het er dan net iets tactischer en dynamischer aan toe gaat op het centrale spelbord. Je hebt zowel de kristallen bol, als het pentagram en de toverstaf waar je de concurrentie net iets slimmer af wilt kunnen zijn. In je eigen ketel zul je vooral zitten puzzelen om je toekomstige beurten zo efficiënt mogelijk te maken. Ik werkte mezelf een paar keer in de nesten, wat frustrerend kan zijn, maar het was volledig mijn eigen schuld. Het is dan ook duidelijk dat de geluksfactor volkomen afwezig is in Witchstone. Dit spel draait echt wel om tactiek en inzicht, hoewel het gelukkig niet ingewikkeld is. Wel is er veel om rekening mee te houden, er is veel gaande op verschillende vlakken.
Het leukste aspect van het spel, de waanzinnige combo’s die je soms in gang kunt zetten, zorgt helaas ook voor een beetje chaos en overrompeling. Er kan in één beurt zodanig veel gebeuren dat het moeilijk wordt om het overzicht te houden over de acties die je nog tegoed hebt, en intussen mag je je punten niet vergeten tellen. Witchstone heeft op dat vlak wel wat weg van een typische Stefan Feld-point salad. Quasi alles dat je doet, resulteert in kleine hoeveelheden punten. Daarin wordt dan ook nog onderscheid gemaakt tussen punten die je onmiddellijk krijgt en optelt aan het scorespoor en punten die je pas op het einde kunt verzilveren dankzij verzamelde fiches en kaarten. Elke speler heeft een kartonnen scherm voor zich dat de beschikbare ingrediënten en vergaarde puntenfiches verborgen houdt. Alle andere informatie is natuurlijk openlijk op het bord te zien, dus je kunt voor een groot deel anticiperen op wat tegenstanders zullen doen, maar je weet niet alles.
Conclusie
Witchstone leg ik vanaf nu met plezier geregeld eens op tafel. De kleine tekortkomingen die het heeft, zijn verwaarloosbaar naast het spelplezier dat Witchstone oplevert. De manier waarop je zelf in de hand hebt hoe sterk je acties worden en de kettingreacties dat deze teweeg kunnen brengen, voelde vrij uniek aan. In een tijdperk waarin we echt wel overstelpt worden met bordspellen, weet Witchstone zich dankzij enkele leuke elementen goed te onderscheiden van de massa. Het nestelt zich perfect in de categorie “toegankelijk, eenvoudig maar toch uitdagend”, en laat dat nu net het soort spellen zijn waar wij het vaakst naar teruggrijpen.
Alle foto's werden aangeleverd door Wouter Debisschop. Meer knappe foto's vind je op zijn Instagram-pagina Tabletopping.
Alle foto's werden aangeleverd door Wouter Debisschop. Meer knappe foto's vind je op zijn Instagram-pagina Tabletopping.
Pro
- Geweldige combo's
- Mooi artwork
- Leuke gameplay
- Toegankelijk én uitdagend
Con
- Soms zijn combo's zo groot dat het onoverzichtelijk wordt
8
Over
Uitgever
- 999 Games
Designer
Reiner Knizia, Martino Chiacchiera
Aantal spelers
2-4
Tijdsduur
60-90 minuten
